Πάνω από 1 δισ. σε επενδύσεις που καταπατούν δικαιώματα και προάγουν διακρίσεις - Στη λίστα και η Ελλάδα

Παραδείγματα από έξι χώρες περιλαμβάνουν διαχωρισμένη στέγαση Ρομά και κέντρα κράτησης αιτούντων άσυλο - Τι αναφέρει έκθεση

Εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν χρησιμοποιηθεί για έργα που παραβιάζουν τα δικαιώματα περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, σύμφωνα με έκθεση, η οποία επικαλείται πρωτοβουλίες όπως η διαχωρισμένη στέγαση Ρομά, ιδρύματα για παιδιά με αναπηρίες και κέντρα υποδοχής αιτούντων άσυλο.

Η έκθεση, που στηρίζεται σε στοιχεία από οκτώ ΜΚΟ από όλη την Ευρώπη, εξετάζει 63 έργα σε έξι

χώρες, τα οποία εκτιμάται ότι έλαβαν συνολικά πάνω από 1 δισ. ευρώ σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Αυτό, σύμφωνα με έναν από τους συντάκτες της έκθεσης, αποκαλύπτει μια χαμηλή κατανόηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε επίπεδο ΕΕ, όπως αναφέρει ο Guardian.

Παρότι η έκθεση εστιάζει σε έξι χώρες, οι συντάκτες τονίζουν πως παρόμοια έργα πιθανότατα υλοποιούνται σε ολόκληρη την ΕΕ. «Αυτό είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου», δήλωσε η Ίνες Μπούλιτς, από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Ανεξάρτητη Διαβίωση, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτο» το ότι κονδύλια των Ευρωπαίων πολιτών χρησιμοποιήθηκαν για να ενισχύσουν τις διακρίσεις και τον αποκλεισμό ήδη περιθωριοποιημένων ομάδων.

Αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, σε ειδικό σχολείο στην Ελλάδα για άτομα με αναπηρίες, το οποίο ήταν μέρος ευρύτερης επένδυσης της ΕΕ σε επαγγελματικά σχολεία ειδικής αγωγής. «Αυτό που πραγματικά χρειάζεται η ΕΕ είναι επενδύσεις στην συμπεριληπτική εκπαίδευση, όπως προσβάσιμα σχολεία, ενισχυτική διδασκαλία και υπηρεσίες στήριξης που επιτρέπουν στα παιδιά να φοιτούν σε γενικά σχολεία», τόνισε.

Άλλο παράδειγμα ήταν ένα ίδρυμα για παιδιά με αναπηρίες στη Ρουμανία, το οποίο έλαβε 2,5 εκατ. ευρώ, όπου τα παιδιά απομακρύνονται από τις οικογένειές τους αντί να υποστηρίζονται ώστε να παραμένουν σε αυτές. «Όλα τα παιδιά, με ή χωρίς αναπηρία, έχουν το δικαίωμα να μεγαλώνουν με την οικογένειά τους», είπε χαρακτηριστικά.

Η έκθεση επίσης αναφέρει την κατασκευή κοινωνικής στέγασης για Ρομά στη Ρουμανία, στα περίχωρα πόλης, σε περιοχές χωρίς πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες. Τα σπίτια, φτιαγμένα από κοντέινερ ναυπηγείου, δεν πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές για μόνωση ή υγιεινή.

Ανάλογες παρατηρήσεις γίνονται για δομές φιλοξενίας αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, οι οποίες χαρακτηρίζονται απομονωμένες και με ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης.

Οι υπεύθυνοι της έκθεσης αποδίδουν αυτή την κατάσταση σε έλλειψη κατανόησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων από πλευράς ορισμένων κυβερνήσεων και θεσμών της ΕΕ. Όπως δήλωσε ο Άντορ Ούρμος, από την οργάνωση Bridge EU, «αυτό είναι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε: να υπάρξει κοινή αντίληψη ότι η ανέγερση σχολείου αποκλειστικά για Ρομά ή η δημιουργία ιδρυμάτων για άτομα με αναπηρίες συνιστά παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων».

Οι διαπιστώσεις συμφωνούν με πρόσφατες αναφορές. Αυτή την εβδομάδα, το Συμβούλιο της Ευρώπης επισήμανε ότι ο διαχωρισμός των Ρομά στα σχολεία οδηγεί σε χαμηλότερης ποιότητας εκπαίδευση, προσθέτοντας ότι αυτό οφείλεται όχι μόνο σε οικιστικό διαχωρισμό, αλλά και σε σκόπιμες πρακτικές των σχολικών αρχών.

Το 2023, οργανισμός της ΕΕ κατέγραψε αύξηση του αριθμού των ατόμων με αναπηρία που διαμένουν σε απομονωμένες και επιβλαβείς δομές, ενώ οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έχουν καταγγείλει συστηματικές παραβιάσεις δικαιωμάτων σε κέντρα φιλοξενίας προσφύγων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, δήλωσε πως παρακολουθεί τις διαπιστώσεις της έκθεσης. Εκπρόσωπός της σημείωσε: «Η Επιτροπή δεν χρηματοδοτεί κανέναν φορέα που δεν σέβεται πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις αξίες της ΕΕ. Σε περιπτώσεις παραβίασης των όρων, έχουμε τη δυνατότητα να τερματίσουμε τη συνεργασία και να ανακτήσουμε τα κονδύλια».

Η έκθεση αφορά έργα κοινής διαχείρισης, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βασίζεται στις εθνικές αρχές για να διασφαλίσουν τη νομιμότητα και κανονικότητα των δράσεων. «Η ΕΕ και τα κράτη μέλη οφείλουν να διασφαλίζουν ότι έργα αντίθετα με τις ευρωπαϊκές αξίες δεν χρηματοδοτούνται», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.

Ο Στίβεν Άλεν, από την οργάνωση Validity Foundation για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, τόνισε ότι η έκθεση αναδεικνύει σοβαρές ελλείψεις στη διαχείριση και την παρακολούθηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. «Βλέπουμε ότι τόσο τα κράτη-μέλη όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτυγχάνουν να αποτρέψουν τη χρήση των χρημάτων των Ευρωπαίων φορολογουμένων για τη χρηματοδότηση σοβαρών παραβιάσεων δικαιωμάτων πολλών περιθωριοποιημένων ομάδων».

Η έκθεση δόθηκε στη δημοσιότητα λίγο πριν ξεκινήσει ο σχεδιασμός του επόμενου προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2028, με στόχο να ενισχυθεί η φωνή όσων συχνά αγνοούνται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

«Η σωστή αξιοποίηση των κονδυλίων μπορεί να φέρει πραγματικά οφέλη για τους πιο ευάλωτους, αλλά και να λειτουργήσει ως αντίβαρο στην άνοδο της άκρας δεξιάς. Τα κονδύλια πρέπει να στοχεύουν καλύτερα», κατέληξε ο Άλεν.

#ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ_ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ #ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΗ #ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ_ΕΝΩΣΗ #ΕΛΛΑΔΑ #ΚΟΝΔΥΛΙΑ