Ζεράρ Ντεπαρντιέ: Τι σημαίνει η καταδίκη ενός ινδάλματος για τη Γαλλία - Οι «αμαρτίες» ενός παλιού σινεμά

Μπορεί ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ, το «παιδί» του Φεστιβάλ των Καννών, ο διεθνούς φήμης ηθοποιός, να καταρρακώσει τη γαλλική βιομηχανία του σινεμά;

Ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ καταδικάστηκε για σεξουαλική επίθεση σε δύο γυναίκες στα γυρίσματα ταινιών. Η απόφαση αυτή πυροδοτεί μία «σεισμική αλλαγή» στη Γαλλία, γράφει το BBC.

Η απόρροια της καταδίκης αυτής μπορεί α έχει καταστροφικά αποτελέσματα για τη βιομηχανία του γαλλικού σινεμά.

Το timing της καταδικαστικής απόφασης δε, δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερο, ούτε αν είχε γραφτεί από τον πιο ευφάνταστο σεναριογράφο: ανήμερα της πρεμιέρας του μεγαλύτερου κινηματογραφικού φεστιβάλ του κόσμου, του 78ου Φεστιβάλ των Καννών.

«Οι κολοσσοί του σινεμά δεν είναι πλέον ανέγγιχτοι» έγραψε ένα Γαλλικό site για τον κινηματογράφο. Η είδηση της καταδίκης ενός ειδώλου του γαλλικού σινεμά «συντάραξε» το σπουδαίο φεστιβάλ, έγραψε ένας αρθρογράφος.

Η πτώση του Ντεπαρντιέ, του «παιδιού» των Καννών

Ο 76χρονος Ντεπαρντιέ είναι βετεράνος του είδους, με σχεδόν 200 ταινίες και τηλεοπτικές παραγωγές στο ενεργητικό του. Διάσημος στη Γαλλία από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, η φήμη του εξαπλώθηκε σε όλον τον κόσμο με διάσημους πρωταγωνιστικού ρόλους σε διεθνείς παραγωγές. Έφτασε στα Όσκαρ, με υποψηφιότητα για καλύτερη ανδρική ερμηνεία στη γαλλική παραγωγή του 1990, όπου υποδύθηκε εμβληματικά τον «Σιρανό Ντε Μπερζεράκ». Έγινε πιο οικείος όταν ερμήνευσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο δίπλα στην Άντι ΜακΝτάουελ για τη romcom «Πράσινη Κάρτα».

Την Τρίτη, ο Ντεπαρντιέ και η εικόνα αυτή που είχε χτίσει τόσες δεκαετίες κατέρρευσε όταν του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 18 μηνών με αναστολή και πρόστιμο 29.00 ευρώ για σεξουαλική επίθεση δύο συναδέλφων του. Επιπλέον, το όνομά του θα προστεθεί στη λίστα με τους σεξουαλικούς παραβάτες.

Ο Ντεπαρντιέ καταδικάστηκε για δύο υποθέσεις αλλά πάνω από 20 είναι οι γυναίκες που τον έχουν καταγγείλει για απρεπή συμπεριφορά στο παρελθόν. Αυτές οι δύο καταγγελίες ήταν απλά οι πρώτες που έφτασαν στο δικαστήριο και η σπουδαιότητα της καταδικαστικής απόφασης είναι τουλάχιστον ενθαρρυντική.

«Όταν ένα μνημείο πέφτει, είναι πάντα ισχυρό και συμβολικό» είπε η συγγραφέας Agnès C Poirier στο BBC.Η φήμη του προφανώς έχει αμαυρωθεί αλλά «η γαλλική βιομηχανία του κινηματογράφου από καιρό τον είχε καταδικάσει. Έχουν περάσει τρία χρόνια από την τελευταία φορά που συμμετείχε σε ταινία. Η καριέρα του έχει τελειώσει. Παραμένει ένας από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς του 20ου αιώνα αλλά πλέον αισθανόμαστε διαφορετικά βλέποντας τις ταινίες του».

