Ιανός: Τι είναι ο μεσογειακός κυκλώνας που θα χτυπήσει την Ελλάδα

Με άγριες διαθέσεις φθάνει στην Ελλάδα ο Μεσογειακός κυκλώνας Ιανός. Εντονα καιρικά φαινόμενα θα σημειωθούν από το απόγευμα της Πέμπτης, με το σπάνιο αυτό φαινόμενο να συγκρίνεται σε ένταση με τον κυκλώνα Ξενοφών που είχε προκαλέσει ζημιές και πλημμύρες σε μεγάλο μέρος της χώρας.

Ο μεσογειακός κυκλώνας Ιανός θα πλήξει την Ελλάδα από αύριο Πέμπτη 17/9, με την ΕΜΥ

να έχει εκδώσει έκτακτο δελτίο καιρικών φαινομένων. Παράλληλα, σε επιυλακή βρίσκονται και οι αρχές με τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας, Νίκο Χαρδαλία, να ανακοινώνει έκτακτα μέτρα με σκοπό την προφύλαξη του κοινού.

Τι είναι όμως ο μεσογειακός κυκλώνας;

Το φαινόμενο είναι διεθνώς γνωστό ως Medicanes (από τις λέξεις Mediterranean και hurricanes) και θεωρείτασι σχετικά σπάνιο ενώ έχει πολλά κοινά με τους τροπικούς κυκλώνες, καθώς θυελλώδεις άνεμοι στροβιλίζονται γύρω από ένα «μάτι», συνοδευόμενοι από καταρρακτώδεις βροχές.

Το φαινόμενο, αν και παρομοιάζεται με τυφώνα «αμερικανικού τύπου», δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως τέτοιο, καθώς οι ευρύτερες συνθήκες περί τη Μεσόγειο θάλασσα δεν επιτρέπουν το σχηματισμό τέτοιων φαινομένων.

Καιρός: Live ο κυκλώνας Ιανός, ποιες περιοχές χτυπά τώρα

Σε σχετικό λήμμα της Wikipedia αναφέρεται πως «η ανάπτυξη τροπικών ή υποτροπικών κυκλώνων στη Μεσόγειο Θάλασσα συνήθως μπορεί να συμβεί μόνο υπό κάπως ασυνήθιστες περιστάσεις. Η χαμηλή διάτμηση ανέμου και η ατμοσφαιρική αστάθεια που προκαλείται από τις επιδρομές κρύου αέρα είναι συχνά απαραίτητη. Η πλειοψηφία τους συνοδεύεται από γούρνες ανώτερου επιπέδου, που τους παρέχει την απαιτούμενη ενέργεια για την εντατικοποίηση της ατμοσφαιρικής μεταφοράς - καταιγίδες και έντονες βροχοπτώσεις. Οι βαροκλινικές ιδιότητες της περιοχής της Μεσογείου, με τις κλίσεις υψηλής θερμοκρασίας, παρέχουν επίσης την αναγκαία αστάθεια για το σχηματισμό τροπικών κυκλώνων.

«Ένας άλλος παράγοντας, η αύξηση του δροσερού αέρα, παρέχει την απαραίτητη υγρασία. Οι υψηλές θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας είναι ως επί το πλείστον περιττές ως παράγοντας, καθώς οι περισσότεροι μεσογειακοί κυκλώνες τροφοδοτούνται με ενέργεια προερχόμενη από υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα. Η ανάπτυξη των κυκλώνων στη Μεσόγειο μπορεί να συμβεί όλο το χρόνο, αλλά παρατηρείται κυρίως μεταξύ Σεπτεμβρίου και Ιανουαρίου».

Ο μετεωρολόγος Κλέαρχος Μαρουσάκης, μιλώντας για την έλευση της κακοκαιρίας που ονομάστηκε από το Εθνικό Αστεροσκοπείο ως «Ιανός», επιχείρησε μία πρώτη περιγραφή του φαινομένου, ήδη από την Κυριακή, αναφέροντας μέσω facebook τα εξής:

«Εντυπωσιακά είναι τα προγνωστικά στοιχεία των μοντέλων μας που πήραμε πριν από λίγη ώρα όπου το βαρομετρικό χαμηλό που εδώ και ημέρες στροβιλίζεται στη θαλάσσια περιοχή νότια της Ιταλίας, τείνει να πάρει τροπικά χαρακτηριστικά τις αμέσως επόμενες ημέρες. Είναι σύνηθες τέτοια εποχή που οι θάλασσες μας είναι αρκετά θερμές, βαρομετρικά χαμηλά που αλληλεπιδρούν για πολλές ημέρες με τη θάλασσα να αποκτούν μεγάλα ποσά ενέργειας και στροβιλισμού λαμβάνοντας μορφή κυκλώνα που για τα δικά μας γεωγραφικά πλάτη χαρακτηρίζονται ως Μεσογειακοί κυκλώνες εξαιτίας τις περιορισμένης έκτασής τους σε σχέση με τους γνωστούς κυκλώνες που δημιουργούνται στους ωκεανούς. Κατά τα άλλα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά τους δεν διαφέρουν πολύ».

