Creta Farms: Το χρονικό μιάς προαναγγελθείσας κατάρρευσης και οι ελπίδες για ανάκαμψη

Το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής στο Πρωτοδικείο του Ρεθύμνου έπεσαν οι «τίτλοι τέλους» στους φιλόδοξους επιχειρηματικούς σχεδιασμούς των αδελφών Δομαζάκη και άρχισε η αντίστροφη πορεία, της «καθόδου από τον Γολγοθά» των 850 εργαζομένων της Creta Farms. Η τοποθέτηση της τριμελούς προσωρινής διοίκησης, που προτάθηκε από τις τράπεζες σηματοδοτεί την επανέναρξη της παραγωγής και τη νέα προσπάθεια επανατοποθέτησης των προϊόντων της κρητικής αλλαντοβιομηχανίας

στην αγορά. Κάτι που βεβαίως δεν γίνεται με ένα αυτόματο τρόπο και σίγουρα δεν είναι εύκολο. Παράλληλα ανοίγει και επισήμως ο δρόμος για την πώληση των μετοχών της εταιρείας σε έναν από τουλάχιστον έξη – προς το παρόν – ενδιαφερόμενους αγοραστές, σύμφωνα με τις μη δεσμευτικές προσφορές που έχουν κατατεθεί. Η ελπίδα επιστρέφει στους εκατοντάδες εργαζόμενους της – πάλαι ποτέ – κορυφαίας ελληνικής αλλαντοβιομηχανίας, αλλά όπως επισημαίνουν πηγές της αγοράς, τα πράγματα σίγουρα δεν θα είναι ίδια όπως στο πρόσφατο παρελθόν. Πολλά θα αλλάξουν.

Ωστόσο η περίπτωση της Creta Farms αποτελεί αρνητικό case study στην ελληνική αγορά, που γίνεται ακόμη πιο – οδυνηρά – ενδιαφέρον δεδομένου ότι η εταιρεία κατόρθωσε σχεδόν αλώβητη να διέλθει μέσα από τα δύσκολα χρόνια της κρίσης. Και στο σαφώς ευνοϊκότερο μεταμνημονιακό περιβάλλον, η «βεντέτα» των δύο αδελφών, του Εμμ. Δομαζάκι και Κων. Δομαζάκη στο έδαφος των καταγγελιών της κακοδιαχείρισης, που ήδη συνωθούνται στα πινάκια των δικαστηρίων, ήταν αρκετή για να την οδηγήσει στο χείλος της καταστροφής. Κι ας είχε εξασφαλισμένη χρηματοδότηση ύψους 15 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων…

Χρειάζεται να πάμε μέχρι την Κρήτη και συγκεκριμένα στο Ρέθυμνο για να ξετυλίξουμε το κουβάρι των όσων απίθανων πραγμάτων συνέβησαν αυτή τη χρονιά στην Creta Farms.

Το ρήγμα στις σχέσεις των αδελφών Δομαζάκη

Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του έτους, το 2019, όταν έκαναν την εμφάνισή τους τα πρώτα δημοσιεύματα που περιέγραφαν την εκρηκτική σχέση που είχε αρχίσει να επικρατεί μεταξύ των μεγαλομετόχων της κρητικής αλλαντοβιομηχανίας. Τα δημοσιεύματα έκαναν λόγο για οριακές καταστάσεις μεταξύ των δύο μετόχων και για βαθύ ρήγμα στις σχέσεις των αδελφών Δομαζάκη. Για το τι συνέβαινε ακριβώς θρυλούνται πολλά και εικάζονται ακόμη περισσότερα. Το προφανές, συνέπεια του οποίου είναι η έντονη φημολογία, ήταν ποιός εκ των δύο έχει τον έλεγχο της εταιρείας και πως «πολιτεύεται».

Ωστόσο η αγορά ήδη προεξοφλούσε πως η «βεντέτα» που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στον 59χρονο Εμμανουήλ Δομαζάκι και τον κατά ένα χρόνο μικρότερο αδελφό του Κωνστανίνο Δομαζάκη, θα είχε άσχημη κατάληξη.

Βέβαια μέχρι τότε και οι δύο μέτοχοι διέψευδαν κατηγορηματικά τις πληροφορίες για «σύννεφα» στη σχέση τους και μάλιστα τον Φεβρουάριο με κοινή τους ανακοίνωση – την τελευταία – διαβεβαίωναν ότι «η οικογένεια Δομαζάκη παραμένει ακάθεκτη στο τιμόνι της εταιρείας και πασχίζει με κάθε τρόπο για την διασφάλιση των συμφερόντων των εργαζομένων, των μετόχων της Creta Farms και της εθνικής μας οικονομίας».

