Στον «αέρα» ο επανυπολογισμός των επικουρικών συντάξεων - Παρέμβαση συνηγόρου του Πολίτη

Την παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη προκάλεσε η αίτηση ακύρωσης του επανυπολογισμού της επικουρικής του σύνταξης που έκανε το μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ και συνταξιούχου του τ.ΙΚΑ – ΕΤΑΜ (νυν ΕΦΚΑ) Κ. Νικολάου.

Ειδικότερα όπως αναφέρει ο κ. Νικολάου συναγερμός σήμανε στο υπουργείο εργασίας και στη διοίκηση του ΕΤΕΑΕΠ, καθώς, θα πρέπει πλέον να διορθωθούν όλες (1.200.000)

επικουρικές συντάξεις που εκδόθηκαν πριν το 2015, αλλά και να επιστρέψουν σε 400.000 συνταξιούχους επικουρικών, επιπλέον παρανόμως παρακρατηθέντα ποσά (2016 – 2018) τα οποία ανέρχονται στα 1,6 δισ. ευρώ!

Υπενθυμίζουμε ότι το 2016 (7ο -8ο- 9ο) κατ΄ εφαρμογή δήθεν του άρθρου 96 του 4387/2016, ακολουθήθηκε ο επαν – υπολογισμός όλων των καταβαλλόμενων (έως 31.12.2014) επικουρικών συντάξεων.

Παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με το άρθρο αυτό, επανυπολογίζονται μόνο όσες επικουρικές (μαζί με την κύρια) υπερβαίνουν τα 1300 ευρώ, επαν - υπολογίστηκαν όλες! Και λανθασμένα (!) καθόσον δεν τηρήθηκε ο ενιαίος (νέος) συντελεστής 0,45% ανά έτος ασφάλισης, ούτε η προσθήκη των εισφορών του 13ου – 14ου μισθού που προβλέπεται από το νόμο αυτό και ήδη χορηγείται στις νέες (!) Χωρίς ωστόσο να συνοδεύονται με τα απαραίτητα παραστατικά (απόφαση διευθυντή) που να αναλύει το μισθό και τα έτη ασφάλισης που ελήφθησαν υπόψη και που συνομολογούν τα νέα ποσά !! Αποτέλεσμα, περί τις 800.000 επικουρικές (κάτω των 1300 ευρώ) επανυπολογίστηκαν εσφαλμένα και τις εμφανίζουν με μεγάλες δήθεν «προσωπικές διάφορες» (!) Ενώ στις υπόλοιπες περί τις 400.000 (άνω τα 1300 ευρώ κύριας & επικουρικής) και ιδιαίτερα του τ. ΙΚΑ - ΤΕΑΜ είχαν περεταίρω (αναίτιες) μειώσεις της τάξης των 200 ευρώ (!) μηνιαίως. Σύνολο δηλαδή περί τα 650 εκ, ευρώ ετησίως!! Συνήγορος του Πολίτη

Ο συνήγορος του Πολίτη στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του κατά το άρθρο 103 παρ. 9 του συντάγματος και τον ν. 3093/2003 (σύμφωνα με την κοινοποίηση που λάβαμε) εξέτασε την αναφορά σχετικά με την αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων και την μη χορήγηση απάντησης από την αρμόδια υπηρεσία και σε υψηλούς τόνους (σύμφωνα με το έγγραφο) απευθύνεται στον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ και απαιτεί να πληροφορηθεί. Ειδικότερα, ζητά να πληροφορηθεί και να απαντήσουν στην συγκεκριμένη αναφορά (Κ. Νικόλαου) σχετικά με τον ακριβή τρόπο αναπροσαρμογής των επικουρικών συντάξεων μετά τον ν. 4387/2016, επιχειρηματολογώντας σχετικά με τον εσφαλμένο υπολογισμό, βάσει του οποίου η επικουρική του σύνταξη ανέρχεται πλέον στα 172,30 ευρώ (από 612,33 ευρώ). Συνεχίζοντας, επί της ως άνω εκκρεμούς αιτήσεως (όπως αναφέρει) θα θέλαμε να επισημάνουμε τα εξής: Από το Σύνταγμα προβλέπεται το δικαίωμα της αναφοράς και η υποχρέωση απάντησης της Διοίκησης (άρθρο 10 παρ. 3 Συντ.) ενώ ο Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας ( ν. 2690/2999, άρθρο 4) ορίζει 50ημερη προθεσμία διεκπεραίωσης των αιτήσεων των ενδιαφερόμενων από δημοσιές υπηρεσίες και νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου.

