Κώστας Πουλάκης : H απλή αναλογική αποτυπώνει την βούληση των πολιτών

Ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών και μέλος της Κ.Ε του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Πουλάκης, σε μία αποκλειστική συνέντευξή του στο dikaiologitika.gr αναφέρεται στον «Κλεισθένη» που φέρνει την απλή αναλογική στην τοπική αυτοδιοίκηση, τονίζοντας πως η κυβέρνηση κάνει πράξει μια πάγια πολιτική της θέση.

O K. Πουλάκης στην συνέντευξή του σημειώνει ότι οι μεγάλες τομές στην τοπική αυτοδιοίκηση θα έρθουν με τον «Κλεισθένη 2», αφού πρώτα ολοκληρωθεί η Συνταγματική Αναθεώρηση. Ακόμα κρίνει υπερεπαρκή το χρόνο διαβούλευσης του «Κλεισθένη» δηλώνοντας πως «Δεν υπάρχει μεταρρύθμιση στην ιστορία του ελληνικού κράτους που να έχει συζητηθεί πιο διεξοδικά, τονίζοντας οτι η πλειοψηφία των αιρετών που συνάντησε η ηγεσία του ΥΠΕΣ εδώ και 1,5 χρόνο συζήτησε διεξοδικά τις προτάσεις που κατατέθηκαν.

- Η κυβέρνηση φέρνει τον «Κλεισθένη», το νομοσχέδιο δηλαδή που έρχεται να αναθεωρήσει τον «Καλλικράτη», και ήδη υπάρχουν αντιδράσεις για την απλή αναλογική. Γιατί επιμένετε σε αυτό;

Κατ’ αρχάς, το πρώτο «κύμα» της μεταρρύθμισης που προωθούμε, το οποίο ο Υπουργός Εσωτερικών ονόμασε «Κλεισθένη Ι», δεν αφορά μόνο την απλή αναλογική, αλλά μια σειρά μικρότερων και μεγαλύτερων παρεμβάσεων σε θέματα δημοκρατίας, τοπικής συμμετοχής, διαφάνειας, ελέγχου των ΟΤΑ και προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών.

Σκοπίμως, από συγκεκριμένες πλευρές – που μπορεί επικοινωνιακά να κάνουν πολύ θόρυβο, όμως δεν απηχούν σε καμία περίπτωση ούτε την κοινωνική πλειοψηφία ούτε καν την πλειοψηφία των αιρετών – επιχειρείται να δημιουργηθεί τεχνητή πόλωση πάνω στο θέμα της απλής αναλογικής.

Ας το πούμε ξεκάθαρα. Η κυβέρνηση αυτή δεν έκρυψε ποτέ ότι είναι υπέρ της απλής αναλογικής, επομένως δεν κάνουμε εν προκειμένω τίποτε άλλο από το να υλοποιήσουμε το πρόγραμμα με το οποίο εκλεγήκαμε. Αλλά, για να απαντήσω και επί της ουσίας, δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να διαιωνιστεί ένα εκλογικό σύστημα που οδηγεί σε μαζική υποεκπροσώπηση μεγάλα τμήματα του εκλογικού σώματος και επιτρέπει να λαμβάνει 60% των εδρών κάποιος που πήρε ακόμα και κάτω από 20% των ψήφων.

Η απλή αναλογική είναι το σύστημα που αποτυπώνει γνήσια τη βούληση των πολιτών και προωθεί μια κουλτούρα συνεργασίας, διαλόγου και εποικοδομητικής κριτικής. Αν αυτά δεν τα επιδιώξουμε στο τοπικό επίπεδο, δεν μπορεί να περιμένουμε αλλαγή νοοτροπίας και αναζωογόνηση του πολιτικού συστήματος.