Τα πράγματα μετά από αυτό – φαίνεται – να ησυχάζουν μέχρις ότου ο Κωνσταντίνος Δομαζάκης, δύο μήνες αργότερα, στέλνει επιστολή στον ορκωτό ελεγκτή της εταιρείας όπου ισχυρίζεται ότι ο ίδιος είχε χρηματοδοτήσει την Creta Farms με κεφάλαια ύψους 11,6 εκατ. ευρώ κατά τα έτη 2005-2006 με σκοπό την ταμιακή της διευκόλυνση.

Μετά την αποστολή της συγκεκριμένης επιστολής – η κρίση έγινε εμφανής σε κάθε ενδιαφερόμενο – το ΔΣ της Creta Farms αποφασίζει να διενεργηθεί ειδικός έλεγχος από ανεξάρτητο οίκο διεθνούς φήμης.

Στον απόηχο των εξελίξεων, στις αρχές Μαϊου του 2019 η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς προχωρά στην αναστολή διαπραγμάτευσης της μετοχής με βάση τα όσα επίμαχα καταγράφονταν στον ισολογισμό της εταιρείας.

Παράλληλα το διοικητικό συμβούλιο ανασχηματίζεται. Ο Εμμ. Δομαζάκις αναλαμβάνει πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, ενώ αντιπρόεδρος αναλαμβάνει ο Πέτρος Παπαδάκης. Ο Κων. Δομαζάκης εκπίπτει σε απλό μέλος του διοικητικού συμβουλίου.

Υπουργική παρέμβαση

Στις εκλογές της 7ης Ιουλίου αλλάζει η κυβέρνηση και στη θέση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων τοποθετείται ο Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος αποφασίζει να εμπλακεί στην υπόθεση, σε μία προσπάθεια υπέρβασης της κρίσης και διάσωσης της εταιρείας. Πραγματοποιεί αλλεπάλληλες συναντήσεις με τους δύο μετόχους, ενώ επικοινωνεί και με τους τραπεζίτες.

Έτσι κατόρθωσε στις 26 Ιουλίου να υπογραφεί συμφωνία Standstill/Mou μεταξύ της εταιρείας, των μετόχων και των εκπροσώπων των τεσσάρων πιστωτριών τραπεζών. Ειδικότερα αποφασίστηκε, μεταξύ άλλων, η είσοδος στρατηγικού επενδυτή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας, η τοποθέτηση CRO/Monitoring Trustee, η μεταβίβαση σημάτων δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας, έρευνα από την Deloitte. Επίσης προβλεπόταν έκτακτη χρηματοδότηση για την αποκατάσταση της ομαλότητας στην εταιρεία. Οι τράπεζες όμως δεν είναι διατεθειμένες να την χορηγήσουν «ελαφρά της καρδία» – είναι ήδη εκτεθειμένες με πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Κι ως εκ τούτου ζητάνε αυξημένες διασφαλίσεις και συγκεκριμένα την ενεχυρίαση του συνόλου των μετοχών των βασικών μετόχων. Ωστόσο οι μέτοχοι αντιδρούν και η συμφωνία παγώνει, με αποτέλεσμα τα προβλήματα της εταιρείας να πολλαπλασιάζονται και να μεγενθύνονται.

Ακολουθεί μαραθώνιος διαβουλεύσεων μεταξύ της διοίκησης της Creta Farms και των τραπεζών προκειμένου να βρεθεί λύση και να επιτευχθεί η ενδιάμεση χρηματοδότηση της εταιρείας ώστε να αποφευχθεί η πλήρης κατάρρευσή της.

Από την πλευρά τους οι τράπεζες παραμένουν αμετακίνητες στις θέσεις τους, αναφορικά με την παροχή ενδιάμεσης χρηματοδότησης στην Creta Farms. Επιμένουν στην θέση τους, που αφορά στην πλήρη και χωρίς όρους και προϋποθέσεις ενεχυρίαση των μετοχών των βασικών μετόχων της κρητικής αλλαντοβιομηχανίας, και απορρίπτουν οποιαδήποτε άλλη πρόταση.