Περαιτέρω, η αιτιολογία κάθε διοικητικής πράξης και απάντησης, είναι βασικό στοιχείο της νομιμότητας της διοικητικής δράσης, ενώ απλή παράθεση σκέψεων η διατάξεων του νόμου δεν συνιστά νόμιμη αιτιολογία. Επομένως, σε κάθε περίπτωση υφίσταται υποχρέωση χορήγησης πλήρως αιτιολογημένης απάντησης επί του αιτήματος του ενδιαφερομένου, για το οποίο έχει ήδη παρέλθει η νόμιμη προθεσμία. Επισημαίνεται δε, ότι κατά την αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων δεν εκδόθηκε πράξη αναπροσαρμογής, ούτως ώστε να είναι εφικτός ο δικαστικός έλεγχος αυτής.

Εν προκειμένου πλήρης και ακριβής ενημέρωση των πολιτών για το ύψος, τον τρόπο υπολογισμού και τις αιτίες – δηλαδή το νομοθετικό έρεισμα – των περικοπών επί της σύνταξης που λαμβάνουν, επιβάλλεται από τις συνταγματικές αρχές του κοινωνικού κράτους δικαίου, αλλά και από τη φύση της έννομης σχέσης κοινωνικής ασφάλισης ως δημοσίου δικαίου. Έτσι εκτός από την κύρια υποχρέωση του ασφαλιστικού φορέα που είναι η εκπλήρωση των προβλεπόμενων παροχών, γεννώνται και παρεπόμενες, μεταξύ των οποίων η υποχρέωση ενημέρωσης του ασφαλισμένου επί των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων του…

Με αφορμή την εξεταζόμενη περίπτωση, θεωρούμε αναγκαίο να αναφέρουμε ότι, πέραν των περιοριστικών και επιβαρυντικών διατάξεων που συνεπάγεται η ισχύουσα νομοθεσία, επ΄ ουδενί η εφαρμογή της δεν πρέπει να αναιρεί βασικές συνταγματικές αρχές και αρχές του κοινωνικού κράτους δικαίου, όπως την αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης. Άλλωστε, κατά την νομολογία, η αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης επιβάλλει τη σαφήνεια και την προβλέψιμη εφαρμογή των εκάστοτε θεσπιζομένων ρυθμίσεων. Η αρχή αυτή πρέπει να τηρείται με ιδιαίτερη αυστηρότητα, όταν πρόκειται για διατάξεις που μπορούν να έχουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στους ενδιαφερόμενους (απόφαση 675/2017,επταμελούς σύνθεσης του Συμβουλίου της Επικρατείας). (Βλ. συναφώς το υπ΄αριθμ. πρωτ. 218336/7787/20.2.2018 έγγραφο του Συνηγόρου του Πολίτη προς το ΕΤΕΑΕΠ).

Ως εκ τούτου, η Αρχή εκτιμά ότι, ενόψει των ανωτέρω δεδομένων, είναι αναγκαίο, στο πλαίσιο της νομιμότητας και της χρηστής διοίκησης, να εξεταστεί η αίτηση του αναφερόμενου και να του χορηγηθεί πλήρως αιτιολογημένη και τεκμηριωμένη απάντηση.