Τι αλλάζει από Δευτέρα στο Κτηματολόγιο – Τι θα πρέπει προσέξετε

Ο Συνήγορος του Πολίτη διαπιστώνει «σοβαρές αρρυθμίες» στην λειτουργία του Ελληνικού Κτηματολογίου, καθώς χρειάστηκε να µεσολαβήσει για την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού από τέλη κτηµατογράφησης, το οποίο είχε πληρώσει ιδιοκτήτρια που στη συνέχεια προσέφυγε στην Ανεξάρτητη Αρχή.

Οι λανθασµένοι υπολογισµοί των τελών έχουν ως αποτέλεσµα να χρεώνονται πρόσθετα ποσά στους ήδη επιβαρυµένους οικονοµικά πολίτες, στους οποίους βεβαίως επιστρέφονται στη συνέχεια -αν και µε καθυστέρηση- σε ορισµένες περιπτώσεις. Το γεγονός ότι το Κτηµατολόγιο εξακολουθεί να βρίσκεται στη φάση µετάβασης στο νέο καθεστώς, ενώ παράλληλα διανύει ένα από τα κρισιµότερα στάδια της διαδικασίας, δεδοµένου ότι «τρέχει» ένα σηµαντικό ποσοστό της κτηµατογράφησης για το υπόλοιπο της χώρας, δηµιουργεί καµιά φορά πρόσθετα βάρη στους πολίτες.

Oπως επισηµαίνεται στη σύνοψη της διαµεσολάβησης από τον Συνήγορο του Πολίτη για καταγγελία που έφτασε στα γραφεία της Αρχής, σύµφωνα µε τα έγγραφα στοιχεία που κατατέθηκαν στην Ανεξάρτητη Αρχή, «κατά τη διαδικασία της κτηµατογράφησης της ιδιοκτησίας της προσφεύγουσας, το ακίνητο εντοπίστηκε σε αστική περιοχή και καταβλήθηκε το ανάλογο τέλος κτηµατογράφησης».

Η ενδιαφερόµενη όµως, ελέγχοντας την καταγραφή του ακινήτου, διαπίστωσε ότι αυτό βρίσκεται σε αγροτική περιοχή, µε συνέπεια το τέλος κτηµατογράφησης να είναι χαµηλότερο και να προκύπτει ένα ποσό αχρεωστήτως καταβληθέν. Η ιδιοκτήτρια απευθύνθηκε εγγράφως µε αίτηση και ηλεκτρονικό µήνυµα αλλά και τηλεφωνικώς προς την Υπηρεσία χωρίς να υπάρξει ανταπόκριση και για τον λόγο αυτό προσέφυγε στον Συνήγορο την 1η Οκτωβρίου 2018. «Κατά την άσκηση της διαµεσολάβησής του, ο Συνήγορος του Πολίτη διαπίστωσε κωλυσιεργία του Ελληνικού Κτηµατολογίου στην εξέταση της εκκρεµούσας αίτησης, η οποία, όπως διαπιστώθηκε, δεν είναι η µοναδική, µε αποτέλεσµα τη µη εκκαθάριση και επιστροφή του οφειλόµενου ποσού» επισηµαίνεται χαρακτηριστικά στο έγγραφο της Αρχής.

Ακολούθησε η επιστροφή του ποσού στην ιδιοκτήτρια από τη ∆ιεύθυνση Οικονοµικών Υπηρεσιών του Ελληνικού Κτηµατολογίου, όπως ενηµερώθηκε εγγράφως ο Συνήγορος στις 27 Νοεµβρίου 2018.

Και η Ανεξάρτητη Αρχή υπογραµµίζει πως «µε βάση την εµπειρία της, η µετάβαση του Κτηµατολογίου υπό τη µορφή της ανώνυµης εταιρείας στο καθεστώς του Νοµικού Προσώπου ∆ηµοσίου ∆ικαίου έχει επιφέρει σοβαρές αρρυθµίες στη λειτουργία του».

«Διοικητικές αρρυθµίες»

Την ύπαρξη «διοικητικών αρρυθµιών» επισηµαίνουν και οι οικονοµικές υπηρεσίες του Κτηµατολογίου στην απάντησή τους στην Ανεξάρτητη Αρχή, σηµειώνοντας: «Αναφορικά µε τη χρονική καθυστέρηση στην εκτέλεση της επιστροφής, αυτή οφείλεται στις διοικητικές αρρυθµίες που επέφερε η σύσταση του Νοµικού Προσώπου ∆ηµοσίου ∆ικαίου µε την επωνυµία “Ελληνικό Κτηµατολόγιο”, το οποίο υπεισήλθε ως καθολικός διάδοχος στη θέση της καταργηθείσας εταιρείας ΕΚΧΑ ΑΕ».

