Πώς οι «καουμπόι της παγκόσμιας εγκληματικότητας» δημιούργησαν την Σίλικον Βάλεϊ

Τον Νοέμβριο του 1880, μόλις τρία χρόνια πριν από το θάνατό του, ο Καρλ Μαρξ έγραψε ένα γράμμα στον φίλο του Φρίντριχ Σορτζ, έναν Γερμανό μετανάστη που είχε πρόσφατα βοηθήσει στην ίδρυση του πρώτου σοσιαλιστικού πολιτικού κόμματος στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αφού σχολίασε εκτενώς διάφορες εξελίξεις στη Ρωσία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, ο Μαρξ

πρόσθεσε ένα υστερόγραφο: «Θα χαιρόμουν αν μπορούσατε να μου βρείτε κάτι καλό (σαρκαστικό) για τις οικονομικές συνθήκες στην Καλιφόρνια, φυσικά εις βάρος μου.

Η Καλιφόρνια είναι πολύ σημαντική για μένα γιατί πουθενά αλλού η αναταραχή που προκλήθηκε πιο ξεδιάντροπα από τον καπιταλιστικό συγκεντρωτισμό δεν έγινε με τέτοια ταχύτητα».

Το ενδιαφέρον του ηλικιωμένου Μαρξ για την Καλιφόρνια δεν ήταν σίγουρα τυχαίο. Συμφωνα με το βιβλίο του Μάλκολμ Χάρις, Palo Alto: A History of California, Capitalism and the World - που περιλαμβάνει το αντίγραφο της επιστολής του Μαρξ  - η περιοχή ήταν ένα χωνευτήριο του σύγχρονου καπιταλισμού πολύ πριν γίνει συνώνυμη με τους ημιαγωγούς, τα μικροτσίπ ή τη τεχνητή νοημοσύνη.

Στη λαϊκή φαντασία, η Σίλικον Βάλλεϋ σήμερα είναι γνωστή ως το παγκόσμιο κέντρο τεχνολογικής καινοτομίας - ένα φουτουριστικό Ελ Ντοράντο στο οποίο έξυπνοι άνθρωποι που λαμβάνουν ρίσκα δημιουργούν ανατρεπτικές νέες εφευρέσεις που παράγουν πλούτο.

Για αυτόν τον λόγο, το βιβλίο του Χάρις αντιπροσωπεύει τόσο μια καθυστερημένη διορθωτική όσο και μια συναρπαστική αντί-αφήγηση.

Ο Χάρις στο βιβλίο κάνει μια ιστορική και περιεκτική αναδρομή της προέλευσης του σύγχρονου καπιταλισμού και παρουσιάζει μια κριτική αντιμετώπιση της Σίλικον Βάλλεϋ που είναι ιδιαίτερα επίκαιρη στην εποχή του SpaceX και του Bitcoin, αναφέρει το Smithsonianmag.

Ξεκινώντας από τον 19ο αιώνα, εστιάζει στην ανάδειξη της Αμερικής ως της εξέχουσας παγκόσμιας δύναμης των αρχών του 21ου αιώνα.

Σε μεγάλο μέρος του κόσμου, οι καπιταλιστικές οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις αναδύθηκαν σταδιακά από τις φεουδαρχικές τους ρίζες.

Αντίθετα, γράφει ο Χάρις, ο καπιταλισμός «χτύπησε [την Καλιφόρνια] σαν μετεωρίτης».

Με περίπου τους μισούς ιθαγενείς της ευρύτερης περιοχής της Άλτα Καλιφόρνια να έχουν ήδη πεθάνει από ασθένειες μέχρι τη δεκαετία του 1820, έποικοι ξεχύθηκαν από την Ανατολή με την έγκριση, και μερικές φορές με χρηματοδότηση, της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Εν μέσω του «πυρετού του χρυσού» που ακολούθησε, που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1850, οι άποικοι επινόησαν αποτελεσματικά μέσα εξαγωγής του μετάλλου από τη γη, καταστρέφοντας υδροφόρους ορίζοντες. Παράλληλα σκότωναν και υποτάσσαν τους γηγενείς με ολοένα μεγαλύτερη σκληρότητα.

Μόλις 20 χρόνια αργότερα, σύμφωνα με μια εκτίμηση που αναφέρει ο συγγραφέας, ο πληθυσμός των ιθαγενών της Καλιφόρνια είχε μειωθεί από 150.000 σε μόλις 30.000.

Από αυτή τη διαδικασία προέκυψε μια νέα τάξη.  Ο συγγραφέας τους αποκαλεί μεθοριακούς επιστήμονες - μια Καλιφορνέζικη φυλή καουμπόη επιχειρηματιών. Πολλοί από αυτούς ήταν εκπαιδευμένοι  στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ

Ο Χάρις αποκαλεί αυτή τη νέα φυλή ως: «τα στρατεύματα της παγκόσμιας εγκληματικότητας» και της «προλεταριοποίησης σε όλο τον κόσμο».  Συνοψίζει την πίστη τους ως εξής: «Ο Άγγλος κυριαρχεί. … Όλη η γη και το νερό είναι απλώς χρυσός που περιμένει να συμβεί».

Η δεύτερη ενότητα του βιβλίου, από τις έξι συνολικά, περιγράφει λεπτομερώς την ίδρυση του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και την εκκολαπτόμενη εμφάνιση της περιοχής του κόλπου ως κόμβου για την τεχνολογία και το κεφάλαιο. 

Μέχρι το τέλος του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου, οι αναπτυσσόμενοι τομείς της αεροδιαστημικής, των ηλεκτρονικών και των επικοινωνιών από τις εταιρίες που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή μετέτρεψαν το Palo Alto σε κομβικό μέρος της οικονομίας όχι μόνο των ΗΠΑ αλλά και του κόσμου. 

Σε όλες αυτές τις εποχές και στον 21ο αιώνα, υποστηρίζει ο Χάρις, τα βασικά συστατικά του Συστήματος Πάλο Άλτο παρέμειναν ως επί το πλείστον αμετάβλητα.

Related...Η "μεγάλη σφαγή" στη Σίλικον Βάλλεϋ: Πώς εξηγείται το μπαράζ απολύσεων σε εταιρείες τεχνολογίας«Tetris»: Η άγνωστη ιστορία του διασημότερου ηλεκτρονικού παιχνιδιού των 80s έγινε ταινίαiPhone «κουτιού» πρώτης γενιάς αναμένεται να δημοπρατηθεί για περισσότερα από 50.000 δολάρια