Ρωσικό αέριο: Έκλεισε η κάνουλα προς την Ευρώπη - Ο βαρύς λογαριασμός και ο μεγάλος χαμένος

Η Υπερδνειστερία (Μολδαβία) διέκοψε νωρίς την Τετάρτη την παροχή θέρμανσης και ζεστού νερού στα νοικοκυριά.

Οι ρωσικές εξαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών της σοβιετικής εποχής που διέσχιζαν την Ουκρανία σταμάτησαν την Πρωτοχρονιά, σηματοδοτώντας το τέλος μιας κυριαρχίας δεκαετιών της Μόσχας στις ενεργειακές αγορές της Ευρώπης.

Το φυσικό αέριο συνέχισε να ρέει και κατά τη διάρκεια των τριών ετών του πολέμου, ωστόσο χθες 1η Ιανουαρίου - όπως ήταν αναμενόμενο - έκλεισε η «κάνουλα»,

καθώς, σύμφωνα με τη ρωσική εταιρεία φυσικού αερίου Gazprom, η Ουκρανία αρνήθηκε να ανανεώσει τη συμφωνία διαμετακόμισης.

Σύμφωνα με το Reuters, η διακοπή των ροών δεν θα επηρεάσει τις τιμές για τους καταναλωτές στην Ευρωπαϊκή Ένωση - σε αντίθεση με το 2022, όταν η μείωση των προμηθειών από τη Ρωσία έστειλε τις τιμές σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ, επιδείνωσε την κρίση κόστους ζωής και έπληξε την ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού μπλοκ.

Ωστόσο, σύμφωνα με το Al Jajeera, η απροθυμία της Ουκρανίας να ανανεώσει τη συμφωνία διαμετακόμισης έχει ως στόχο να στερήσει από τη Ρωσία έσοδα με τα οποία θα χρηματοδοτούσε τον πόλεμο, αλλά η κίνηση αυτή πιθανότατα θα δημιουργήσει ενεργειακή κρίση στην Ανατολική Ευρώπη, με την Υπερδνειστερία - μια αποσχισθείσα περιοχή της Μολδαβίας - να διακόπτει ήδη την παροχή θέρμανσης και ζεστού νερού στα νοικοκυριά.

Οι τελευταίοι εναπομείναντες αγοραστές ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ μέσω της Ουκρανίας, όπως η Σλοβακία και η Αυστρία, έχουν φροντίσει για εναλλακτικές προμήθειες, ενώ η Ουγγαρία θα συνεχίσει να λαμβάνει ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του αγωγού TurkStream στη Μαύρη Θάλασσα.

Ο συγκεκριμένος αγωγός έχει δύο γραμμές, η μία τροφοδοτεί την εγχώρια αγορά της Τουρκίας, ενώ η άλλη προμηθεύει πελάτες της κεντρικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας και της Σερβίας.

Ωστόσο, ο TurkStream έχει περιορισμένη ετήσια χωρητικότητα, η οποία ανέρχεται σε 31,5 δισ. κυβικά μέτρα και για τις δύο γραμμές μαζί.

Σε δύσκολη θέση η Υπερδνειστερία

Η Υπερδνειστερία διέκοψε νωρίς την Τετάρτη την παροχή θέρμανσης και ζεστού νερού στα νοικοκυριά. Η τοπική εταιρεία ενέργειας Tirasteploenergo προέτρεψε τους κατοίκους να ντύνονται ζεστά, να κρεμούν κουβέρτες ή χοντρές κουρτίνες στα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες και να χρησιμοποιούν ηλεκτρικές θερμάστρες.

Η Ρωσία από το 2022 έστελνε ετησίως περίπου 2 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας στη φιλορωσική αποσχισθείσα περιοχή της Μολδαβίας.

Ο πρόεδρος της Μολδαβίας Maia Sandu κατηγόρησε τη Gazprom ότι δεν εξέτασε μια εναλλακτική διαδρομή και δήλωσε ότι ο φετινός χειμώνας θα είναι «σκληρός» για τους 450.000 κατοίκους της χώρας.

Ζελένσκι: Oι ΗΠΑ να στείλουν περισσότερο αέριο στην Ευρώπη

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Telegram, ανέφερε ότι το τέλος των ροών φυσικού αερίου μέσω της χώρας του προς την Ευρώπη είναι «μία από τις μεγαλύτερες ήττες της Μόσχας» και κάλεσε τις ΗΠΑ να προμηθεύσουν περισσότερο φυσικό αέριο στην Ευρώπη.

