Κλείσιμο Attica: Συνθήκες καθεστωτικής ασφυξίας στην ενημέρωση

Η πρωτοφανής μονομέρεια των ΜΜΕ δεν εγείρει μόνο ζήτημα πολιτικής ανισορροπίας στο «χρωματισμό» της ενημέρωσης, κάτι που σημαίνει αυτομάτως δυσλειτουργία της δημοκρατίας. Το πρόβλημα είναι ακόμα πιο μεγάλο. Εν προκειμένω δεν μιλάμε μόνο για πολιτική υποστήριξη, αλλά για ταύτιση πολλών ΜΜΕ με το Μαξίμου.

Την Παρασκευή έβγαλαν κανονικά εκπομπές, τη Δευτέρα έπεσε «μαύρο»… Ο «ξαφνικός θάνατος» του Attica

TV είναι ένα πραγματικό σοκ για τους 100 εργαζόμενους του καναλιού που βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα της ανεργίας. Στα παιχνίδια εξουσίας των ΜΜΕ με το πολιτικό σύστημα και τη βιομηχανία της διαφήμισης, οι εργαζόμενες-οι πολύ εύκολα μπορούν να γίνουν οι «παράπλευρες απώλειες». Καλό είναι να μην ξεχνάμε ότι δεν μιλάμε για αριθμούς, αλλά για ανθρώπους που ζουν από τη δουλειά τους.

Ταυτόχρονα, το αιφνίδιο κλείσιμο του καναλιού προκάλεσε πολιτική αίσθηση και ανέδειξε εκ νέου το μείζον ζήτημα του ασφυκτικού περιορισμού στην ενημέρωση.

Τα ερωτήματα

Ο «ξαφνικός θάνατος» του Attica προκάλεσε μεγάλα ερωτήματα. Η Wide Media Group (συμφερόντων Μπάκου, Καϋμενάκη, Εξάρχου) επικαλέστηκε ως δικαιολογία για το λουκέτο την αδυναμία ανανέωσης της συμφωνίας με τον Δήμο Ασπροπύργου από τον οποίο νοίκιαζε τη συχνότητα. Ωστόσο, ο δήμαρχος Ασπροπύργου Γιάννης Ηλίας δήλωσε στην Εφημερίδα των Συντακτών ότι η εταιρία δεν έκανε μαζί του κάποια σοβαρή διαπραγμάτευση.

Σε κάθε περίπτωση, το χαμηλό κόστος του ενοικίου της συχνότητας (20.000 μηνιαίως) σε συνδυασμό με την πολύ μεγάλη οικονομική επιφάνεια των ιδιοκτητών και την ανοδική πορεία του καναλιού έδωσαν λαβή σε εκτιμήσεις περί πολιτικής σκοπιμότητας στο «μαύρο» του Attica. Υπενθυμίζεται ότι το Attica ακολουθούσε ήπια αντιπολιτευτική γραμμή, ενώ η ίδια εταιρία έχει και το φιλοκυβερνητικό Action 24 το οποίο συνεχίζει κανονικά τη λειτουργία του.

Ποιος πλουραλισμός;

Οι εκτιμήσεις για πολιτικές σκοπιμότητες και άνωθεν παρεμβάσεις από τη φύση τους δεν μπορούν ούτε να επιβεβαιωθούν ούτε να διαψευστούν. Αυτό όμως για το οποίο δεν υπάρχει αμφιβολία είναι ότι το τοπίο της ενημέρωσης γίνεται όλο και πιο ζοφερό. Είναι η πρώτη φορά στα 51 χρόνια της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας όπου ο πολιτικός συσχετισμός στα ΜΜΕ είναι συντριπτικός υπέρ της κυβέρνησης. Θα μπορούσε να λεχθεί ότι ακόμα την περίοδο της μεταπολεμικής «καχεκτικής δημοκρατίας» το Κέντρο και η Αριστερά είχαν ισχυρότερα ερείσματα στην ενημέρωση από ό,τι σήμερα.

Η πρωτοφανής μονομέρεια των ΜΜΕ δεν εγείρει μόνο ζήτημα πολιτικής ανισορροπίας στο «χρωματισμό» της ενημέρωσης, κάτι που σημαίνει αυτομάτως δυσλειτουργία της δημοκρατίας. Το πρόβλημα είναι ακόμα πιο μεγάλο. Εν προκειμένω δεν μιλάμε μόνο για πολιτική υποστήριξη, αλλά για ταύτιση πολλών ΜΜΕ με το Μαξίμου. Ταύτιση η οποία συνδέεται με τη διαφήμιση που άμεσα ή έμμεσα καθορίζεται από την κυβέρνηση. Η πολιτική και οικονομική ένταξη στην κυβερνητική ομπρέλα οδηγεί σε πρωτοφανείς ακρότητες για μια ευρωπαϊκή δημοκρατία, όπως η απόκρυψη κρίσιμων ειδήσεων για το δημόσιο συμφέρον.

Σε αυτό το πλαίσιο της έλλειψης πλουραλισμού, το κλείσιμο του Attica πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις από ό,τι κανονικά θα αντιστοιχούσε σε ένα κανάλι τοπικής εμβέλειας. Το «μαύρο» στο μόνο τηλεοπτικό Μέσο που είχε καθαρή «κεντροαριστερή» γραμμή, δημιούργησε την αίσθηση ότι εντείνεται η καθεστωτικού χαρακτήρα ασφυξία στην ενημέρωση.

Καθεστωτισμός

Κάνουμε λόγο για καθεστωτικό χαρακτήρα γιατί η ασφυκτική κατάσταση της ενημέρωσης δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με βάση ούτε την κατάσταση της αγοράς ούτε τον πολιτικό συσχετισμό. Μπορεί ο προοδευτικός χώρος είναι πολυδιασπασμένος, αλλά στο σύνολό του είναι ανάλογος (ή και μεγαλύτερος) της Δεξιάς. Επομένως, υπάρχει «αγορά» για πολύ περισσότερα προοδευτικά ΜΜΕ από όσα υπάρχουν σήμερα.

Ωστόσο, είναι απολύτως στρεβλή μια αγορά η οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό καθορίζεται άμεσα ή έμμεσα από το κρατικό χρήμα. Αυτή η στρέβλωση συνιστά τον πυρήνα του καθεστωτισμού και οδηγεί στον ασφυκτικό περιορισμό της πολυφωνίας των ΜΜΕ.

Επιπλέον, τα προοδευτικά κόμματα είτε δεν αντιλαμβάνονται το ρόλο τους στην υπεράσπιση του πλουραλισμού είτε δεν έχουν το δυναμισμό να τον επιτελέσουν. Είναι χαρακτηριστικές οι υποτονικές αντιδράσεις τους στο κλείσιμο του Attica που έδωσαν την εντύπωση ότι έγιναν για την τιμή των όπλων. Την ίδια στιγμή, οι αριστεροί και προοδευτικοί πολίτες στα social media έδειξαν ότι αντιλαμβάνονται καλύτερα από τις προοδευτικές ηγεσίες τη σημασία των διακυβεμάτων στην ενημέρωση.

Ανεξάρτητα από τις προθέσεις τους, τα προοδευτικά κόμματα έδειξαν και στην υπόθεση του Attica ότι έχουν αποδεχτεί την πολιτική περιθωριοποίησή τους.

(Ο Γιάννης Αλμπάνης είναι δημοσιογράφος)

#ATTICA_TV