Αλλαγή στον αέρα των Καννών

Για πολλά χρόνια το τεράστιο εκτόπισα του Ντεπαρντιέ ήταν στενά συνδεδεμένο με το Φεστιβάλ των Καννών. Είχε κερδίσει Χρυσό Φοίνικα για την ερμηνεία του στο Σιρανό Ντε Μπερζεράκ, ξεκινώντας το οσκαρικό του ταξίδι. Και είχε ρόλο και πίσω από τις κάμερες: ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Τιερί Φρεμό, παραδέχθηκε πως μια αρκετά κακή ποδοσφαιρική ταινία του 2014, το «United Passions» αποδέκτης χλεύης από κοινό και κριτικούς, με πρωταγωνιστή τον Ντεπαρντιέ, έκανε πρεμιέρα στις Κάννες λόγω πιέσεων από τον ίδιο τον ηθοποιό.

Η πιο πρόσφατη παρουσία του στις Κάννες, ήταν το 2015, με την Ιζαμπέλ Ιπέρ για την ταινία «Valley of Love». Εκεί μπροστά στις κάμερες και τα χιλιάδες φλας, με τα μάτια όλους του κινηματογραφικού κοινού πάνω του, εθεάθη να σκηνοθετεί ένα ψεύτικο φιλί στο photocall. Άβολο.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής των Καννών, Ζιλιέτ Μπινός, η οποία έχει επίσης πρωταγωνιστήσει δίπλα στον Ντεπαρντιέ, ρωτήθηκε για τις σκέψεις της σχετικά με τη σημασία της καταδίκης του στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου την πρεμιέρα του Φεστιβάλ. Τα λόγια της ωστόσο όχι τόσο καταδικαστικά όσο θα ήθελαν αρκετοί. Τόνισε ότι «πλέον δεν είναι ιερός» μία αναφορά στην ισχύ που είχε το όνομά του γα την γαλλική βιομηχανία του κινηματογράφου

Η Ιβ Τζάκσον, πολιτιστική συντάκτρια του France 24, είπε στο BBC πως ο Ντεπαρντιέ «είχε τον σεβασμό ως ένας από τους γιους του Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών. Και τώρα αυτή η κληρονομιά πρόκειται να αμφισβητηθεί, επειδή ήταν πραγματικά αυτό το φεστιβάλ που τον εκτόξευσε στη διεθνή φήμη του, πριν από 35 χρόνια με την ταινία «Σιρανό ντε Μπερζεράκ».

Το περυσινό φεστιβάλ, στον απόηχο της πολυαναμενόμενης δίκης του Ντεπαρντιέ και με το κίνημα #metoo στη Γαλλία σε πλήρη δράση, Γαλλίδες κινηματογραφίστριες είχαν χρησιμοποιήσει την παγκόσμια φήμη του σινεμά για να προβάλλουν ταινίες που αφορούσε στη σεξουαλική κακοποίηση. Η ηθοποιός Judith Godrèche, που πρόσφατα δημοσιοποίησε τις καταγγελίες της για σεξουαλική επίθεση κατά δύο σκηνοθετών του Μπενουά Ζακό και Ζακ Ντουαγιόν , πρόβαλε μία ταινία μικρού μήκους με τίτλο Moi Aussi, (me too), όπου παρουσίαζε εκατοντάδες άτομα που είχαν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση να στέκονται ακίνητα σε δρόμους του Παρισιού.