«Όσο περισσότερο υπάρχει στην αγορά από τους πραγματικούς εταίρους της Ευρώπης, τόσο πιο γρήγορα θα ξεπεράσουμε τις τελευταίες αρνητικές συνέπειες της ευρωπαϊκής ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία», έγραψε.

Το «κοινό καθήκον» της Ευρώπης τώρα, τόνισε, είναι να υποστηρίξει την πρώην Σοβιετική Μολδαβία «σε αυτή την περίοδο του ενεργειακού μετασχηματισμού».

«Προετοιμασμένη» η Κομισιόν

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι η ΕΕ αυτή τη φορά είχε προετοιμαστεί γι' αυτό το ενδεχόμενο.

«Η ευρωπαϊκή υποδομή αερίου είναι αρκετά ευέλικτη ώστε να παράσχει μη ρωσικής προέλευσης αέριο στην κεντρική και την ανατολική Ευρώπη μέσω εναλλακτικών οδών», δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν.

«Έχει ενισχυθεί από το 2022 με νέες δυνατότητες εισαγωγής LNG» (υγροποιημένου φυσικού αερίου), πρόσθεσε.

Η Ρωσία και η πρώην Σοβιετική Ένωση για μισό αιώνα «έχτιζαν» ένα σημαντικό μερίδιο της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου, το οποίο στην κορύφωσή του έφθασε το 35%.

Ωστόσο, η ΕΕ έχει μειώσει την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, αγοράζοντας περισσότερο αέριο μέσω αγωγών από τη Νορβηγία και υγροποιημένο φυσικό αέριο από το Κατάρ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Ουκρανία, η οποία αρνήθηκε να παρατείνει τη συμφωνία διαμετακόμισης, δήλωσε ότι η Ευρώπη είχε ήδη λάβει την απόφαση να εγκαταλείψει το ρωσικό φυσικό αέριο.
«Σταματήσαμε τη διαμετακόμιση του ρωσικού φυσικού αερίου. Αυτό είναι ένα ιστορικό γεγονός. Η Ρωσία χάνει τις αγορές της, θα υποστεί οικονομικές απώλειες», δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας, Γκέρμαν Γκαλούσενκο.

Για ποιους είναι βαρύς ο λογαριασμός

Η Ουκρανία θα χάνει έως και 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως από τα τέλη διαμετακόμισης. Για να αντισταθμίσει τον αντίκτυπο, θα τετραπλασιάσει τα τιμολόγια μεταφοράς φυσικού αερίου για τους εγχώριους καταναλωτές, γεγονός που θα μπορούσε να κοστίσει στη βιομηχανία της χώρας περισσότερα από 38,2 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Η Gazprom θα χάσει σχεδόν 5 δισεκατομμύρια δολάρια από τις πωλήσεις φυσικού αερίου. Το Bloomberg εκτίμησε ότι τα κέρδη της Ρωσίας από τη συμφωνία έφθαναν τα 6,5 δισ. δολάρια ετησίως.

Η εταιρεία διέκοψε την προμήθεια στην αυστριακή OMV στα μέσα Νοεμβρίου λόγω συμβατικής διαφοράς, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες το ρωσικό φυσικό αέριο φτάνει στην Αυστρία μέσω Σλοβακίας με ρυθμό περίπου 200 γιγαβατώρες (GWh) την ημέρα. Μόνο την 1η Ιανουαρίου, έρευσε ποσότητα 7 GWh από τη Σλοβακία προς την Αυστρία, δήλωσε η αυστριακή ρυθμιστική αρχή ενέργειας E-Control.

Ο κύριος αγοραστής φυσικού αερίου της Σλοβακίας SPP δήλωσε ότι θα προμηθεύει τους πελάτες του κυρίως μέσω αγωγών από τη Γερμανία και την Ουγγαρία, αλλά θα αντιμετωπίσει πρόσθετο κόστος διαμετακόμισης.

Οι συνδυασμένες διαδρομές αγωγών από τη Ρωσία παρέδωσαν στην Ευρώπη το 2018 ένα ρεκόρ 201 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου.

Ο αγωγός Nord Stream, μέσω της Βαλτικής Θάλασσας προς τη Γερμανία, ανατινάχθηκε το 2022 και ο αγωγός Yamal-Europe μέσω Λευκορωσίας έχει επίσης κλείσει.
Η Ρωσία απέστειλε περίπου 15 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας το 2023, από 65 δισ. κυβικά μέτρα όταν ξεκίνησε η τελευταία πενταετής σύμβαση το 2020.

Με πληροφορίες από Reuters, Al Jazeera

#ΡΩΣΙΑ #ΦΥΣΙΚΟ_ΑΕΡΙΟ #ΕΥΡΩΠΗ #ΜΟΛΔΑΒΙΑ