«Μας άφησε άφωνους»: Όταν η Μέρκελ αιφνιδιάστηκε από τον Αλέξη Τσίπρα

Τι γράφει, μεταξύ άλλων, η πρώην Καγγελάριος της Γερμανίας στο βιβλίο της.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει ο τρόπος με τον οποίο η Άνγκελα Μέρκελ περιγράφει την κορύφωση των γεγονότων της διαπραγμάτευσης του ελληνικού προγράμματος με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2015. Παρουσιάζει τη στάση του Αλέξη Τσίπρα και ιδιαίτερα την

Στην ουσία η Γερμανίδα καγκελάριος, η βασική αντίπαλος της διαπραγμάτευσης, όταν περιγράφει το παρασκήνιο του δημοψηφίσματος , δεν μιλά ούτε για απερισκεψία, ούτε για ενέργεια απελπισίας, ούτε για κωλοτούμπα, όπως έχουν επιβάλει στη δημόσια συζήτηση οι επικριτές του Α. Τσίπρα.

Αντίθετα, το παρουσιάζει ως αποτέλεσμα ενός αιφνιδιαστικού αλλά προμελετημένου ελιγμού που άφησε άφωνους, τόσο την ίδια όσο και τους σημαντικότερους παίχτες του «ευρωπαϊκού ιερατείου», τον Ολάντ, τον Τουσκ, τη Λαγκαρντ, τον Γιούγκερ..

Έναν αιφνιδιασμό που ήρθε μάλιστα σε μια στιγμή όπου μετά από μαραθώνιες και πολυήμερες διαπραγματεύσεις, η ΕΕ εμφάνιζε για πρώτη φορά ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα για την Ελλάδα. Μέχρι τότε η ΕΕ ζητούσε επίμονα από την Ελλάδα να έχει την ιδιοκτησία του προγράμματος, να συνομολογήσει δηλαδή σε μέτρα λιτότητας, ενώ η ίδια απέφευγε να φέρει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης πρόταση για επαρκή χρηματοδότηση της χώρας μας.

Στη Σύνοδο της 26ης Ιουνίου όμως, και ενώ είχε εξαντληθεί κάθε περιθώριο χρόνου, αφού η παράταση του προγράμματος θα έληγε στο τέλος του μήνα, ο Τουσκ παρουσίασε συγκεκριμένη πρόταση. Ήταν η πρόταση που είχαν σχεδόν επιβάλει τις προηγούμενες ημέρες οι τρείς θεσμοί στη διαπραγμάτευση κορυφής με τη συμμετοχή τόσο του Έλληνα πρωθυπουργού Α.Τσίπρα όσο όμως και του Γιούγκερ, της Λαγκαρντ και του Ντράγκι. Μετά την παρουσίαση της πρότασης από τον Τουσκ, ο Α.Τσίπρας, θυμάται η ίδια, απέφυγε διακριτικά να πάρει τον λόγο, ώστε να μη καταγραφεί στα πρακτικά του Συμβουλίου η συμφωνία του. Η ίδια το κατάλαβε και έσπευσε από τη θέση της στη θέση του πρωθυπουργού της Ελλάδας για να του ζητήσει να τοποθετηθεί.

Το σχετικό απόσπασμα:

«"Αλέξη, δεν είπες τίποτα ακόμη. Σκοπεύεις να πάρεις τον λόγο;"

"Όχι, ο Ντόναλντ έχει ήδη εξηγήσει τα πάντα".

"Και τι σκοπεύεις να κάνεις τώρα;" ρώτησα έκπληκτη.

"Θα πάρω αμέσως το αεροπλάνο για Αθήνα και θα συσκεφτώ με το υπουργικό μου συμβούλιο για το τι θα κάνουμε" απάντησε ήρεμα.

Έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Έκανα τον γύρο του τραπεζιού και πλησίασα τον Ολάντ. Ήταν κι εκείνος έκπληκτος. Και οι δυο μας, όπως
άλλωστε και οι άλλοι, είχαμε αποκομίσει σαφώς την εντύπωση πως ο Τσίπρας είχε αποδεχτεί το αποτέλεσμα των νυχτερινών διαπραγματεύσεων.

Ο Τουσκ είχε επίσης μιλήσει στο ίδιο μήκος κύματος.

Επέστρεψα στον Τσίπρα και τον ρώτησα: "Και τι φαντάζεσαι πως θα προκύψει από τις διαβουλεύσεις;".

"Δεν ξέρω" απάντησε.

"Πότε θα ξέρεις;" επέμεινα.

"Αυτό θα σου το πω σήμερα, νωρίς το βράδυ".

Ο Ολάντ κι εγώ κανονίσαμε να γίνει μια τριμερής τηλεφωνική επικοινωνία.

Ο Τσίπρας μάς είπε, στον Ολάντ και σ’ εμένα, ότι το υπουργικό του συμβούλιο αποφάσισε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το συμφωνηθέν πρόγραμμα. Για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα έπρεπε να αποφασίσει ο λαός. Θα το ανακοίνωνε στους πολίτες του σε τηλεοπτικό διάγγελμα το ίδιο βράδυ. Μέχρι εδώ, όλα καλά, σκέφτηκα.

Στη συνέχεια ρώτησα ποια ήταν η σύσταση της κυβέρνησής του προς τον λαό. «Όχι, φυσικά» είπε νέτα σκέτα.

Απ’ όλα τα τηλεφωνήματα που έχω κάνει ποτέ στην πολιτική μου ζωή, αυτό εδώ μου επιφύλαξε ίσως τη μεγαλύτερη έκπληξη. Προς στιγμήν ο Ολάντ κι εγώ μείναμε άφωνοι».

Η παραπάνω μαρτυρία φανερώνει ότι τους έφερε σε σημείο απόλυτου αιφνιδιασμού.

Ωστόσο η Α. Μερκελ φανερώνει και κάτι ακόμη.

Ενώ στις μέχρι το δημοψήφισμα διαπραγματεύσεις η ελληνική πλευρά δεν έδειχνε ενδιαφέρον, στην τελική διαπραγμάτευση ο Α. Τσίπρας είχε φέρει μαζί του σοβαρούς εμπειρογνώμονες με αποτέλεσμα να καταλήξουν σε συμφωνία η οποία περιελάβανε ισχυρή χρηματοδότηση από την ΕΕ και αποπληρωμή των δανείων σε μακρύτερο ορίζοντα.

Η δραματοποίηση δηλαδή των γεγονότων έφερε τελικά, μέσα από μια έντονη αλλά σοβαρή διαπραγμάτευση που ακολούθησε, μια βιώσιμη συμφωνία. Έτσι, η Ελλάδα βγήκε από τα μνημόνια τρία χρόνια αργότερα παραμένοντας οριστικά στο ευρώ.

Και όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η Α. Μέρκελ: «Τώρα είχε σωθεί πλέον και η Ελλάδα».

Νωρίτερα είχε εξηγήσει πώς η ΕΕ είχε καταφέρει να «σωθεί» από το ελληνικό πρόβλημα ήδη από την περίοδο του πρώτου μνημονίου.

Και η μόνη απροστάτευτη απέναντι στην χρεοκοπία ήταν η Ελλάδα και παρέμεινε έτσι μέχρι το καλοκαίρι του 2015.