Τον περασμένο Ιούλιο, και οι δύο σκηνοθέτες ανακρίθηκαν από την αστυνομία μετά τις καταγγελίες, τις οποίες ωστόσο αρνήθηκαν. Φέτος, επτά ταινίες στο διαγωνιστικό τμήμα είναι δημιουργίες σκηνοθετριών. Μία από αυτές τις ταινίες, η «The Sound of Falling» της Γερμανίδας σκηνοθέτριας και σεναριογράφου, Mascha Schilinski, που κάνει πρεμιέρα την Πέμπτη στις Κάννες εξερευνά την κακοποίηση κοριτσιών από γενιά σε γενιά, όπως την αφηγείται η ιστορία μιας οικογένειας. Αλλά μένει να δούμε πόσες ακόμη ταινίες θα ασχοληθούν με το θέμα της κακοποίησης κατά τη διάρκεια αυτού του φεστιβάλ, σχολιάζει το BBC.

Πέρα όμως από τις ταινίες, η Τζάκσον είπε ότι η ατμόσφαιρα είναι διαφορετική στο 78ο Φεστιβάλ, λόγω υποθέσεων που έχουν σοκάρει τη Γαλλία. Ανάμεσά τους και η πολύκροτη υπόθεση του ομαδικού και μαζικού βιασμού της Ζιζέλ Πελικό από 50 και πλέον άνδρες, που στρατολογούσε ο ίδιος της ο πρώην πλέον σύζυγος επί μία και πλέον δεκαετία.

Τον Φεβρουάριο, ο σκηνοθέτης Κριστόφ Ρουζιά, καταδικάστηκε για σεξουαλική επίθεση στην ηθοποιό Αντέλ Ενέλ, όταν εκείνη ήταν παιδί. Εκείνη αποχώρησε δημόσια από την κινηματογραφική βιομηχανία το 2023, κατηγορώντας την για «γενική εφησυχασμό» απέναντι σε σεξουαλικούς θηρευτές. Ο Μπενουά Ζακό κατηγορείται για βιασμό δύο ηθοποιών, κάτι που ο ίδιος αρνείται.

Μία ευρύτερη αλλαγή συμπεριφοράς

«Μια μεγάλη αλλαγή συμβαίνει στη γαλλική βιομηχανία κινηματογράφου και αυτό μπορείς να το νιώσεις στις Κάννες» είπε η Τζάκσον. «Και νομίζω ότι η πτώση του Ντεπαρντιέ αντιπροσωπεύει πραγματικά αυτή τη σεισμική αλλαγή στη Γαλλία, που ίσως ήρθε αργότερα από ό,τι στο Χόλιγουντ και στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά είναι εδώ τώρα. Οι νέοι ηθοποιοί καταγγέλλουν ολοένα και περισσότερο αδικήματα στα γυρίσματα, και κάποιος σαν τον Ρουτζιά καταδικάστηκε σε 4ετή φυλάκιση, τα δύο με αναστολή, για αυτό που έκανε στην Αντέλ Ενέλ. Μπορεί να μην είναι διεθνή ονόματα με τον τρόπο και στο μέγεθος του Ντεπαρντιέ, αλλά είναι πολύ σημαντικοί για τη Γαλλία. Αυτή η ιδέα για το παιχνίδι εξουσίας στα κινηματογραφικά πλατό από ηθοποιούς και σκηνοθέτες δεν είναι πλέον αποδεκτή.

Τον περασμένο μήνα, αναφορά από το γαλλικό κοινοβούλιο, με επικεφαλής τη βουλευτή Σαντρίν Ρουσώ, διαπίστωσε ότι η κακοποίηση ήταν «ενδημική» σε ολόκληρη τη γαλλική βιομηχανία της ψυυχαγωγίας και ότι οι συμπεριφορές «εξελισσόταν ελάχιστα» παρά το κίνημα #MeToo. Η λεπτομερής έκθεση περιείχε 86 συστάσεις για αλλαγή, συμπεριλαμβανομένης μεγαλύτερης προστασίας για τα παιδιά-ηθοποιούς και της χρήσης συντονιστών οικειότητας ως πρότυπο για τις σκηνές σεξ στον κινηματογράφο και το θέατρο.

