«Στον χορό καλούμαστε να οργανώσουμε το σώμα μας μέσα στο χώρο και τον χρόνο», η χορογράφος Νεφέλη Γιώτη μιλάει στο altsantiri.gr

Συνέντευξη στη Ναταλία Κάππα

Την προηγούμενη Παρασκευή βρεθήκαμε σε έναν ιδιαίτερο χώρο στο κέντρο της πόλης, στο HausNAthen. Ανεβαίνοντας τα σκαλιά του πολυώροφου κτηρίου πάνω από την Αθηνάς, νιώθεις ότι ζεις στο κέντρο μιας πρωτεύουσας που πλέον έχει ανοίξει τις πόρτες σε πιο ιδιαίτερες καλλιτεχνικές αναζητήσεις, λιγότερο εύκολες για το ευρύ κοινό αλλά διαθέσιμες για όσους επιμένουν να ψυχαγωγηθούν –με την ουσιαστική έννοια του όρου- με θεάματα πιο σύνθετα, θα έλεγε κανείς «κάποιων απαιτήσεων».

Η Τούνδρα, είναι μια παράσταση που ίσως ζητάει από τον θεατή να γνωρίζει. Δεν χρειάζεται

βέβαια να είναι κάποιος χορογράφος ή χορευτής για να καταλάβει το νόημα ή να νιώσει αυτό που θα ήθελε η δημιουργός του να νιώσει. Αλλά η παράσταση με τις δύο χορεύτριες που συναντά η μία την άλλη, προσπαθεί να γίνει η μία η συνέχεια της άλλης, το αποτύπωμα και η αντανάκλασή της, με στόχο την «ψηλάφηση της γραμμικότητας, της κυκλικότητας, της συνέχειας και της ασυνέχειας του χρόνου και του χώρου στον οποίο κινούμαστε»* θα είναι πιο οικεία αν έχετε μία εμπειρία από αυτό που λέγεται σύγχρονος χορός.

Φεύγοντας από εκεί με γοήτευσε η άρτια κίνηση των χορευτριών, η μουσική επιμέλεια που πάντρεψε ιδανικά τη χορογραφία και αν θα έκανα κάποιο μη θετικό σχόλιο, αυτό θα ήταν ότι θα μπορούσε η ιστορία αυτή να κλείσει λίγο νωρίτερα. Ίσως αν στο τελευταίο 20λεπτο έδινε ένα δεύτερο χώρο και χρόνο σε μία κίνηση πιο γρήγορη, να (μου) φαινόταν ακόμα πιο ενδιαφέρουσα.

Περισσότερα όμως για την παράσταση από την ίδια τη δημιουργό της, τη χορογράφο Νεφέλη Γιώτη.

-Πώς και πότε γεννήθηκε η ιδέα της Τούνδρας;

Θεωρώ αρκετά δύσκολο να ανιχνεύσω την πρωταρχική της εκκίνηση καθώς θεωρώ ότι αυτό γίνεται αντιληπτό με διαφορετικούς τρόπους μέσα στον χρόνο. Άρχισε να διαμορφώνεται την χρονική περίοδο που συμμετείχα στο residency που συντόνισε η Θάλεια Δήτσα με τον Joe Tornabene, τον Οκτώβρη του 2017, το οποίο πραγματοποιήθηκε στο στούντιο του Κινητήρα. Εκεί άρχισα να συνειδητοποιώ ότι με έλκουν κάποιες φωτογραφίες και αποφάσισα να τις χρησιμοποιήσω σαν βασικό χορογραφικό εργαλείο. Αναζητώντας τι είναι αυτό που με έλκει ξεκίνησα να αντιλαμβάνομαι ότι μέσω της φωτογραφίας επεξεργάζομαι την περιέργεια μου γύρω από την αίσθηση του χρόνου, του πως συνδεόμαστε και αντιλαμβανόμαστε τις έννοιες παρελθόν, παρόν και μέλλον καθώς επίσης και το ενδιαφέρον μου πάνω στη διερεύνηση της κατάστασης μεταξύ ακινησίας και κίνησης. Κάπως έτσι, λοιπόν, άρχισε όλη αυτή η έρευνα. Αν και φωτογραφίες είχα ξαναχρησιμοποιήσει στο παρελθόν. Μετέπειτα άρχισε να εξελίσσεται από κοινού με όλες και όλους τους ανθρώπους που συνεργαζόμαστε. Την Τούνδρα τη συναντήσαμε στην πορεία αυτής της έρευνας.

-Πώς σχετίζεται ο χορός και ο χρόνος;

Στο χορό καλούμαστε να οργανώσουμε το σώμα μας μέσα στο χώρο και τον χρόνο. Επιλέγουμε συνειδητά ή ασυνείδητα τον χρόνο που θα εκκινήσει η κίνηση καθώς και τη διάρκειά της δημιουργώντας έτσι δυναμικές. Επίσης, η πρόθεση της κίνησης του σώματος δημιουργείται και από την επιλογή του χώρου και του χρόνου που αυτή πραγματώνεται. Η ταχύτητα, ο ρυθμός, η διάρκεια, οι καρδιακοί παλμοί ενυπάρχουν σε ένα σώμα εν κινήσει και είναι ταυτόχρονα στοιχεία που εμπεριέχουν την έννοια του χρόνου. Όλα αυτά ενυπάρχουν και συμβαίνουν σε όλα τα σώματα. Στο χορό υποθέτω τα χρησιμοποιούμε, τα αναζητούμε και τα αντιλαμβανόμαστε και με άλλους τρόπους. Ο Αριστοτέλης ο οποίος πραγματεύεται την έννοια του χρόνου και τη σχέση του με την κίνηση στο έργο του Φυσικής Ακροάσεως, θεωρεί τον χρόνο ως στοιχείο της κινήσεως.

