Οι πλημμύρες απειλούν ολόκληρη τη Μεσόγειο

Τα ρεκόρ βροχοπτώσεων και οι ξαφνικές πλημμύρες στην Ελλάδα συνιστούν μέρος μιας τάσης σε ολόκληρη τη Μεσόγειο: ο καιρός γίνεται πιο επικίνδυνος.

Οι εικόνες από τις καταστροφικές πλημμύρες που προκάλεσε η καταιγίδα Ντάνιελ στην Ελλάδα που έχουν κάνει τον γύρο του κόσμου και που είναι οδυνηρά αληθινές, υπενθυμίζουν έντονα τις ευρύτερες περιβαλλοντικές προκλήσεις που

αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα τόσο σε τοπική όσο και σε παγκόσμια κλίμακα.

Η καταιγίδα Ντάνιελ δεν περιορίστηκε στην Ελλάδα, αλλά έπληξε επίσης την Τουρκία και τη Βουλγαρία. Στις 5 Σεπτεμβρίου, στο χωριό Ζαγορά του Πηλίου σημειώθηκε ρεκόρ βροχόπτωσης 754 χιλιοστών σε μόλις 18 ώρες, όταν το Λονδίνο δέχεται περίπου 585 χιλιοστά βροχής κατά τη διάρκεια ενός έτους!

Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό στο Πανεπιστήμιο του Bath με εξειδίκευση στη χρήση AI για την ανάλυση ακραίων γεγονότων Andrew Barnes, αυτό συνέβη εξαιτίας ενός ισχυρού κέντρου χαμηλής πίεσης που σχηματίστηκε σε όλη τη νότια Ελλάδα δημιουργώντας ένα μεγάλο περιστρεφόμενο καιρικό σύστημα γνωστό ως κυκλώνας.

Αυτός ο κυκλώνας που μετέφερε μεγάλα σύννεφα βροχής τόσο από τη Μεσόγειο όσο και από το Αιγαίο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν διαλύθηκε, αλλά κινήθηκε νοτιοδυτικά και εγκαταστάθηκε ακριβώς νότια της Ιταλίας, με τις ζώνες από σύννεφα βροχής να κινούνται επίσης νότια και να καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι ξαφνικές πλημμύρες δεν περιορίζονται μόνο στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου προτύπου ακραίων καιρικών συνθηκών που έχει γίνει πιο έντονο και συχνότερο στην περιοχή της Μεσογείου.

Ερευνητές από την Ολλανδία και τις ΗΠΑ σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Communication και που βασίστηκε σε δεδομένα από 37 ευρωπαϊκές χώρες για καταστροφικές πλημμύρες από το 1870 και κυρίως στη Μεσόγειο, διαπίστωσαν ότι οι περισσότερες πλημμύρες ήταν ξαφνικές και εμφανίζονταν συχνότερα κατά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες. Η περιοχή είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε αυτές τις πλημμύρες λόγω των συνδυασμένων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της αστικοποίησης. Η τελευταία έχει αυξήσει την αστική ανάπτυξη σε περιοχές που είναι επιρρεπείς στις πλημμύρες, δημιουργώντας αδιαπέραστες επιφάνειες (όπως δρόμους και πεζοδρόμια), που εμποδίζουν τη φυσική απορρόφηση του νερού στο έδαφος.

Η μελέτη διαπιστώνει επίσης ότι ενώ η συνολική έκθεση στις πλημμύρες έχει μειωθεί στις περισσότερες χώρες, ειδικά σε εκείνες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, η σχετική έκθεση έχει αυξηθεί σε πολλά κράτη της δυτικής και νότιας Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ολλανδίας.

Το κεφάλαιο της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή για την περιοχή της Μεσογείου, σύμφωνα με το The Conversation, εξέδωσε μια προειδοποίηση ότι τα ακραία φαινόμενα βροχοπτώσεων θα συμβαίνουν συχνότερα και θα είναι ακόμη πιο έντονα, αυξάνοντας τον κίνδυνο ξαφνικών πλημμυρών. Αυτή η προειδοποίηση, σε συνδυασμό με τα αρχεία ξαφνικών πλημμυρών το 2023 στην Ισπανία, την Ιταλία, την Τουρκία, τη Βουλγαρία, τη Γαλλία και την Ελλάδα, υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων που σχετίζονται με το κλίμα.

Οι ξαφνικές πλημμύρες μπορεί να είναι σπάνιες, αλλά είναι αρκετά σοβαρές ώστε να προκαλούν σημαντική ανησυχία. Ευτυχώς, η έρευνα έχει προχωρήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια και πλέον οι επιστήμονες είναι σε θέση να προβλέψουν πότε μπορεί να συμβούν ξαφνικές πλημμύρες, ποιες περιοχές μπορεί να είναι ευαίσθητες και να αξιολογήσουν τον αντίκτυπό τους σε πραγματικό χρόνο, με την προϋπόθεση ότι εισακούγονται από τις εκάστοτε κυβερνήσεις

Για παράδειγμα η Δρ. Ιωάννα Σταματάκη που είναι ειδική στην Υδραυλική και Υδατική μηχανική στο πανεπιστήμιο του Γκρήνουιτς, εργάζεται σε ένα πρότζεκτ με τίτλο: “Historical flash floods in the South West: Reconstructing the 1968 event from historical data”, που συνδυάζει ιστορικές πηγές τεκμηρίωσης και σύγχρονη υδραυλική μοντελοποίηση. «Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να ρίξουμε φως σε προηγούμενες πλημμύρες και να κατανοήσουμε καλύτερα τους κινδύνους που ενέχουν, βοηθώντας μας να σχεδιάσουμε αποτελεσματικές στρατηγικές μετριασμού για το μέλλον», εξηγεί στο The Conversation.

Σύμφωνα με την ίδια, η πλήρης εξάλειψη των πλημμυρών δεν είναι ούτε τεχνικά εφικτή ούτε οικονομικά προσιτή. Αντίθετα, σε μεγαλύτερη κλίμακα, είναι σημαντικό να αρχίσει ο εντοπισμός περιοχών που είναι επιρρεπείς σε ξαφνικές πλημμύρες, ειδικά σε λεκάνες απορροής με ιστορικές ξαφνικές πλημμύρες. Στη συνέχεια, όλοι θα πρέπει να εστιάσουν σε δράσεις συνηγορίας για το κλίμα και σε μέτρα ανθεκτικότητας, τα οποία μπορεί να είναι οτιδήποτε από «σκληρές» άμυνες, όπως νέα τείχη, έως πολιτικές και καλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού για τους κινδύνους. Μόνο αυτό θα προσφέρει ελπίδα για ένα ασφαλέστερο και πιο ανθεκτικό μέλλον.

#ΠΛΗΜΜΥΡΟΠΑΘΕΙΣ #ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ #ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ #ΚΑΚΟΚΑΙΡΙΑ_DANIEL