Η συγκεκριµένη περίπτωση δεν αποτελεί τη µοναδική για την οποία χρειάσθηκε να επιστραφούν χρήµατα σε πολίτες εξαιτίας λαθών στον υπολογισµό των τελών κτηµατογράφησης. Συνηθέστερες αιτίες είναι ο λανθασµένος εντοπισµός των ακινήτων (σε αστική αντί αγροτικής περιοχής) και ο εσφαλµένος υπολογισµός των δικαιωµάτων (να πληρωθούν περισσότερα δικαιώµατα απ’ αυτά που αντιστοιχούν στη δηλωθείσα περιουσία).

Μόνο τον τελευταίο µήνα έχουν αναρτηθεί στη «∆ιαύγεια» άλλες τρεις αντίστοιχες αποφάσεις, που αφορούν σε ποσά ύψους 955, 1.450 και 22.805 ευρώ, που αντιστοιχούν σε αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά παγίου τέλους κτηµατογράφησης. Ερωτηθείς για τις καθυστερήσεις στις επιστροφές των ποσών, ο πρόεδρος του Ελληνικού Κτηµατολογίου, Βύρων Νάκος, επισηµαίνει ότι σε καµία περίπτωση δεν αποτελούν τον κανόνα και τις αποδίδει στο γεγονός ότι ο φορέας στο τέλος της χρονιάς είχε βαρύ οικονοµικό φορτίο εξαιτίας της πληρωµής των εν εξελίξει συµβάσεων κτηµατογράφησης. Σηµαντικό µέρος των προβληµάτων οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχει ολοκληρωθεί ο µετασχηµατισµός του Κτηµατολογίου.

Μέχρι τώρα δεν έχουν µετατραπεί τα υποθηκοφυλακεία σε Κτηµατολογικά Γραφεία, κάτι το οποίο αναµένεται να γίνει σταδιακά από τον Απρίλιο, καθώς πλέον έχουν ολοκληρωθεί τα ηλεκτρονικά πρωτόκολλα και το σύνολο των συστηµάτων, στο οποίο θα στηριχθεί η λειτουργική συγχώνευση: «Πρόκειται για µια κρίσιµη µεταρρύθµιση και πρέπει να πετύχει. Στο εξής δεν θα πληρώνεται τίποτα µε το χέρι. Oλες οι συναλλαγές θα γίνονται ηλεκτρονικά» σηµειώνει στο «Eθνος» ο κ. Νάκος, προσθέτοντας πως αυτήν την περίοδο δοκιµάζονται όλα τα συστήµατα. Θα πρέπει επίσης να σηµειωθεί ότι εδώ και περίπου έναν χρόνο οι υποθηκοφύλακες, οι οποίοι εποπτεύονται από το υπουργείο ∆ικαιοσύνης, απέχουν των καθηκόντων τους, καθώς εισπράττουν τέλη, δέχονται αιτήσεις αλλά δεν τις επεξεργάζονται. Και παρά το γεγονός ότι αυτό δεν συµβαίνει σε όλα τα υποθηκοφυλακεία, εξακολουθούν να παρατηρούνται καθυστερήσεις στην προώθηση πράξεων σε ορισµένες περιπτώσεις.

Τα υποθηκοφυλακεία

Να σηµειωθεί ότι µε τον νέο φορέα καταργούνται όλα τα υποθηκοφυλακεία (περίπου 400), τα οποία θα αντικατασταθούν από 17 Κτηµατολογικά Γραφεία και 75 παραρτήµατα, ενώ οι υποθηκοφύλακες θα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα συµµετέχουν στον νέο φορέα ή όχι. Πρόβληµα όµως υπάρχει και µε τους δικηγόρους του Κτηµατολογίου, καθώς από το σύνολο των 61 νοµικών, έχουν αποµείνει οι 41, µε αποτέλεσµα και αυτός ο τοµέας να παραµένει υποστελεχωµένος.

Ωστόσο έχει ήδη προγραµµατιστεί η κάλυψη 5-6 θέσεων µε το πρόγραµµα κινητικότητας, ενώ άλλοι 15 νοµικοί θα συνδράµουν για δώδεκα µήνες το έργο του Κτηµατολογίου µέσω προγράµµατος του υπουργείου Εργασίας.