Ωστόσο, μετά από έντονες διαβουλεύσεις μεταξύ των τραπεζικών ιδρυμάτων και του μεγαλομετόχου, Εμμανουήλ Δαμαζάκι, αποφασίζεται να προχωρήσει η χρηματοδότηση της Creta Farms ώστε η διαδικασία εξεύρεσης νέου επενδυτή να ολοκληρωθεί με την εταιρεία εν λειτουργία.

Παράλληλα, ο Εμμανουήλ Δομαζάκις προχωρά σε ενεχυρίαση των μετοχών του, αλλά και σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ως επικεφαλής της διοίκησης, προκειμένου να εισέλθει ο νέος επενδυτής χωρίς καθυστερήσεις.

Στο σημείο αυτό οι τράπεζες έχουν αποκτήσει τον έλεγχο της εταιρείας με αποτέλεσμα τα δικαιώματα ψήφου άνω του 5% στην Creta Farms να διαμορφώνονται (σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις στο Χρηματιστήριο Αθηνών) ως εξής: Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων 25,36%, Εθνική Τράπεζα 12,17%, Κων. Δομαζάκης 12,16%, Εμμ. Δομαζάκις 9,98%, Αlpha Bank 7,93% και Τράπεζα Πειραιώς 5,315%.

Κραυγή αγωνίας από τους εργαζόμενους

O κρίσιμος παράγοντας όμως που παρακολουθεί άναυδος τις εξελίξεις είναι οι εργαζόμενοι. Ανησυχούν, αγωνιούν και φοβούνται να ελπίσουν με όσα διαδραματίζονται.

Παρεμβαίνουν στην διαμάχη με ανακοίνωσή τους ζητώντας από τις τράπεζες να ξεμπλοκάρουν άμεσα τις πιστώσεις που αφορούν αγορές των πρώτων υλών και την μισθοδοσία του προσωπικού, προκειμένου να προχωρήσει απρόσκοπτα το σχέδιο αναδιάρθρωσης της εταιρείας και να εισέλθει ο νέος επενδυτής.

Κατηγορούν τους βασικούς μετόχους ότι «έχουν επιδοθεί σε μία ανηλεή μονομαχία επικράτησης σε μια εταιρία που πλέον δεν τους ανήκει και δυναμιτίζουν τη διαδικασία εξεύρεσης επενδυτή, ενώ οι πιστώτριες τράπεζες σε ρόλο ‘Πόντιου Πιλάτου’ παρακολουθούν τις εξελίξεις χωρίς να λαμβάνουν αποφάσεις και να δίνουν λύσεις». Τους ζητούν «να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να διευκολύνουν τη διαδικασία εξεύρεσης λύσης».

Παράλληλα αποστέλλουν επιστολή στις τράπεζες, Εθνική, Πειραιώς, Eurobank και Alpha Bank. Στην επιστολή, που υπογράφει ο πρόεδρος του σωματείου, Δημήτρης Δουλγεράκης και η οποία κοινοποιείται προς τον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνι Γεωργιάδη, τον υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Ιωάννη Κεφαλογιάννη και τον βουλευτή Ρεθύμνου, Ανδρέα Ξανθό επισημαίνεται ότι «οι εργαζόμενοι της Creta Farms ABEE, τον τελευταίο καιρό παρακολουθούμε τις εξελίξεις γύρω από την τύχη της εταιρείας μας, του δεύτερου σπιτιού μας, με μεγάλη αγωνία για το εργασιακό μας μέλλον. Μίας εταιρείας που διακρίνεται για την ποιότητα και είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στην αγορά με τον όγκο της παραγωγής της (650 τόνοι προϊόντων εβδομαδιαία και χοιροτροφική μονάδα 50000 χοίρων ετησίως)».

Οι εργαζόμενοι κατηγορούν τις τράπεζες, με αφορμή τις αλλεπάλληλες γενικές συνελεύσεις, ότι αντί να φροντίσουν σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές να αποφανθούν άμεσα για τη νομιμότητα των διαδικασιών, θέτουν την εταιρία σε ομηρία παγώνοντας τους τραπεζικούς της λογαριασμούς και καθυστερώντας την εκταμίευση της ενδιάμεσης χρηματοδότησης, που συμφωνήθηκε και είναι απαραίτητη ώστε η εταιρία να προχωρήσει εν λειτουργία στην επόμενη μέρα. Συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι «ως συνέπεια των ανωτέρω, η μισθοδοσία του προσωπικού δεν καταβλήθηκε αν και τα χρήματα υπάρχουν κατατεθειμένα σε τραπεζικό λογαριασμό, οι αγορές πρώτων υλών έχουν ξανά παγώσει και η παραγωγική λειτουργία έχει ανασταλεί. Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ στην εταιρία υπάρχει CRO που ελέγχει και υπογράφει όλες τις συναλλαγές διασφαλίζοντας τα συμφέροντα των πιστωτών και όταν την προηγούμενη Παρασκευή και σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, εκδηλώθηκε σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον».

