Αμφισβητούν οι οικονομολόγοι τους ισχυρισμούς Τραμπ για τα «πλούτη» των δασμών

Ο εμπορικός σύμβουλος της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσε ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να αποφέρουν έως και 600 δισ. δολάρια ετησίως και 6 τρισ. σε βάθος δεκαετίας.

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, επαναφέρει στο προσκήνιο τη δασμολογική πολιτική, ισχυριζόμενος ότι οι δασμοί θα καταστήσουν τη χώρα «πλούσια». Ωστόσο, οι προβλέψεις οικονομολόγων εμφανίζονται πολύ πιο μετριοπαθείς, κάνοντας λόγο για έσοδα σημαντικά μικρότερα από εκείνα που εκτιμά ο Λευκός Οίκος.

Ο εμπορικός σύμβουλος της κυβέρνησης Τραμπ, Πίτερ Ναβάρο, δήλωσε ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να αποφέρουν έως και 600 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως και 6 τρισεκατομμύρια σε βάθος δεκαετίας. Στην ίδια λογική, πρόσθεσε ότι οι δασμοί στα αυτοκίνητα ενδέχεται να συνεισφέρουν επιπλέον 100 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις αυτές θεωρούνται υπερβολικές από την οικονομική κοινότητα.

Ο Μαρκ Ζάντι, επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s, χαρακτήρισε μη ρεαλιστικά τα 600-700 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, σημειώνοντας πως ακόμα και 100 με 200 δισεκατομμύρια θα ήταν ένα εξαιρετικά ευνοϊκό σενάριο. Η εφαρμογή ενός δασμού 20% σε όλες τις εισαγωγές –οι οποίες το 2024 άγγιξαν τα 3,3 τρισεκατομμύρια δολάρια– θα απέφερε θεωρητικά περίπου 660 δισ. δολάρια ετησίως. Ωστόσο, οι ειδικοί υποστηρίζουν πως τέτοιες προβλέψεις βασίζονται σε απλουστευμένα μαθηματικά και αγνοούν τις πολύπλοκες οικονομικές επιπτώσεις.

Ο Έρνι Τεντέσι, οικονομολόγος του Yale Budget Lab και πρώην αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, εξήγησε πως όταν ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις των δασμών στην κατανάλωση, την απασχόληση και τη διεθνή ζήτηση, τα αναμενόμενα έσοδα περιορίζονται περίπου στα 250 δισ. δολάρια. Αν και οι ειδικοί σημειώνουν ότι υψηλότεροι δασμοί –όπως ένας συντελεστής 50%– θα μπορούσαν να φέρουν περισσότερα έσοδα, περίπου 780 δισ. δολάρια τον χρόνο, ακόμη και αυτά τα σενάρια θεωρούνται αισιόδοξα, καθώς δεν λαμβάνουν υπόψη τον κίνδυνο ύφεσης ή τα αντίποινα άλλων χωρών.

Οι δασμοί τείνουν επίσης να πλήττουν τους καταναλωτές μέσω αυξημένων τιμών. Ένα ευρύ δασμολογικό μέτρο 20% θα μπορούσε να επιβαρύνει τους Αμερικανούς με επιπλέον 3.400 έως 4.200 δολάρια ετησίως, σύμφωνα με το Yale Budget Lab. Η μείωση της ζήτησης για εισαγόμενα αγαθά, εξαιτίας των αυξημένων τιμών, θα μειώσει και τα δασμολογικά έσοδα, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.

Παράλληλα, οι επιχειρήσεις ενδέχεται να απορροφήσουν το κόστος χωρίς να το μετακυλήσουν στους καταναλωτές, κάτι που θα επηρεάσει αρνητικά την κερδοφορία τους. Η μείωση των κερδών μπορεί να οδηγήσει σε περικοπές προσωπικού και χαμηλότερα φορολογικά έσοδα, επισημαίνουν οι αναλυτές. Επιπλέον, αναμένεται ότι ξένες χώρες θα απαντήσουν με δικούς τους δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα, πλήττοντας τις εξαγωγές.

Η αποτελεσματικότητα της δασμολογικής πολιτικής μειώνεται περαιτέρω από τις εξαιρέσεις και την πιθανή μη συμμόρφωση. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση Τραμπ εξαιρεί επ’ αόριστον εισαγωγές μικρής αξίας από την Κίνα. Επιπλέον, η βραχυπρόθεσμη φύση των δασμών, οι οποίοι επιβάλλονται με εκτελεστικά διατάγματα και μπορούν εύκολα να ακυρωθούν, περιορίζει τη μακροπρόθεσμη επίδρασή τους στα κρατικά έσοδα.

Η επιστροφή των δασμών συνδέεται με το σχέδιο χρηματοδότησης ενός νέου πακέτου φορολογικών περικοπών, όπως επιβεβαιώνει ο Τεντέσι. Η παράταση των φορολογικών ελαφρύνσεων του 2017, που προώθησε ο Τραμπ, εκτιμάται ότι θα κοστίσει 4,5 τρισεκατομμύρια δολάρια την επόμενη δεκαετία. Ο ίδιος έχει προτείνει πρόσθετες ελαφρύνσεις, όπως την κατάργηση της φορολόγησης των φιλοδωρημάτων και των υπερωριών.

Εάν οι δασμοί αποδειχθούν ανεπαρκείς για να καλύψουν το δημοσιονομικό κόστος αυτών των πολιτικών, τότε οι Ρεπουμπλικάνοι θα κληθούν είτε να εντοπίσουν νέες περικοπές είτε να δεχθούν μεγαλύτερη αύξηση του δημόσιου χρέους.