Φώτης Κουβέλης: Η ιδιαίτερη πολιτική πορεία ενός ιστορικού στελέχους της Αριστεράς

Επιμέλεια: Αντώνης Ρηγόπουλος

Ένας πολιτικός που έχει έχει παίξει ενεργό και σημαίνονται ρόλο στην ελληνική πολιτική σκηνή για περισσότερες από τρεις δεκαετίες, έγινε το πρόσωπο των ημερών ύστερα από την υπουργοποίησή του στον χθεσινό ανασχηματισμό.

Η ανακοίνωση του ονόματός του προκάλεσε κύμα θετικών αλλά και αρνητικών αντιδράσεων τόσο από τα κόμματα, όσο και από τους πολίτες. Άλλωστε, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που μετά την αποχώρησή του από τη συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ το 2013 και την παραίτησή του από τη ΔΗΜΑΡ,

Με αφορμή τη σημερινή υπουργοποίησή του, στρέφουμε το ενδιαφέρον μας στην πολιτική διαδρομή ενός ιστορικού στελέχους της Αριστεράς που μέσα από τις πολιτικές επιλογές του έχει δημιουργήσει πιστούς φίλους και ορκισμένους εχθρούς.

Πώς ξεκίνησε η πολιτική του καριέρα; Η πρώτη υπουργοποίηση πριν 30 χρόνια, η πορεία από την ανανεωτική Αριστερά στη συνεργασία με τη Δεξιά και η… ένδοξη, ξαφνική επιστροφή.

Πολιτική πορεία

Γεννήθηκε στον Βόλο και σπούδασε νομική και πολιτικές επιστήμες στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Πριν από τη στρατιωτική Χούντα ήταν μέλος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη και στη συνέχεια οργανώθηκε στο Ρήγα Φεραίο. Αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος του ΚΚΕ εσωτερικού, όπου και διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπή.

Κατά τη διάσπαση του ΚΚΕ εσ. ο Φώτης Κουβέλης αποχώρησε και συμμετείχε στην ίδρυση της Ελληνικής Αριστεράς (ΕΑΡ), στην οποία εξελέγη μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου και της Κεντρικής Επιτροπής.

Στις 25 Ιουνίου 1989 εξελέγη γραμματέας της ΕΑΡ και επί θητείας του αποφασίστηκε η ένταξή της στον Συνασπισμό, στον οποίο έγινε μέλος της εκτελεστικής επιτροπής και της πολιτικής επιτροπής.

Τότε ήταν που ήρθε και πρώτη υπουργοποίηση για τον Φώτη Κουβέλη καθώς κατέλαβε τη θέση του Υπουργού Δικαιοσύνης στην Κυβέρνηση συνεργασίας Νέας Δημοκρατίας – Συνασπισμού υπό τον πρωθυπουργό Τζαννή Τζαννετάκη. Ο Φώτης Κουβέλης διετέλεσε υπουργός από τις 2 Ιουλίου έως 12 Οκτωβρίου του ίδιου έτους.

Στις εκλογές του Νοεμβρίου 1989 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Β΄ Αθήνας με την υποστήριξη του Συνασπισμού και επανεξελέγη στις βουλευτικές εκλογές του 1990. Στις 30 Ιουνίου 1991 στην Α΄ Πανελλαδική Συνέλευση του Συνασπισμού εξελέγη μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και της Πολιτικής Γραμματείας, ενώ τρεις μέρες αργότερα ορίστηκε γραμματέας του ίδιου κόμματος.

Στις βουλευτικές εκλογές του 1993 απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής καθώς ο Συνασπισμός δεν συγκέντρωσε τα απαραίτητα ποσοστά για να εισέλθει στην Βουλή. Επανεξελέγη βουλευτής με τον Συνασπισμό στις βουλευτικές εκλογές του 1996, του 2000, του 2004, του 2007 και του 2009.

Μετά τις εκλογές του 2009 ορίστηκε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ.

Η… δύσκολη συνύπαρξη στον ΣΥΡΙΖΑ

Ο Φώτης Κουβέλης είχε πάντοτε ηγετικές βλέψεις. Έτσι, όταν το 2008 ο τότε πρόεδρος του Συνασπισμού Αλέκος Αλαβάνος αποφασίζει να αποχωρήσει από τη συγκεκριμένη θέση, ο κ. Κουβέλης θέτει υποψηφιότητα για τη θέση του προέδρου.

Μοναδικός αντίπαλος του ιστορικού στελέχους της Αριστεράς ήταν ο νεαρός -τότε- Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος ήταν μέλος της ΚΕ του κόμματος μόλις από το 2004 ενώ ο περισσότερος κόσμος τον ήξερε από την κάθοδό του στις δημοτικές εκλογές ως υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων.