Στο χείλος της καταστροφής

Τελικώς η κατάσταση στην Creta Farms μοιάζει να είναι αδιέξοδη με την εταιρεία να βρίσκεται ένα βήμα πριν από την οριστική κατάρρευση.

Οι πιστώτριες τράπεζες, οι οποίες έχουν έκθεση σχεδόν 110 εκατ. ευρώ στην εταιρεία, βλέποντας τα αδέλφια Δομαζάκη να καθυστερούν να υλοποιήσουν την συμφωνία μεταβίβασης των ενεχύρων ζητούν την παραίτηση του ΔΣ και αντικατάστασή τους από νέα, φυσικά πρόσωπα, κοινής αποδοχής από τους δύο βασικούς μετόχους. Μάλιστα, λίγο αργότερα καταθέτουν αίτηση στο Πρωτοδικείο Ρεθύμνου ζητώντας την τοποθέτηση προσωρινής διοίκησης στην εταιρεία.

Τα πρόσωπα που προτάθηκαν από τις τράπεζες για να σχηματίσουν την τριμελή προσωρινή διοίκηση της Creta Farms – και έγιναν αποδεκτά από το Πρωτοδικείο Ρεθύμνου κατά την εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων – είναι οι κ.κ. Λυκούργος Παπαγιαννόπουλος, επιχειρηματίας, Στέφανος Ξενάκης, οικονομολόγος, και Δημήτρης Τσίρμπας, επιχειρηματίας. Ο κ. Παπαγιαννόπουλος προτείνεται να αναλάβει το αξίωμα του προέδρου στην εταιρεία. Η τελική απόφαση πρόκειται να εκδοθεί κατά την οριστική εκδίκαση της αίτησης στις 15 Νοεμβρίου.

Πάντως επισημαίνεται ότι οι τράπεζες δεν έχουν εγκρίνει ακόμη την ενδιάμεση χρηματοδότηση των 4 εκατ. ευρώ, διότι δεν έχουν λάβει τα ενέχυρα των σημάτων, ενώ έχουν εκδοθεί διαταγές πληρωμής από προμηθευτές. Τα πράγματα παραμένουν ακόμη εξαιρετικά δύσκολα παρά το γεγονός ότι η δικαστική απόφαση δημιουργεί εύλογες προσδοκίες.

Εν τω μεταξύ, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται από την πλευρά των τραπεζών η διαδικασία εξεύρεσης επενδυτή. Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας άνοιξε και το λεγόμενο data center για τους έξι ενδιαφερόμενους επενδυτές για να αποκτήσουν καλύτερη εικόνα για την εταιρεία και να προχωρήσουν, ενδεχομένως, στην επόμενη φάση, δηλαδή στην κατάθεση δεσμευτικής προσφοράς.

Έτσι μη δεσμευτικές προσφορές έχουν καταθέσει οι: Σπύρος Θεοδωρόπουλος (μέσω της αλλαντοβιομηχανίας ΝΙΚΑΣ), Δημήτρης Βιντζηλαίος (του fund Impala Invest και βασικός μέτοχος της Λακωνικής Τροφίμων), ο επιχειρηματίας Θεόδωρος Δουζόγλου, το fund Lime Capital Partners (έχει εξαγοράσει τη γαλακτοβιομηχανία «Δωδώνη») και το αμερικανικό fund HIG. Ενώ πληροφορίες κάνουν λόγο για την χορήγηση παράτασης στην υποβολή δεσμευτικών προσφορών και εκτιμάται ότι τελικώς δεν θα είναι η 31η Οκτωβρίου η καταληκτική προθεσμία.

* Το ρεπορτάζ είναι των Μαρίας Τσιβγέλη και Δημήτρη Χαροντάκη, για το ΑΠΕ-ΜΠΕ