Ο συνδημιουργός της μπαταρίας ιόντων λιθίου και ο γηραιότερος νικητής του Νόμπελ πέθανε σε ηλικία 100 ετών

Η έρευνα του John Goodenough άνοιξε δρόμο στην τεχνολογία αιχμής που υποστηρίζει τα περισσότερα από τα σημερινά gadget και τα εργαλεία μας

Ο John Goodenough, ο οποίος μοιράστηκε το Νόμπελ Χημείας 2019 για την πρωτοποριακή του εργασία στην ανάπτυξη της μπαταρίας ιόντων λιθίου, με επαναφορτιζόμενη ισχύ για συσκευές από κινητά τηλέφωνα και υπολογιστές

έως βηματοδότες και ηλεκτρικά αυτοκίνητα, απεβίωσε σε ηλικία 100 ετών, όπως ανακοίνωσε χθες το Πανεπιστήμιο του Τέξας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, ο Goodenough πέθανε την Κυριακή σε μια εγκατάσταση υποβοηθούμενης διαβίωσης στο Ώστιν του Τέξας, χωρίς να γίνει γνωστή η αιτία θανάτου.

Ο Αμερικανός «ήταν ηγέτης στην έρευνα αιχμής για πολλές δεκαετίες της καριέρας του», είπε ο Τζέι Χάρτζελ, πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Ώστιν, όπου ο Goodenough ήταν μέλος ΔΕΠ για 37 χρόνια.

Ο Goodenough ήταν ο γηραιότερος Νομπελίστας και μοιράστηκε το βραβείο με τον βρετανικής καταγωγής Αμερικανό επιστήμονα M Stanley Whittingham και τον Ιάπωνα Akira Yoshino.

«Αυτή η επαναφορτιζόμενη μπαταρία έθεσε τα θεμέλια των ασύρματων ηλεκτρονικών συσκευών, όπως τα κινητά τηλέφωνα και οι φορητοί υπολογιστές», είχε δηλώσει η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών κατά την απονομή του βραβείου. «Κάνει επίσης δυνατό έναν κόσμο χωρίς ορυκτά καύσιμα, καθώς χρησιμοποιείται στα πάντα, από την τροφοδοσία ηλεκτρικών αυτοκινήτων μέχρι την αποθήκευση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές».
«Ζήσε μέχρι το 97 και μπορείς να κάνεις τα πάντα», είχε πει ο Goodenough όταν του απονεμήθηκε το Νόμπελ, προσθέτοντας ότι ήταν ευγνώμων που δεν αναγκάστηκε να αποσυρθεί στα 65 του.

Τα τελευταία χρόνια, ο Goodenough και η ερευνητική του ομάδα είχαν διερευνήσει νέες κατευθύνσεις για την αποθήκευση ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης μιας «γυάλινης» μπαταρίας με ηλεκτρολύτη στερεάς κατάστασης και μεταλλικά ηλεκτρόδια λιθίου ή νατρίου.

Και ενώ το όνομά του μπορεί να μη σημαίνει κάτι για στους περισσότερους, η έρευνα του Goodenough βοήθησε να «ξεκλειδωθεί μια επανάσταση» στην τεχνολογία που θεωρείται πλέον δεδομένη στον σημερινό κόσμο των φορητών τηλεφώνων, των tablet και σχεδόν οτιδήποτε άλλου με θύρα plug-in για επαναφόρτιση.

Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου ήταν οι πρώτες πραγματικά φορητές και επαναφορτιζόμενες μπαταρίες και χρειάστηκαν περισσότερο από μια δεκαετία για να αναπτυχθούν. Ο Νομπελίστας Whittingham είχε πει το 2019 κατά την απονομή του βραβείου ότι δεν είχε ιδέα ότι η δουλειά του πριν από δεκαετίες θα είχε τόσο βαθύ αντίκτυπο στον κόσμο.

«Σκεφτήκαμε ότι θα ήταν ωραίο και θα βοηθούσε σε μερικά πράγματα», είχε προσθέσει ο Goodenough, «αλλά ποτέ δεν ονειρευόμασταν ότι θα έφερε επανάσταση στα ηλεκτρονικά και σε οτιδήποτε άλλο».

Οι Goodenough, Whittingham και Yoshino συνεισέφεραν ο καθένας μοναδικά στο πεδίο τους θέτοντας τα θεμέλια για την ανάπτυξη μιας εμπορικής επαναφορτιζόμενης μπαταρίας και για αυτό μοιράστηκαν το βραβείο Νόμπελ των 900.000 δολαρίων.
Το έργο του Whittingham στη δεκαετία του 1970 εκμεταλλεύτηκε την τάση του λιθίου - του ελαφρύτερου μετάλλου - να δίνει τα ηλεκτρόνια του για να δημιουργεί μια μπαταρία ικανή να παράγει λίγο περισσότερο από δύο βολτ.

Μέχρι το 1980, ο Goodenough είχε βασιστεί στο έργο του Whittingham για να διπλασιάσει τη χωρητικότητα της μπαταρίας στα τέσσερα βολτ χρησιμοποιώντας οξείδιο του κοβαλτίου στην κάθοδο, σε ένα από τα δύο ηλεκτρόδια που αποτελούν τα άκρα μιας μπαταρίας.

Αυτή η μπαταρία ήταν ωστόσο πολύ εκρηκτική για γενική εμπορική χρήση. Η δουλειά του Yoshino στη δεκαετία του 1980 έβγαλε το πτητικό καθαρό λίθιο από την μπαταρία και αντ' αυτού επέλεξε τα ιόντα λιθίου, τα οποία είναι ασφαλέστερα. Οι πρώτες ελαφριές, ασφαλείς, ανθεκτικές και επαναφορτιζόμενες εμπορικές μπαταρίες εισήλθαν στην αγορά το 1991.

Γεννημένος στη Γερμανίας το 1922, ο Goodenough μεγάλωσε στις ΗΠΑ και απέκτησε διδακτορικό στη χημεία από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Ξεκίνησε την καριέρα του στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, όπου η έρευνά του έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη μνήμης τυχαίας πρoσπέλασης για τους υπολογιστές.

Ο Goodenough ήταν επικεφαλής του εργαστηρίου ανόργανης χημείας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στην Αγγλία όταν έκανε την ανακάλυψη ιόντων λιθίου. Έγινε μέλος της σχολής του Πανεπιστημίου του Τέξας το 1986, και ακόμη δίδασκε και ερευνούσε υλικά μπαταριών και προβλήματα επιστήμης και μηχανικής στερεάς κατάστασης όταν κέρδισε το βραβείο Νόμπελ.

Ο Goodenough και η σύζυγός του, Irene, ήταν παντρεμένοι για 70 χρόνια μέχρι το θάνατό της το 2016.

*Με πληροφορίες από τη The Guardian

#ΝΟΜΠΕΛ #ΜΠΑΤΑΡΙΑ #ΝΙΚΗΤΗΣ