-Όμως οι περιφερειάρχες και οι δήμαρχοι ζητούν επαρκή χρόνο για διαβούλευση του νομοσχεδίου. Θα το συζητήσετε επαρκώς ή έχετε λάβει τις αποφάσεις σας και θα τις φέρετε στη Βουλή;

Δεν υπάρχει μεταρρύθμιση στην ιστορία του ελληνικού κράτους που να έχει συζητηθεί πιο διεξοδικά. Την άνοιξη του 2016 συγκροτήθηκε ειδική επιτροπή στο Υπουργείο Εσωτερικών, υπό την προεδρία μου, η οποία επεξεργάστηκε μια κατ’ αρχήν πρόταση μετά από συλλογική και κοπιώδη εργασία οκτώ μηνών, ως την 1η Μαρτίου του 2017, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι της ΕΝΠΕ και της ΚΕΔΕ – και μάλιστα διαπαραταξιακά. Διότι, σε αντίθεση με προγενέστερες πρακτικές, εμείς δεν κάναμε δήθεν «διάλογο» μόνο με τους πολιτικούς μας φίλους, αλλά σεβαστήκαμε τους θεσμούς και τη δημοκρατία.

Γι’ αυτό και στην επιτροπή του Υπουργείου, καθώς και στις υποομάδες εργασίας που συγκροτήθηκαν για επιμέρους θέματα, μετείχαν και οι αιρετοί, αλλά και οι εργαζόμενοι στον πρώτο και στο δεύτερο βαθμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης, χωρίς να κοιτάξουμε την κομματική προέλευση των συνομιλητών μας.

Από εκεί και πέρα, από την 1η Μαρτίου 2017, οπότε και δόθηκαν στη δημοσιότητα οι αρχικές προτάσεις αυτής της επιτροπής, έχουμε συζητήσει εξαντλητικά και σε θεσμικό επίπεδο – στα επανειλημμένα συνέδρια των φορέων της Αυτοδιοίκησης, όπου παρέστη και μίλησε διεξοδικά ο Υπουργός, Πάνος Σκουρλέτης – αλλά και κατ’ ιδίαν, σε συναντήσεις με αιρετούς και φορείς, σε κατά τόπους εκδηλώσεις, λαμβάνοντας υπομνήματα, αιτήματα και προτάσεις κ.λπ. Μόνο εγώ προσωπικά, έχω επισκεφθεί πάνω από 30 πόλεις της χώρας – σχεδόν τη μισή Ελλάδα – σε δημόσιες εκδηλώσεις.

Στις εκδηλώσεις αυτές, χωρίς καμία εξαίρεση, παρίστατο και το σύνολο των κατά τόπους αιρετών, πολλοί από τους οποίους πρόσκεινται πολιτικά στη Νέα Δημοκρατία, είναι όμως ελάχιστοι εκείνοι που επιδόθηκαν σε επιθέσεις ανάλογες με αυτές που είδαμε στη δημοσιότητα. Αντίθετα, τολμώ να πω ότι με τη μεγάλη πλειοψηφία των αιρετών συνεργαζόμαστε, εδώ και τρία χρόνια που είμαι στο Υπουργείο, εξαιρετικά αρμονικά και συζητάμε εποικοδομητικά.

Εξάλλου, όποιος μελετήσει προσεκτικά το νομοσχέδιο που θα καταθέσουμε και το συγκρίνει με τις αρχικές προτάσεις της επιτροπής του Υπουργείου, θα διαπιστώσει ότι πολύ μεγάλο μέρος των προτάσεων και των προβληματισμών που κατατέθηκαν έχουν ληφθεί σοβαρά υπόψη.
Με βάση όλα τα παραπάνω, θεωρείτε λογικό να υποστηρίζει κάποιος ότι δεν υπήρξε…επαρκής χρόνος για διαβούλευση;

-Πέρα από τον εκλογικό νόμο ποιες άλλες σημαντικές αλλαγές προβλέπονται στον Κλεισθένη; Ηδη ο αρμόδιος υπουργός, ο κ. Σκουρλέτης, προανήγγειλε και τον Κλεισθένη 2 μετά τη Συνταγματική αναθεώρηση. Ποια είναι τα βασικά του σημεία;

Είναι κοινός τόπος ότι κάποιες πιο δομικές αλλαγές – κυρίως αυτές που αφορούν το ριζικό επανασχεδιασμό των αρμοδιοτήτων, τη φορολογική αποκέντρωση κ.λπ. – χρειάζονται να προηγηθεί η αλλαγή κάποιων προβλέψεων του Συντάγματος, είναι επομένως κάτι που θα συζητηθεί και θα επιδιωχθεί η απαιτούμενη διακομματική συναίνεση.