Ηχηρά ονόματα υπέρ του Ντεπαρντιέ

Ο Ντεπαρντιέ είχε επίσης υπερασπιστές υψηλού προφίλ: τ 2024 ο Γάλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε πει ότι ο ηθοποιός «έκανε τη Γαλλία υπερήφανη».
Η 76χρονη ηθοποιός Φανί Αρντάν από τις πιο ένθερμες υποστηρίκτριές του. Ο Ντεπαρντιέ δεν ήταν παρών στην ανακοίνωση της απόφασης χθες καθώς έχει γυρίσματα μαζί της στις Αζόρες. Εκείνη είχε παραστεί στο δικαστήριο δίπλα του μαζί με τον συμπρωταγωνιστή του στο Σιρανό Ντε Μπερζεράκ, Βίνσεντ Πέρεζ. Η Μπριζίτ Μπαρντό επίσης τον έχει υποστηρίξει δημόσια.

Αλλά η Τζάκσον, υπενθυμίζει μία αντίδραση σε ένα γεγονός που συνέβη κατά τη διάρκεια της δίκης του Ντεπαρντιέ, το οποίο, όπως λέει, αποτελεί σημαντικό στοιχείο μιας κοινωνικής αλλαγής. Όπως ανέφερε, υπήρξαν επικρίσεις όταν ο δικηγόρος του Ντεπαρντιέ, Ζερεμί Ασου, κατηγόρησε τα δύο θύματα του ηθοποιού, μια 54χρονη αμπιγιέζ και μια 34χρονη βοηθό σκηνοθέτη, για «υστερία», για «ψέματα» και για εργασία υπέρ του «λυσσασμένου φεμινισμού».

«Νομίζω ότι ο Ντεμπαρντιέ, θεωρείται ολοένα και περισσότερο από μια διαφορετική εποχή, όπως και οι δικηγόροι του», είπε . «Τους αποκάλεσαν σεξιστές για τον τρόπο που μίλησαν στις ενάγουσες, αποκαλώντας τις φεμινίστριες σαν να ήταν κάτι κακό. Και αυτό είναι κάτι επιπλέον για τα προβλήματά του, επειδή ο δικαστής το κατήγγειλε και του επέβαλε ένα επιπλέον πρόστιμο ύψους 2.000 ευρώ. Αυτό υπογραμμίζει την αλλαγή των γενεών που συμβαίνει στη Γαλλία. Οι υποστηρικτές του Ντεπαρντιέ είναι ηθοποιοί της παλαιότερης γενιάς, όπως η Αρντάν και η Μπαρντό».

Λίγες μέρες πριν την καταδίκη του Ντεπαρντιέ, η 90χρονη Μπριζίτ Μπαρντό αποκάλεσε δημόσια τον ηθοποιό, «ιδιοφυΐα» στη γαλλική τηλεόραση και ανέπτυξε τη σκέψη της λέγοντας πως «οι ταλαντούχοι άνθρωποι που αγγίζουν τα οπίσθια ενός κοριτσιού καταδικάζονται στο βαθύτερο μπουντρούμι». Αλλά αυτή η στάση θεωρείται από τους νέους ως αρχαϊκή, παλιά, ξεπερασμένη, και τον αναγνωρίζουν λιγότερο ως σπουδαίο ηθοποιό.

«Για τους ανθρώπους ηλικίας ίσως 50 με 60, ο Ντεπαρντιέ ξυπνά μνήμες και αναμνήσεις από εποχές που ήταν σπουδαίος ηθοποιός μιας συγκεκριμένης εποχής, αλλά δεν ξέρω πόσοι νεότεροι άνθρωποι ενδιαφέρονται πια για αυτή την ιστορία».

Με πληροφορίες του BBC

#ΖΕΡΑΡ_ΝΤΕΜΠΑΡΝΤΙΕ #ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ #metoo #ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ__ΕΠΙΘΕΣΗ #ΓΑΛΛΙΑ #ΦΕΣΤΙΒΑΛ_ΚΑΝΝΩΝ #ΚΑΝΝΕΣ