Τι θα «πέσει» στο τραπέζι στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ που αναμένεται να συναντηθούν στο Βίλνιους έχουν πολλά να συζητήσουν, καθώς πρωτοφανείς προκλήσεις πλήττουν τη στρατιωτική συμμαχία.

Η Λιθουανία θα φιλοξενήσει την Τρίτη και την Τετάρτη τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, στην οποία κυρίαρχο θέμα θα είναι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία όπως και το αίτημα ένταξης του Κιέβου στο ΝΑΤΟ.

Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αναμένεται να έρθει στη λιθουανική πρωτεύουσα με ένα αίτημα προς τους 31 ηγέτες της συμμαχίας.

«Η Ουκρανία θα πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ μόλις τελειώσει ο πόλεμος»

Το Κίεβο, μαζί με τους συμμάχους του στην Ανατολική Ευρώπη, ζητούν έναν σαφή οδικό χάρτη, υποστηρίζοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας για την Ουκρανία να ενταχθεί στην «ομπρέλα» του ΝΑΤΟ για να αποτρέψει τη Μόσχα από το να εξαπολύσει μελλοντικές επιθέσεις.

Αλλά η Ουάσιγκτον και το Βερολίνο αφήνουν να αιωρείται ένα μεγάλο ερωτηματικό για το πότε, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «θα ενταχθεί μια μέρα, χωρίς να προσδιορίζουμε ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα».

Οι ηγέτες πρόκειται να ενισχύσουν τους πολιτικούς δεσμούς με την έναρξη ενός Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ουκρανίας και τη δημιουργία ενός πολυετούς προγράμματος που θα βοηθήσει το Κίεβο να πλησιάσει τα δυτικά στρατιωτικά πρότυπα.

Αλλά υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το αν αυτό θα είναι αρκετό για να ικανοποιήσει τον Ζελένσκι.

Εγγυήσεις ασφαλείας

Ως προοίμιο της ένταξης, δυνατοί «παίκτες» της συμμαχίας - οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία και η Γαλλία - εξετάζουν πιθανές μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις για την προμήθεια όπλων, προκειμένου να βοηθήσουν την Ουκρανία να αμυνθεί.

Οι δεσμεύσεις αυτές θα αναλαμβάνονται εκτός του πλαισίου του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.

Θα μπορούσαν επίσης να ανακοινωθούν συμφωνίες για την ανταλλαγή πληροφοριών, την εκπαίδευση και την ανασυγκρότηση της ουκρανικής βιομηχανίας όπλων.

Αλλά ορισμένες χώρες έχουν προειδοποιήσει ότι οι δεσμεύσεις αυτές δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

«Η καλύτερη εγγύηση για την ασφάλεια της Ουκρανίας είναι η πλήρης ένταξη στο ΝΑΤΟ μόλις τελειώσει ο πόλεμος», δήλωσε πρόσφατα ο Λετονός πρωθυπουργός.

Η ένταξη της Σουηδίας και το «φρενάρισμα» της Τουρκίας

Ο απρόβλεπτος Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θα βρεθεί και πάλι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ.

Οι σύμμαχοι επιμένουν να εγκαταλείψει τις αντιρρήσεις του για την ένταξη της Σουηδίας, η οποία θέλει να γίνει το 32ο μέλος της συμμαχίας.

Αν και η Άγκυρα έδωσε το πράσινο φως για την ένταξη της Φινλανδίας τον Απρίλιο, εξακολουθεί να εμποδίζει την ένταξη του σκανδιναβικού γείτονά της.

Πριν από ένα χρόνο, στην προηγούμενη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, χρειάστηκαν ώρες διαπραγματεύσεων για να αποσπαστεί η υποστήριξη του Ερντογάν για την αρχική πρόσκληση στη Στοκχόλμη.

Η συνάντηση μεταξύ του Τούρκου προέδρου, του Σουηδού πρωθυπουργού, Ουλφ Κρίτερσον και του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στολτενμπεργκ, έχει προγραμματιστεί για τη Δευτέρα στο Βίλνιους.

