Black out σε Ισπανία - Πορτογαλία: Τι συνέβη σε 5 δευτερόλεπτα και προκλήθηκε το χάος

Τι ξέρουμε μέχρι αυτή τη στιγμή για τη διακοπή ρεύματος στην Ισπανία και την Πορτογαλία.

Μέσα σε 5 δευτερόλεπτα Ισπανία και Πορτογαλία βίωσαν μία πρωτοφανή και ιστορική διακοπή ρεύματος, ένα ολικό black out για πολλές ώρες. Τα προβλήματα δεν έχουν επιλυθεί οριστικά, ενώ για την ώρα οι όποιες εξηγήσεις δεν πείθουν και παραμένει ανεξήγητη η αιτία που προκάλεσε το χάος.

«Στα περισσότερα από 40 χρόνια που εργάζομαι σε αυτόν τον τομέα, δεν έχω ξαναδεί κάτι παρόμοιο», δήλωσε ο Χόρχε Φάμπρα, ο οποίος για μια δεκαετία ήταν πρόεδρος της Red Eléctrica, της δημόσιας εταιρείας που διαχειρίζεται το εθνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας στην Ισπανία. Το απόγευμα, η ηλεκτρική ενέργεια άρχισε να αποκαθίσταται σε ορισμένα μέρη της χώρας. Ωστόσο, το κύριο ερώτημα που παραμένει είναι τι ακριβώς συνέβη. «Δεν αποκλείουμε τίποτα», δήλωσε ο Πέδρο Σάντσεθ, πρωθυπουργός της χώρας, σε συνέντευξη Τύπου γύρω στις 6 μ.μ. τοπική ώρα. «Δεν γνωρίζουμε τα αίτια», επέμεινε, αυξάνοντας έτσι περαιτέρω την αβεβαιότητα γύρω από την ιστορική ενεργειακή κατάρρευση.

Πότε ξεκίνησε η διακοπή ρεύματος;

Στις 12:32 μ.μ. τοπική ώρα, εντοπίστηκε «μια πολύ έντονη διακύμανση στις ροές ενέργειας» στα ηλεκτρικά δίκτυα. Αυτή η διακύμανση οφειλόταν σε απώλεια παραγωγής, που σημαίνει μείωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία στην Ισπανία προέρχεται κυρίως από πυρηνικούς σταθμούς, υδροηλεκτρικούς σταθμούς, ηλιακά και αιολικά πάρκα.

Αυτή η απώλεια ισχύος προκλήθηκε από την ξαφνική εξαφάνιση 15 GW παραγωγής για πέντε δευτερόλεπτα. Για να κατανοήσουμε την κλίμακα του προβλήματος, οι πέντε πυρηνικοί σταθμοί στην Ισπανία έχουν συνολική εγκατεστημένη ισχύ 7,4 GW.

Η διακύμανση που προκλήθηκε από αυτή την πτώση, τα αίτια της οποίας εξακολουθούν να διερευνώνται, πυροδότησε την αποσύνδεση του ισπανικού ηλεκτρικού συστήματος από το ευρωπαϊκό δίκτυο, το οποίο βασίζεται σε διασύνδεση με τη Γαλλία. Αυτή η αποσύνδεση «οδήγησε στην κατάρρευση» του συστήματος και στην εκτεταμένη διακοπή ρεύματος, σύμφωνα με τον Eduardo Prieto, Διευθυντή Υπηρεσιών Λειτουργιών της Red Eléctrica.

Πότε θα λυθεί το πρόβλημα;

Αρχικά ανακοινώθηκε ότι η πλήρης αποκατάσταση της παροχής ρεύματος στην Ισπανία θα χρειαζόταν 6 με 10 ώρες και ότι θα ήταν «σταδιακή και προοδευτική». Ωστόσο, ακόμη δεν έχει επανέλθει πλήρως.

Τεχνικοί από την Red Eléctrica και εταιρείες ηλεκτρισμού εργάζονται για την αποκατάσταση της τάσης, ξεκινώντας από περιοχές κοντά στη Γαλλία. Μόλις αποκατασταθεί η τάση στο σύστημα και παραδοθεί στα εργοστάσια, μπορούν να αρχίσουν να επαναφέρουν τα πράγματα στο φυσιολογικό.