Ωστόσο, η εσωκομματική στήριξη που έλαβε ο Αλ. Τσίπρας οδήγησε στην πανηγυρική εκλογή του με ποσοστό 70,4%.

Ο Κουβέλης ως επικεφαλής της Ανανεωτικής Πτέρυγας του ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσε την ισχυρότερη εσωκομματική αντιπολίτευση για τον Αλέξη Τσίπρα, κατάσταση όμως που δεν διήρκεσε πολύ καθώς η ρήξη που επήλθε στο 6ο Έκτακτο Συνέδριο του κόμματος το 2010, οδήγησε στην επεισοδιακή αποχώρηση της Ανανεωτικής Πτέρυγας από το Συνέδριο και στη «γέννηση» της ΔΗΜΑΡ.

Το πείραμα της ΔΗΜΑΡ

Η Δημοκρατική Αριστερά στις 27 Ιουνίου του 2010 και στο πρώτο της συνέδριο, τον Απρίλιο του επόμενου έτους, ο Φώτης Κουβέλης εκλέχθηκε πρόεδρος με ποσοστό 97,3%.

Η ΔΗΜΑΡ πορεύτηκε με τη «σημαία» της «Αριστεράς της ευθύνης» και τόνισε το γεγονός ότι η έξοδος από το Μνημόνιο δεν θα μπορούσε να γίνει απότομα, όπως υποστήριζε τότε ο ΣΥΡΙΖΑ, προωθώντας τη λογική της «σταδιακής απαγκίστρωσης».

Μετά τις εθνικές εκλογές του Μαΐου 2012, η Δημοκρατική Αριστερά έδωσε στήριξη στο ΣΥΡΙΖΑ προκείμενου να σχηματιστεί κυβέρνηση, ενώ όταν η προσπάθεια αυτή δεν καρποφόρησε, πρότεινε την δημιουργία οικουμενικής κυβέρνησης με τη συμμετοχή των ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ.

Ωστόσο, στις εθνικές εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012, η Δημοκρατική Αριστερά που είχε λάβει ποσοστό 6,26%, συμφώνησε με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ στη δημιουργία κυβέρνησης.

Ο Φώτης Κουβέλης δεν έλαβε κυβερνητική θέση, επιλέγοντας να τοποθετήσει στα υπουργεία που αναλογούσαν στη ΔΗΜΑΡ χαμηλότερα στελέχη του κόμματός του.

Η συνεργασία με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ διέρρηξε ακόμα περισσότερο τις σχέσεις της ΔΗΜΑΡ και ιδιαίτερα του Φώτη Κουβέλη με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα, παρά το γεγονός ότι η «συγκατοίκηση» του νέου κόμματος με τις παραδοσιακές κυβερνητικές δυνάμεις της μεταπολίτευσης δεν λειτουργούσε χωρίς εντάσεις.

Τελικά, ο «ξαφνικός θάνατος» που επιφύλασσε η κυβέρνηση Σαμαρά στην ΕΡΤ, όξυνε ακόμη περισσότερο το ενδοκυβερνητικό κλίμα, γεγονός που οδήγησε στην αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση.

Από τη ΔΗΜΑΡ πίσω στο παλιό «σπίτι»

Η αποχώρηση από την κυβέρνηση το 2013, αλλά και η μη στήριξή της το 2015 κατά την εκλογή του ΠτΔ, οδήγησε σε μια σταδιακή αναθέρμανση των σχέσεων του Φώτη Κουβέλη με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.

Το 2015 παραιτείται από πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ και μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου αποχωρεί από το κόμμα, μαζί με άλλα 111 μέλη και δημιουργεί το κόμμα Ενωτικής Κίνησης Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΕΚΙΕΑ).

Κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών ετών ο Φώτης Κουβέλης αν και δεν συμμετέχει πολύ ενεργά στην πολιτική ζωή, μέσω συνεντεύξεων και ομιλιών του έχει δώσει το στίγμα της συμπόρευσης με τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ισχυρές φήμες έχουν υπάρξει για υπουργοποίησή του, αλλά και για ενδεχόμενη πρόταση για τη θέση του ΠτΔ.

Η υπουργοποίηση του Φώτη Κουβέλη, και μάλιστα σε ένα εξαιρετικά σημαντικό υπουργείο με την ένταση να βρίσκεται στο ανώτατο επίπεδο των τελευταίων ετών, ξεκινάει μια ακόμη φάση στην πολυκύμαντη πολιτική του πορεία.

Πηγές: reader.gr, wikipedia, eleftherostypos.gr