Σε πλήρη εξέλιξη το μπαράζ επιθέσεων Ισραήλ - Ιράν: Τα πέντε «κακά» σενάρια

Την ώρα που ο πόλεμος Ισραήλ - Ιράν βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει τη συνέχεια, το BBC παρουσιάζει ορισμένα από τα χειρότερα σενάρια.

Προς το παρόν, οι συγκρούσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν φαίνεται να περιορίζονται στις δύο χώρες, καθώς μόνο οι Χούθι της Υεμένης έχουν ανακοινώσει - τουλάχιστον επίσημα - την εμπλοκή τους στον πόλεμο, στοχοθετώντας το Σάββατο την Γιάφα.

Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί «παγωμένη»

το μπαράζ επιθέσεων, αρκούμενη σε εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση. Αλλά τι θα συμβεί αν αυτές οι εκκλήσεις δεν εισακουστούν; Τι θα γίνει αν η σύγκρουση κλιμακωθεί και επεκταθεί;

Ο James Landale του BBC παρουσιάζει ορισμένα από το πιο πιθανά «χειρότερα σενάρια» αυτού του πολέμου.

Οι ΗΠΑ μπαίνουν «κανονικά» στον πόλεμο

Παρά τις διαψεύσεις του Λευκού Οίκου, το Ιράν φαίνεται να πιστεύει πως οι ΗΠΑ υποστήριξαν σιωπηρά τις επιθέσεις του Ισραήλ - αν δεν τις σχεδίασαν ή συμμετείχαν ενεργά σε αυτές.

Η Τεχεράνη θα μπορούσε να επιτεθεί σε αμερικανικούς στόχους στη Μέση Ανατολή - όπως στρατόπεδα ειδικών δυνάμεων στο Ιράκ, στρατιωτικές βάσεις στον Κόλπο ή διπλωματικές αποστολές - και ήδη έχει απειλήσει να το κάνει. Μάλιστα, αν και η Χεζμπολάχ και η Χαμάς έχουν αποδυναμωθεί, οι φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ παραμένουν οπλισμένες και ενεργές.

Γνωρίζοντας αυτή την πιθανότητα, η Ουάσινγκτον απομάκρυνε τις προηγούμενες ημέρες προσωπικό και προειδοποίησε αυστηρά το Ιράν για τις συνέπειες ενδεχόμενης επίθεσης κατά Αμερικανών.

Τι θα συνέβαινε όμως αν σκοτωνόταν Αμερικανός πολίτης στο Τελ Αβίβ ή αλλού;

Ο Ντόναλντ Τραμπ ίσως αναγκαζόταν να αντιδράσει. Ο Νετανιάχου κατηγορείται εδώ και καιρό ότι επιθυμεί την εμπλοκή των ΗΠΑ για να νικήσει το Ιράν.

Αναλυτές εκτιμούν ότι μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν τα βομβαρδιστικά και τις βόμβες διάτρησης καταφυγίων που μπορούν να πλήξουν τις υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, όπως αυτή στο Φορντό.

Σημειώνεται πως ο Τραμπ είχε υποσχεθεί πως δεν θα ξεκινήσει νέους «αιώνιους πολέμους», αλλά αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι στηρίζουν το Ισραήλ και την ιδέα αλλαγής καθεστώτος στην Τεχεράνη.

Η εμπλοκή των ΗΠΑ θα σήμαινε μια δραματική κλιμάκωση με απρόβλεπτες συνέπειες.

Οι χώρες του Κόλπου «μπαίνουν» στον πόλεμο

Αν το Ιράν δεν μπορέσει να πλήξει ικανοποιητικά στρατιωτικούς στόχους στο Ισραήλ, ίσως στοχεύσει πιο ευάλωτους στόχους στον Περσικό Κόλπο - χώρες που θεωρεί ότι βοήθησαν το Ισραήλ στο παρελθόν.

Υπάρχουν άλλωστε πολλοί κρίσιμοι ενεργειακοί στόχοι και υποδομές στην περιοχή και το Ιράν έχει ήδη κατηγορηθεί για την επίθεση σε κοιτάσματα πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας το 2019, ενώ οι Χούθι χτύπησαν αντίστοιχους στόχους στα ΗΑΕ το 2022.

Αρκετές από τις χώρες του Κόλπου έχουν συμφιλιωθεί πλέον με το Ιράν, αλλά φιλοξενούν αμερικανικές βάσεις και, με διακριτικότητα, συνέβαλαν στην άμυνα του Ισραήλ.

Εάν χτυπηθούν, πιθανώς να ζητήσουν την υποστήριξη της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας.

Το Ισραήλ αποτυγχάνει να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν

Τι θα συμβεί αν οι επιθέσεις του Ισραήλ δεν καταφέρουν να καταστρέψουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και το εμπλουτισμένο ουράνιο που διαθέτει - αρκετό για 10 πυρηνικές βόμβες - παραμείνει προς αξιοποίηση;

Η τεχνογνωσία δεν καταστρέφεται με βόμβες, τονίζει ο Landale: Το Ισραήλ μπορεί να έχει σκοτώσει έως και 9 πυρηνικούς επιστήμονες, αλλά η γνώση δεν χάνεται.

Δεν είναι απίθανο - με την πλάτη στο τοίχο - η ιρανική ηγεσία να αποφασίσει πως ο μόνος τρόπος αποτροπής είναι πράγματι η απόκτηση πυρηνικής ικανότητας. Οι νέοι στρατιωτικοί ηγέτες ίσως είναι λιγότερο προσεκτικοί από τους προηγούμενους - κι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα συνεχή κύκλο επιθέσεων και αντεπιθέσεων με απρόβλεπτες συνέπειες.

Παγκόσμιο οικονομικό σοκ

Η τιμή του πετρελαίου ήδη ανεβαίνει. Αν το Ιράν προσπαθήσει να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ ή αν οι Χούθι εντείνουν τις επιθέσεις τους στη Ερυθρά Θάλασσα, η μεταφορά πετρελαίου θα πληγεί σοβαρά.

Σε έναν κόσμο ήδη πιεσμένο από την ακρίβεια και τις εμπορικές εντάσεις, η άνοδος του πετρελαίου θα ενισχύσει τον πληθωρισμό.

Και ποιος ωφελείται από αυτό; Ο Πούτιν, ο οποίος θα δει δισεκατομμύρια να εισρέουν στη ρωσική οικονομία προκειμένου να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Πτώση του ιρανικού καθεστώτος και χάος στην Τεχεράνη

Αν το Ισραήλ πετύχει στον στόχο του και ανατρέψει το ισλαμικό καθεστώς του Ιράν, τι θα ακολουθήσει;

Ο Νετανιάχου δήλωσε πως στόχος είναι η «ελευθερία» του ιρανικού λαού από ένα «σατανικό και καταπιεστικό καθεστώς». Αλλά η πτώση μιας κυβέρνησης αφήνει συχνά επικίνδυνα κενά. Τι θα σημαίνει για την περιοχή ένας εμφύλιος στο Ιράν;

Η εμπειρία του Ιράκ και της Λιβύης δείχνει πως οι συνέπειες μπορεί να είναι χαοτικές. Πολλά εξαρτώνται από το πώς θα εξελιχθεί η σύγκρουση τις επόμενες ημέρες – και από το πόση αυτοσυγκράτηση θα δείξουν οι εμπλεκόμενοι.

#ΙΣΡΑΗΛ #ΙΡΑΝ #ΠΟΛΕΜΟΣ