Τι προκάλεσε την κατάρρευση του συστήματος;

Ούτε ο Πρωθυπουργός Σάντσες, ούτε ο Πριέτο, ούτε καμία επίσημη πηγή έχουν εξηγήσει τι προκάλεσε αυτή την άνευ προηγουμένου διακοπή της ενέργειας. «Δεν πρόκειται να κάνουμε εικασίες», επέμειναν επίσημες κυβερνητικές πηγές. Κατά τη σύντομη δήλωσή του χωρίς να απαντήσει σε ερωτήσεις, ο Σάντσες τόνισε την ανάγκη να αποφευχθεί η διάδοση «πληροφοριών αμφίβολης προέλευσης».

Προκλήθηκε από μετεωρολογικό φαινόμενο;

Έχουν προκύψει διάφορες υποθέσεις σχετικά με την αιτία της διακοπής ρεύματος, μερικές από τις οποίες έχουν καταρριφθεί.

Το Reuters ανέφερε ότι η REN (Redes Energéticas Nacionais, το αντίστοιχο της Red Eléctrica στην Ισπανία) ανέφερε ότι ένα παράξενο μετεωρολογικό φαινόμενο στην Ισπανία θα μπορούσε να είναι η αιτία της διακοπής ρεύματος.

Θα μπορούσε να ήταν κυβερνοεπίθεση;

Από τότε που σημειώθηκε η μαζική διακοπή ρεύματος, εικάζεται ότι θα μπορούσε να προκλήθηκε από κυβερνοεπίθεση. Ο πρώτος που το υποστήριξε με μεγαλύτερη σθεναρότητα ήταν ο πρωθυπουργός της Ανδαλουσίας, Χουάν Μανουέλ Μορένο, ο οποίος δήλωσε ότι, σύμφωνα με πληροφορίες από το περιφερειακό κέντρο κυβερνοασφάλειας, «όλα δείχνουν ότι μια διακοπή ρεύματος αυτού του μεγέθους θα μπορούσε να οφείλεται μόνο σε κυβερνοεπίθεση». Ο Μορένο, ωστόσο, παραδέχτηκε ότι κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα χωρίς επιβεβαίωση. Λίγες ώρες αργότερα, η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Τερέζα Ριμπέρα, δήλωσε στις Βρυξέλλες ότι, αφού ήρθε σε επαφή με τις ισπανικές και πορτογαλικές αρχές, δεν υπήρχαν «ενδείξεις ότι η διακοπή ρεύματος προκλήθηκε σκόπιμα».

Η Ισπανία δέχεται κυβερνοεπιθέσεις που θεωρούνται κρίσιμες λόγω της σοβαρότητάς τους, με αρκετές εκατοντάδες κάθε χρόνο.

Θα ήταν δυνατή μια κυβερνοεπίθεση αυτής της κλίμακας;

Η προετοιμασία και η εκτέλεση μιας κυβερνοεπίθεσης που θα διακόψει την ηλεκτροδότηση δύο χωρών είναι πολύπλοκη. Απαιτεί μια συντονισμένη επιχείρηση που επιτυγχάνει διάφορους στόχους ταυτόχρονα. «Μια διακοπή ρεύματος αυτής της κλίμακας μέσω κυβερνοεπίθεσης θα ήταν περίπλοκη επειδή υπάρχουν πολλά τμηματοποιημένα ηλεκτρικά δίκτυα», δήλωσε ο Martín Vigo, ειδικός στην κυβερνοασφάλεια.

«Οι κυβερνοεπιθέσεις σε ηλεκτρικά δίκτυα είναι δυνατές τόσο θεωρητικά όσο και στην πράξη επειδή οι ενεργειακές υποδομές είναι πολύπλοκα συστήματα, γεμάτα ευάλωτα σημεία», δήλωσε ο Lukasz Olejnik, ειδικός από το King's College London.

Έχει συμβεί μια τέτοια επίθεση στο παρελθόν;

Μέχρι στιγμής στην Ισπανία, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι έχει συμβεί κάτι τέτοιο. Οι μόνες επιτυχημένες επιθέσεις αυτής της κλίμακας πραγματοποιήθηκαν στην Ουκρανία το 2015 και το 2016, με τη Ρωσία να είναι η υπαίτια.