Στρατιωτικές δαπάνες

Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ δεσμεύτηκαν να αφιερώσουν το 2% του ΑΕΠ τους σε στρατιωτικές δαπάνες μέχρι το 2024.

Έντεκα από τις 31 χώρες μέλη αναμένεται να επιτύχουν ή να υπερβούν αυτό το όριο φέτος, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Συμμαχίας.

Οι σύμμαχοι έχουν έκτοτε επαναδιαπραγματευτεί τη δέσμευση αυτή προς τα πάνω. Το όριο του 2% θα είναι πλέον το ελάχιστο όριο.

Ωστόσο, πολλά ζητήματα παραμένουν αδιευκρίνιστα, όπως το χρονοδιάγραμμα, με ορισμένες χώρες να εκτιμούν ότι θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να φτάσουν εκεί.

Στρατηγικά σχέδια

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ώθησε το ΝΑΤΟ να επανεξετάσει διεξοδικά τα αμυντικά του συστήματα στο ανατολικό του μέτωπο.

Οι ηγέτες εκπόνησαν περιφερειακά σχέδια προσαρμοσμένα στο νέο γεωστρατηγικό πλαίσιο, τα οποία περιγράφουν λεπτομερώς τις κύριες απειλές, τα απαραίτητα μέσα για την υπεράσπιση κάθε περιοχής και τις πιθανές πορείες δράσης.

Διπλωμάτες λένε ότι η Τουρκία έχει εκφράσει αντιρρήσεις, αλλά θα πρέπει τελικά να δώσει το πράσινο φως στη σύνοδο κορυφής.

Οι πρώτες δηλώσεις Ερντογάν

Ο πρόεδρος Ερντογάν προχώρησε σε δηλώσεις πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία.

Μιλώντας για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν τόνισε ότι η Σουηδία πρέπει να εκπληρώσει τους όρους της τριμερούς συμφωνίας και δήλωσε:

«Κανείς δεν πρέπει να περιμένει παραχωρήσεις από εμάς»

Συγκεκριμένα μιλώντας σε δημοσιογράφους ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε:

«Θα επανεξετάσουμε τις αποφάσεις που πήραμε στη Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης για να στηρίξουμε τους εταίρους, ιδίως την Ουκρανία. Θα οργανώσουμε επίσης την πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου του ΝΑΤΟ για την Ουκρανία.

Σε αυτή τη διαδικασία, ενεργήσαμε με την αλληλεγγύη της συμμαχίας, όπως πάντα, παρά το γεγονός ότι η επιχείρηση πήρε ανηφόρα.

Θα υπάρξει ανανέωση των αμυντικών δαπανών κατά τουλάχιστον 2%. Ενώ μιλάμε για αύξηση των αμυντικών δαπανών, βλέπουμε ότι συζητούνται και περιορισμοί.

Θα συναντηθώ με τον Πρόεδρο και τον Πρωθυπουργό της Σουηδίας σήμερα το βράδυ.

Θέλουμε οι υποσχέσεις που δόθηκαν να τηρηθούν. Η Τουρκία κάνει το καθήκον της ως η χώρα που συνεισφέρει τα περισσότερα στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ. Θα έχουμε διμερείς συναντήσεις με ορισμένους αρχηγούς κρατών στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής.

Υπάρχει η Τουρκική Δημοκρατία, η οποία περιμένει στην πόρτα της ΕΕ για περισσότερα από 50 χρόνια. Α

πευθύνω έκκληση σε αυτές τις χώρες που κρατούν την Τουρκία σε αναμονή. Ανοίξτε το δρόμο για την Τουρκία στην ΕΕ. Ας ανοίξουμε το δρόμο για τη Σουηδία, όπως ανοίξαμε το δρόμο για τη Φινλανδία».

#ΝΑΤΟ #ΣΥΝΟΔΟΣ_ΚΟΡΥΦΗΣ #ΒΙΛΝΙΟΥΣ