-Πώς μπορεί η φωτογραφία να γίνει εργαλείο στα χέρια μίας/ενός χορογράφου;

Φαντάζομαι με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους εξαρτάται από τι είναι αυτό που την/τον κεντρίζει και κινεί σε αυτήν. Προσωπικά, μιας και μόνο έτσι μπορώ να απαντήσω, οι φωτογραφίες αντιπροσωπεύουν θραύσματα χρόνου που κυμαίνονται μεταξύ αποτύπωσης και κατασκευής της πραγματικότητας. Τις προσεγγίζω ως την αποτύπωση αυτού που λέμε «στιγμής». Από αυτές διερευνώ τη δυνατότητα άντλησης πληροφοριών όπως της αποτύπωσης της στιγμής, του χώρου που προτείνουν, της πόζας και της φόρμας του σώματος. Επίσης μέσω της επανατοποθέτησης τους στο εδώ και τώρα με ενδιαφέρει η γεωμετρία που προτείνουν στο χώρο και η δημιουργία νέων στιγμών. Εκτός των παραπάνω, στις φωτογραφίες με κεντρίζει αυτό που ο Roland Barthes ονομάζει “punctum”. Μέσα στην ακινησία των φωτογραφιών ψάχνω να βρω την κίνηση που μπορεί να προκύπτει όχι απαραίτητα από μια αναπαράσταση αυτών αλλά από αυτό που μας κινεί-συγκινεί σε αυτές.

-Η κινούμενη εικόνα (το βίντεο) είναι το άθροισμα πολλών φωτογραφικών στιγμιότυπων, που το ένα ακολουθεί το άλλο χρονικά συνθέτοντας μία ιστορία. Κάπως έτσι δημιουργείται και μία χορογραφία;

Μου φαίνεται λίγο δύσκολο να προσπαθήσω να συσχετίσω δύο διαφορετικά πεδία βάσει ενός τεχνικού ορισμού που πιθανώς δεν λειτουργεί και πλέον ακριβώς με αυτόν τον τρόπο, λόγω της εξέλιξης σύγχρονων μέσων. Θα μπορούσε πιο εύκολα να συσχετίσω ότι η δημιουργία μιας κινούμενης εικόνας, όπως αναφέρεις, και όταν δεν μιλάμε για ένα πλάνο, εμπεριέχει το μοντάζ που βασίζεται πιθανολογώντας, μιας και δεν είναι το πεδίο μου, σε μια σύνθεση. Έτσι θα μπορούσα να πω ότι και στη χορογραφία προσωπικά υπάρχει η σύνθεση.

-Τι θα ήθελες να «πάρουν» οι θεατές φεύγοντας από την παράσταση;

Υπάρχουν σκέψεις πάνω σε αυτό αλλά προτιμώ να το αφήσω ανοικτό στην καθεμία και στον καθένα να επιλέξει.

-Μπορεί η τέχνη να δαμάσει τον χρόνο;

Δεν νομίζω. Δεν αντιλαμβάνομαι τον χρόνο σαν κάτι που πρέπει να δαμαστεί. Πιθανώς μπορεί να μας βοηθήσει να βιώσουμε αλλιώς τον χρόνο, όπως και άλλες εμπειρίες πιθανώς να μπορούν να το κάνουν αυτό. Ίσως η φύση είναι πιο εύκολο να μας κάνει να αντιληφθούμε διαφορετικά τον χρόνο καθώς κινείται σε άλλες χωροχρονικές κλίμακες.

-Τι σημαίνει για σένα ο χρόνος;

Μάλλον το πως επιλέγουμε να ζήσουμε, τη συνεδητότητα αυτών των επιλογών.

-Πόσο εξοικειωμένος είναι ο Έλληνας με το σύγχρονο χορό;

Ο κόσμος που κατοικεί στην Ελλάδα δεν έχει μία και μοναδική ταυτότητα. Όπως και να έχει αντιλαμβάνομαι σαν γεγονός ότι μια ευρεία γκάμα κόσμου δεν αναζητεί τις παραστάσεις σύγχρονου χορού. Υπάρχουν και αρκετες/οι που πιθανώς να μην έχουν παρακολουθήσει ποτέ. Από την άλλη υπάρχουν άλλες/οι που παρά το γεγονός ότι δεν ασχολούνται με το σύγχρονο χορό τους αρέσει πολύ να παρακολουθούν παραστάσεις σύγχρονου χορού. Σίγουρα υπάρχουν και κάποιες/οι που δεν γνωρίζουν τι είναι ο σύγχρονος χορός. Αν είναι να μιλήσουμε για την πλειοψηφία μάλλον θα έλεγα ότι δεν είναι εξοικειωμένος ο Έλληνας με το σύγχρονο χορό.

*από το δελτίο τύπου της παράστασης

Τούνδρα

Μία παράσταση σύγχρονου χορού για τη συνέχεια της ασυνέχειας

Συντελεστές:

Σύλληψη, χορογραφία: Νεφέλη Γιώτη

Μουσική Σύνθεση: PanosSvobotnik

Ερμηνεία: Ναταλία Μπάκα, Μαρία Πασχαλίδου

Για τρεις τελευταίες παραστάσεις

Ημερομηνίες και ώρες: Παρασκευή – Σάββατο- Κυριακή 5,6,7/4/2019, Ώρα: 21.00 – Διάρκεια: 45′-50′

Τιμή εισιτηρίων: 8€ & 5€ μειωμένο

Haus N Athen, Καΐρη 6, Αθήνα