Τα καλοκαίρια που... έσπασε το θερμόμετρο στην Ελλάδα (pics)

Η ΕΜΥ εξέδωσε έκτακτο δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων με την θερμοκρασία να ανεβαίνει πολύ από την Τετάρτη και να φτάνει έως και τους 43 βαθμούς την Παρασκευή. Ωστόσο αυτή δεν θα είναι η πρώτη φορά που στην Ελλάδα θα ζήσουμε έναν τόσο σφοδρό καύσωνα και μάλιστα δεν θα είναι καν ο μεγαλύτερος που έχει υπάρξει.

Το pagenews.gr ανοίγει τα... αρχεία και παρουσιάζει τα καλοκαίρια που το θερμόμετρο... έσπασε στη χώρα μας. Καύσωνες που άφησαν

πίσω τους ακόμα και νεκρούς, θερμοκρασίες που βρίσκονται στο top 10 της Ευρώπης και άλλες που έσπασαν κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Δείτε τις υψηλότερες θερμοκρασίες που έχουν υπάρξει στην Ελλάδα, τις περισσότερες μέρες που είχε διάρκεια ένας καύσωνας, αλλά και τι αναφέρουν οι έρευνες για τα επόμενα χρόνια σχετικά με ολόκληρη την Ευρώπη.

Ο καύσωνας "προτιμάει" τον Ιούλιο

Από το διάστημα 23-26 Ιουλίου 2007 κατεγράφησαν πολύ υψηλές θερμοκρασίες κυρίως στη δυτική και τη βόρεια Ελλάδα. Συγκεκριμένα, στις 24 Ιουλίου, ρεκόρ αποτελούν οι 43,4 °C της Ζακύνθου, οι 42,8 °C της Κέρκυρας, οι 42,4 °C του Αράξου και οι 42,2 °C της Κόνιτσας. Την επομένη, 25η Ιουλίου, τη σκυτάλη των ρεκόρ πήρε η βόρεια Ελλάδα, με ανώτατη τιμή όλων των ετών που φυλάσσονται αρχεία τους 44,6 °C των Σερρών και τους 44 °C της Θεσσαλονίκης (Μίκρα).

Ισχυρότατος καύσωνας σημειώθηκε από 17 ώς 20 Ιουλίου 1973. Στις 19 Ιουλίου πολύ υψηλές θερμοκρασίες παρατηρήθηκαν σε: Λαμία 46,5 °C, Ελευσίνα 46,4 °C , Αγχίαλο 46,2 °C, Τανάγρα 46 °C, Λάρισα 45,2 °C.

Στη Ν. Φιλαδέλφεια το θερμόμετρο έφτασε τους 42,4 °C και στο Αστεροσκοπείο τους 41,2 βαθμούς. Στην Κρήτη οι υψηλότερες θερμοκρασίες σημειώθηκαν στις 20 Ιουλίου (Σούδα 44,5 °C και Ιεράπετρα 44 °C).

Η πιο υψηλή θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη (και ως τέτοια είναι καταγεγραμμένη στα επίσημα αρχεία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού), είναι οι 48 βαθμοί Κελσίου, που μετρήθηκαν στις 10 Ιουλίου 1977 στην Ελευσίνα και το Τατόι! Την ίδια μέρα το θερμόμετρο έγραψε 44 °C στη Ν. Φιλαδέλφεια, 42 °C στο κέντρο της Αθήνας, 44 °C στη Λάρισα. «Η θερμοκρασία των 48 βαθμών είναι το απόλυτο ρεκόρ όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρώπη. Διατηρώ πολλές επιφυλάξεις για την εγκυρότητα του ως άνω ρεκόρ, το οποίο σημειώθηκε μια μέρα που στην Πάρνηθα είχε ξεσπάσει πυρκαγιά», σχολιάζει ο κ. Ζιακόπουλος.