Παρά τα προβλήµατα, πάντως, η κτηµατογράφηση της χώρας βρίσκεται σε εξέλιξη µε αρκετά ικανοποιητικούς ρυθµούς, ενώ η διοίκηση του Κτηµατολογίου εκτιµά ότι έως το τέλος του Φεβρουαρίου θα έχουν «ξεµπλοκάρει» και οι πέντε συµβάσεις κτηµατογράφησης που βρίσκονται σε εκκρεµότητα λόγω δικαστικών εµπλοκών µεταξύ των ενδιαφεροµένων. Οι συµβάσεις αυτές αφορούν σε νησιά των Κυκλάδων (Aνδρος, Τήνος, Μύκονος, Πάρος, Νάξος, Σαντορίνη, Μήλος, Κέα και Κύθνος), τη Θεσπρωτία, την Κέρκυρα, το Ρέθυµνο, τα Χανιά και το Ηράκλειο (περιοχές Μαλεβιζίου, Ηρακλείου και Χερσονήσου).

Η νέα εφαρμογή

Από τη ∆ευτέρα 4 Φεβρουαρίου ανοίγει και θα είναι διαθέσιµη για το κοινό η νέα ηλεκτρονική εφαρµογή του Κτηµατολογίου για την υποβολή δηλώσεων ιδιοκτησίας.

Σύµφωνα µε όσα αναφέρονται στην ιστοσελίδα του Κτηµατολογίου, το κοινό παρακαλείται να οριστικοποιήσει τυχόν εκκρεµείς δηλώσεις, δεδοµένου ότι µε την έκδοση της νέας εφαρµογής δεν θα υπάρχει η δυνατότητα υποβολής τους και θα πρέπει να συµπληρωθούν ξανά από την αρχή.

Οπως έχει ήδη αναφέρει η διοίκηση του Κτηµατολογίου, η νέα εφαρµογή είναι περισσότερο φιλική στον χρήστη και πλήρως συµβατή µε όλους τους σύγχρονους browsers. Θα είναι διαθέσιµη αποκλειστικά µέσω των κωδικών Τaxisnet, ενώ θα παρέχει πολλούς τρόπους για τον προσδιορισµό της θέσης της ιδιοκτησίας, καθώς ο εντοπισµός είναι πλέον υποχρεωτικός. Επιπροσθέτως, θα δίνει τη δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής εγγράφων διαφόρων τύπων (tiff, jpeg, pdf), καθώς καταργείται η δυνατότητα ταχυδροµικής αποστολής των εγγράφων.

Πώς να αποφύγετε τα λάθη – Οι πολίτες να ελέγχουν κάθε βήµα της διαδικασίας

Απαραίτητη κρίνεται η συµµετοχή του κοινού σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. Η εµπρόθεσµη υποβολή δήλωσης ακίνητης περιουσίας είναι υποχρεωτική είτε στο αρµόδιο γραφείο κτηµατογράφησης ή και ηλεκτρονικά µέσω της ιστοσελίδας του φορέα.

Ιδιαίτερα σηµαντικός είναι ο σωστός εντοπισµός του ακινήτου, ενώ οι ιδιοκτήτες πρέπει να ελέγχουν το αποτέλεσµα της επεξεργασίας καταθέτοντας αιτήσεις επανεξέτασης στοιχείων στην προανάρτηση ή αιτήσεις διόρθωσης/ενστάσεις, εάν διαπιστώσουν κάποιο σφάλµα στην ανάρτηση. Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας, θα πρέπει να αποδειχθεί η χρησικτησία.

Σε όλη τη διάρκεια της κτηµατογράφησης είναι σηµαντικός ο έλεγχος των εγγράφων που αποστέλλονται από το Ελληνικό Κτηµατολόγιο αλλά και η ενηµέρωση του γραφείου κτηµατογράφησης για οποιαδήποτε αλλαγή των στοιχείων επικοινωνίας των ιδιοκτητών.

Στις αστικές περιοχές καταβάλλεται για κάθε δικαίωµα πάγιο τέλος κτηµατογράφησης 35 ευρώ και για τους βοηθητικούς χώρους (αποθήκες, θέσεις στάθµευσης) που αποτελούν αυτοτελείς ιδιοκτησίες 20 ευρώ.

Στις αγροτικές περιοχές τα φυσικά πρόσωπα που υποβάλλουν περισσότερα από δύο δικαιώµατα εντός του ίδιου προκαποδιστριακού ΟΤΑ, καταβάλλουν πάγιο τέλος για 2 δικαιώµατα.

Πηγή: Έθνος