Πέραν όμως αυτού, ήδη άμεσα, με το «πρώτο κύμα» της μεταρρύθμισης, προχωράμε σε αλλαγές που, μεταξύ άλλων, αφορούν : Την ενίσχυση της τοπικότητας, με αναβάθμιση του ρόλου των κοινοτήτων και απεξάρτησή τους από τις διαιρέσεις των κεντρικών δήμων, ειδικά στις πληθυσμιακά μικρότερες, την ενεργοποίηση και επέκταση του θεσμού των τοπικών και περιφερειακών δημοψηφισμάτων, την άμεση ενεργοποίηση της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ, την ενίσχυση του θεσμού της τοπικής και περιφερειακής διαμεσολάβησης, τη σύσταση εταιριών ή διαδημοτικών σχημάτων στον τομέα της κοινής ωφέλειας (ενέργεια, μεταφορές κ.λπ.), την εισαγωγή και επιπλέον κριτηρίων στον αλγόριθμο κατανομής των ΚΑΠ, δηλαδή της κρατικής χρηματοδότησης των ΟΤΑ κ.λπ.

Σαφέστατα, δεν μπορώ να απαριθμήσω όλες τις αλλαγές διεξοδικά, καθώς πρόκειται για ένα εκτεταμένο νομοθέτημα, νομίζω όμως ότι από τη μικρή γεύση που σας έδωσα αποδεικνύεται ότι πρόκειται για μια ευρύτερη μεταρρύθμιση, που αγγίζει το σύνολο σχεδόν της θεσμικής συγκρότησης και λειτουργίας των ΟΤΑ. Και έπεται και συνέχεια.

-Σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, αυτή την περίοδο, τρέχουν ορισμένα χρηματοδοτικά προγράμματα μεταξύ αυτών και τα «ΦιλόΔημος Ι» και «ΦιλόΔημος ΙΙ». Πόσο ικανοποιημένοι είστε από την ανταπόκριση των Δήμων και σε τι βαθμό μπορούν αυτά τα προγράμματα να ωφελήσουν στην πράξη τους πολίτες;

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία που αναπτύξαμε, με πιο πρόσφατα τον «Φιλόδημο» Ι και ΙΙ, όπως και άλλα που προηγήθηκαν, κινήθηκαν στη λογική του να κινητοποιήσουμε όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά, και κυρίως στοχευμένα, τους πόρους που καταφέραμε να εξασφαλίσουμε χάρη στη συνεργασία και στην εξαιρετικά «νοικοκυρεμένη» διαχείριση του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Πρόκειται για προγράμματα που σχεδιάστηκαν με γνώμονα συγκεκριμένες, εντοπισμένες και ιεραρχημένες ανάγκες των ΟΤΑ σε υποδομές αιχμής, όπως τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, η αποκατάσταση των ΧΑΔΑ, η αγροτική οδοποιΐα, τα σχολικά κτήρια, η προμήθεια μηχανημάτων έργου κ.λπ. Πρόκειται για υποδομές μεγάλης και, κυρίως, άμεσης προστιθέμενης αξίας στην καθημερινότητα των τοπικών κοινωνιών. Γι’ αυτό το λόγο, έχουμε ήδη εισπράξει θετική ανταπόκριση των Δήμων και είμαι σίγουρος ότι τα προγράμματα αυτά θα ολοκληρωθούν με αξιοσημείωτη επιτυχία.