Η υψηλότερη θερμοκρασία του Ιουνίου στην Αθήνα κατεγράφη την 26η Ιουνίου 2007, όταν στη Ν. Φιλαδέλφεια το θερμόμετρο έφτασε τους 46,2 βαθμούς Κελσίου (που αποτελεί ρεκόρ όλων των εποχών για τη εν λόγω περιοχή). Στο Θησείο η θερμοκρασία έφτασε τους 44,8 °C, επίσης ρεκόρ όλων των εποχών. Καταρρίφθηκε έτσι ένα ρεκόρ 91 ετών, από τις 21 Ιουνίου 1916, όταν ο μετεωρολογικός σταθμός του Αστεροσκοπείου είχε καταγράψει 43 βαθμούς Κελσίου.

Ο καύσωνας του Ιουνίου του 2007, που συνδέθηκε με την καταστροφική πυρκαγιά της Πάρνηθας, ήταν ο ισχυρότερος μεταπολεμικά καύσωνας Ιούνιο μήνα. Ακολούθησαν οι καύσωνες του Ιουνίου του 1982 (μέγιστες θερμοκρασίες στη Ν. Φιλαδέλφεια 44,6 °C και στα Τρίκαλα 43,8 °C) και του Ιουνίου του 2014 (μέγιστες θερμοκρασίες στην Κάτω Τιθορέα 42,7 °C, στην Πυργέλα του Αργους 42,3 °C, στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» 40,6 °C).

Ο ισχυρότερος αυγουστιάτικος καύσωνας μεταπολεμικά σημειώθηκε 20 - 26 Αυγούστου 1958. Στη διάρκειά του η υψηλότερη θερμοκρασία ήταν 47,2 °C και σημειώθηκε στα Τρίκαλα. Την ίδια μέρα το θερμόμετρο έδειξε στη Λάρισα 45 °C και την επομένη 43,6 °C στην Αθήνα, 43,5 °C την Ελευσίνα και 43,2 °C στη Θεσσαλονίκη (Θέρμη).

Δημοσίευμα το 1965

Ποιες είναι όμως οι πιο ζεστές περιοχές της χώρας; «Το πολύπλοκο ανάγλυφο και οι μεγάλου μήκους ακτογραμμές διαμορφώνουν ένα σύνθετο πεδίο τοπικών ανέμων που με τη σειρά τους δημιουργούν μωσαϊκό μικροκλιμάτων. Εάν η χώρα δεν επηρεάζεται από μεγάλης κλίμακας ανέμους, καθοριστικός παράγοντας για τη διαμόρφωση των θερμοκρασιών είναι οι αύρες (θαλάσσια αύρα την ημέρα και απόγειος αύρα τη νύχτα). Ετσι, στις πεδινές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας στις οποίες δεν φθάνει η θαλάσσια αύρα παρατηρούνται οι μεγαλύτερες μέγιστες θερμοκρασίες», είχε δηλώσει ο μετεωρολόγος, Δημήτρης Ζιακόπουλος, σε παλαιότερη συνέντευξή του.

Τέτοιες περιοχές είναι τα πεδινά της κεντρικής Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, της Στερεάς και της Πελοποννήσου με αντιπροσωπευτικές πόλεις τις Σέρρες, τη Λάρισα, τα Τρίκαλα, το Αγρίνιο, τη Θήβα, τον Πύργο, τη Σπάρτη και το Αργος.

Ο φονικός καύσωνας του 1987

Έχουν περάσει μόλις 30 χρόνια και κοντεύει να ξεχαστεί ο φονικός καύσωνας του 1987, που άφησε πίσω του επισήμως 1300 και ανεπισήμως περισσότερα από 1500 θύματα!

Το βαρύτερο φόρο πλήρωσε η Αττική με περίπου 1115 νεκρούς. Πίσω από τον θλιβερό εκείνο απολογισμό κρυβόταν ένα μεγάλο μυστικό. Τα περισσότερα θύματα δεν έχασαν τη ζωή τους από την αφόρητη ζέστη. Τα τσιμεντένια κλουβιά της σύγχρονης πόλης μετατράπηκαν σε φούρνους, όπου άφησαν την τελευταία τους πνοή εκατοντάδες ηλικιωμένοι.

Χωρίς κλιματισμό λειτουργούσαν τα περισσότερα από τα μεγάλα και παλαιά νοσοκομεία. Την τραγική εικόνα συμπλήρωνε η κατάσταση που δημιουργήθηκε στα νεκροταφεία, όπου παρέμεναν άταφοι εκατοντάδες νεκροί.

Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας "Ακρόπολις" το 1987

Ο καύσωνας διήρκεσε σχεδόν όλο το τρίτο δεκαήμερο του Ιουλίου φθάνοντας στη μεγαλύτερη έντασή του στους 44 βαθμούς Κελσίου. Εποχή παραθερισμού των Ελλήνων και τα δελτία ειδήσεων στερεότυπα καλούσαν ονομαστικά δεκάδες οικογένειες που βρίσκονταν στην εξοχή να επικοινωνήσουν με το αστυνομικό τμήμα της περιοχής τους «για σοβαρή οικογενειακή τους υπόθεση». Ήταν οι ηλικιωμένοι που είχαν αφήσει πίσω τους…

Ποτέ άλλοτε τα δελτία της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας δεν απασχόλησαν τόσο την ειδησεογραφία, παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα οι υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι είναι φυσιολογικό φαινόμενο. Ο Ιούλιος, είναι ο θερμότερος μήνας του έτους. Ακολουθούν ο Αύγουστος και ο Ιούνιος. Θερμοκρασίες πάνω από 40 βαθμούς παρατηρούνται σχεδόν κάθε χρόνο στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Για παράδειγμα στην Αθήνα σημειώθηκαν: 41,9 βαθμοί το 1957, 40 το 1966, 46,4 το 1973, 48 το 1977, 40 το 1981 και 44 βαθμοί το 1987.

Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας "Ακρόπολις" το 1987

Ο καύσωνας του 1987 κατέχει το ρεκόρ διάρκειας, αφού κράτησε επτά ημέρες –γεγονός που τον μετέτρεψε σε φονικό- και ακολουθεί ο καύσωνας του 2007, όταν η θερμή εισβολή έφθασε τις έξι ημέρες.

Ο καύσωνας του 2007 στην Ελλάδα στο Top 10 της Ευρώπης

Ο καύσωνας που έπληξε την Ελλάδα το καλοκαίρι του 2007, ανήκει στους δέκα χειρότερους καύσωνες που έχουν πλήξει την Ευρώπη μετά το 1950, σύμφωνα με έρευνα επιστημόνων του Κοινού Ερευνητικού Κέντρου (JRC) της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είχε γίνει πριν από δύο χρόνια.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Σιμόν Ρούσο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό περιβαλλοντικών ερευνών "Environmental Research Letters", ανέπτυξαν ένα νέο δείκτη, που συνυπολογίζει τόσο την ένταση όσο και τη διάρκεια των καυσώνων. Με βάση αυτό τον δείκτη (Heat Wave Magnitude Index daily-HWMId), συνέταξαν το Top 10 των χειρότερων ευρωπαϊκών καυσώνων μετά τα μέσα του 20ού αιώνα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, ο χειρότερος καύσωνας μετά το 1950 -και με διαφορά από τον δεύτερο στην Κεντρική Ευρώπη το 2003- είναι αυτός που έπληξε τη Ρωσία το 2010 και σκότωσε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Ο καύσωνας της Ελλάδας του 2007, που διήρκεσε 21 μέρες, βρίσκεται στην έβδομη θέση της πρώτης δεκάδας.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι μέσα στην επόμενη εικοσαετία θα αυξηθεί τόσο ο αριθμός, όσο και η ένταση των καυσώνων στην Ευρώπη, κυρίως εξαιτίας της συνεχούς αύξησης των ανθρωπογενών «αερίων του θερμοκηπίου».

«Ακόμη κι αν οι παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες δεν αυξηθούν πάρα πολύ, θα δούμε ακραίους καύσωνες, που θα είναι πιο καυτοί, πιο μεγάλης διάρκειας και πιο συχνοί», δήλωσε ο Ρούσο.

Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, μπορεί να υπάρξει πενταπλασιασμός ή και δεκαπλασιασμός των «καυτών» συμβάντων. Αυτό που είναι πιο σίγουρο, είναι ότι πλέον οι καύσωνες μπορεί να πλήξουν οποιαδήποτε περιοχή της Ευρώπης, νότιας, κεντρικής ή βόρειας. Όμως οι επιστήμονες δεν μπορούν να προβλέψουν ποιά κράτη θα πληγούν περισσότερο στο μέλλον.