Σε σχετική ανάρτηση επεσύναψε μάλιστα βίντεο όπου «μπορείτε να παρακολουθήσετε την προβλεπόμενη εξέλιξη δημιουργίας του Μεσογειακού κυκλώνα που θα προσεγγίσει τη χώρα μας την Πέμπτη. Δεν χρειάζεται ανησυχία μιας και τα συστήματα αυτά δεν έχουν μεγάλες θαλάσσιες εκτάσεις για να κρατήσουν τη συνοχή τους. Έτσι μέχρι τα δυτικά παράλια της χώρας μας μπορεί και να αντέξουν σαν κυκλώνες στην πορεία όμως εξελίσσονται όπως ένα βαρομετρικό χαμηλό».

Κυκλώνας Ιανός: Οδηγίες για την κακοκαιρία που φθάνει στην Ελλάδα, πώς να προφυλαχθείτε

Αξίζει να σημειωθεί πως το Εθνικό Αστεροσκοπείο εκτιμούσε, μέχρι χθες, πως η έλευση του «Medicane» δεν ήταν πιθανή, ωστόσο ο «συναγερμός» από την Πολιτική Προστασία μεταφέρει την προσοχή από τους ορισμούς στις συνέπειες του φαινομένου.

«Σπάνιο φαινόμενο»

Ο αρμόδιος υφυπουργός εξήγησε στο μήνυμά του πως «οι μεσογειακοί κυκλώνες είναι θύελλες με κλειστή περιστροφική κυκλοφορία γύρω από το "μάτι", το κέντρο δηλαδή του κυκλώνα. Δημιουργούνται με τον ίδιο τρόπο και μοιάζουν με τους τροπικούς κυκλώνες που βλέπουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αλλά είναι πιο ασθενείς, γενικά πιο βραχύβιοι και μικρότεροι σε μέγεθος από τους τροπικούς κυκλώνες. Οι μεσογειακοί κυκλώνες είναι σχετικά σπάνια φαινόμενα, τα οποία συναντούμε στον ελλαδικό χώρο από το 1995, αλλά δείχνουν τάση να ενταθούν και να γίνουν συχνότεροι στην περιοχή της Μεσογείου λόγω κλιματικής αλλαγής».

Προειδοποίησε δε πως «οι επιπτώσεις του Ιανού, πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι, θα είναι παρεμφερείς με αυτές μιας ισχυρής κακοκαιρίας, όμως με ακόμα μεγαλύτερη ένταση, έκταση και διάρκεια. Ενδέχεται να προκληθούν υλικές ζημιές από τους ισχυρούς ανέμους και από προσκρούσεις αντικειμένων που θα ίπτανται από τον άνεμο. Μπορεί να υπάρξουν βλάβες σε στέγες, υδρορροές, παράθυρα, αλλά και πτώσεις δέντρων ή στύλων της ΔΕΗ».

Ενδέχεται, ακόμη, «οι ισχυρές βροχοπτώσεις να προκαλέσουν αιφνίδιες πλημμύρες σε αστικές περιοχές. Ενδέχεται να προκληθούν πλημμύρες σε παράκτιες περιοχές, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας εξαιτίας του υψηλού βαρομετρικού που δημιουργείται καθώς ο κυκλώνας φθάνει στην ξηρά. Ενδέχεται να υπάρξουν πρόσκαιρες διακοπές στην ηλεκτροδότηση, στις τηλεπικοινωνίες, στην ύδρευση και στην αποχέτευση, εξαιτίας βλαβών στα αντίστοιχα δίκτυα».

Πού θα χτυπήσουν τα έντονα καιρικά φαινόμενα

Την Πέμπτη (17-09-2020) από το απόγευμα, στο Νότιο Ιόνιο και την Πελοπόννησο κυρίως στα δυτικά τμήματα της.

Την Παρασκευή (18-09-2020) στο Νότιο Ιόνιο, την Πελοπόννησο, τη Στερεά (συμπεριλαμβανομένης της Αττικής) και την Εύβοια. Από το απόγευμα στα δυτικά τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν, ενώ το βράδυ θα επηρεαστούν οι Δυτικές Κυκλάδες. Στην Πελοπόννησο και την Ανατολική Στερεά τα φαινόμενα θα είναι πολύ ισχυρά.

Το Σάββατο (19-09-2020) τα έντονα φαινόμενα θα επηρεάσουν την Ανατολική Πελοπόννησο και την Ανατολική Στερεά, τις Κυκλάδες και πιθανόν την Κρήτη. Από το μεσημέρι στην Ανατολική Στερεά και την Ανατολική Πελοπόννησο βαθμιαία θα εξασθενήσουν.