Πέθανε η γλύπτρια Σοφία Βάρη

Η Σοφία Βάρη

Σε ηλικία 83 ετών έφυγε από την ζωή η διακεκριμένη ελληνίδα εικαστικός, Σοφία Βάρη, σύντροφος του διεθνώς διάσημου κολομβιανού γλύπτη, Φερνάντο Μποτέρο, μετά από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο. Η Σοφία Βάρη άφησε την τελευταία της πνοή το μεσημέρι της Παρασκευής σε νοσοκομείο στο Μονακό.

Η Σοφία Βάρη, ελληνίδα στην καταγωγή με πολυπολιτισμική όμως εικαστική παιδεία και διεθνή καλλιτεχνική παρουσία, από παραστατική ζωγράφος στα πρώτα της βήματα, στράφηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 στην γλυπτική όπου και διακρίθηκε. Χωρίς να ενταχθεί

σε σχολές, σκέψεις και καλλιτεχνικά κινήματα, απεξαρτημένη από παγιωμένες αντιλήψεις, αναζήτησε με τόλμη και πάθος τα δικά της πρότυπα αναφορών που συνέβαλαν στην διάπλαση του δικού της μορφικού και εικονογραφικού κόσμου.

Η Σοφία Βάρη γεννήθηκε στη Βάρη Αττικής, από όπου πήρε και το όνομα της από πατέρα Έλληνα και μητέρα Ουγγαρέζα. 

Στην οικογενειακή έπαυλη στη Βάρη, υπογράφηκε η Συμφωνία της Βάρκιζας (1945). Τα παιδικά και νεανικά της χρόνια τα έζησε σε Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο και Ελβετία, ενώ σπούδασε στην École des Beaux-Arts στο Παρίσι.

Τα πρώτα της ζωγραφικά έργα ήταν παραστατικά αλλά από τη δεκαετία του 1970 και μετά μεταπήδησε στη γλυπτική. Στα, συνήθως μεγάλων διαστάσεων, έργα της χρησιμοποιούσε μπρούτζο και μάρμαρο. Είχε επίσης καταπιαστεί με τα κοσμήματα και τα κολαζ.

Τα έργα της φιλοξενούνται στις μόνιμες συλλογές σημαντικών μουσείων όπως το Μουσείο Τέχνης Βασίλης και Ελίζα Γουλανδρή (Αθήνα), στο Παλάτσο Βέκιο (Φλωρεντία), στο Μουσείο Πέρα (Κωνσταντινούπολη) κ.α. και εκτίθενται σε αρκετούς δημόσιους χώρους (Αθήνα κ.α.)

Με τον Φερνάντο Μποτέρο μοίρασαν τη ζωή τους μεταξύ Ριονέγκρο στην Κολομβία, Πιετρασάντα στην Ιταλία, Παρισιού, Νέας Υόρκης, Μόντε Κάρλο αλλά και Εύβοιας όπου διατηρούσαν παραλαθαλάσσιο σπίτι μεταξύ Ερέτριας κι Αμαρύνθου. 

Πληροφορούμενη την απώλεια της Σοφίας Βάρη, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:

 «Εικαστική καλλιτέχνις με διεθνή πορεία, με παρουσία σε μεγάλα μουσεία και εγκαταστάσεις δημόσιου χώρου σε όλο τον κόσμο, η Σοφία Βάρη έφερε στο λαξευμένο μάρμαρο των έργων της τις μνήμες της Μεσογείου και το φως του Αιγαίου. Σε πολύ κόσμο ήταν γνωστή κυρίως ως σύζυγος του Φερνάντο Μποτέρο, αλλά η Σοφία Βάρη είχε τη δική της, αυτοτελή και ξεχωριστή ταυτότητα ως καλλιτέχνις.

Οι δύο γλύπτες, ως ζευγάρι εικαστικών, αλληλοσυμπληρώνονταν, διατηρώντας ο καθένας τη δική του προσωπική γλώσσα. Αρχίζοντας από την παραστατική ζωγραφική, όταν δημιούργησε το εργαστήριό της στο Montparnasse, στο Παρίσι, όπου και γνώρισε τον Μποτέρο, η Σοφία Βάρη βρήκε στη γλυπτική την πραγματική της κλίση και με αυτήν ασχολήθηκε κυρίως, μέχρι το τέλος. Εχοντας ζήσει στο εξωτερικό και σε διαφορετικές χώρες για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της, η Σοφία Βάρη ήταν μια γυναίκα που τη διέκρινε ο κοσμοπολιτισμός. Όμως η Ελλάδα βρισκόταν πάντα στην ψυχή της, καθώς επέλεξε να κάνει τις μεγάλες τις αναδρομικές εκθέσεις στην Ελλάδα, το 2004 στο Μουσείο Μπενάκη και το 2014 στην Άνδρο, στο Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Το εικαστικό της αποτύπωμα θα παραμένει στην Αθήνα, με ένα έργο δημόσιου χώρου, τον «Θησέα», στην πλατεία Κοτζιά. Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους φίλους της». 

Το ΚΠΙΣΝ αποχαιρετά τη Σοφία Βάρη.

Ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Η Σοφία Βάρη υπήρξε μια σημαντική γλύπτρια με έντονη και σημαντική παρουσία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Πολλά της έργα, μνημειακών διαστάσεων, δεσπόζουν στον δημόσιο χώρο και όμως αποπνέουν τη λιτότητα και την αρμονία κυκλαδικών γλυπτών και τις φόρμες προκολομβιανών πολιτισμών. Με πλούσια δραστηριότητα και πολυάριθμες εκθέσεις ευτύχησε να δει έργα της να εκτίθενται και να εγκαθίστανται σε ολόκληρο τον κόσμο. Εκτός από τη γλυπτική, η Σοφία Βάρη ασχολήθηκε και με άλλες εικαστικές τέχνες ενώ ένα μεγάλων διαστάσεων υφαντό της καλωσορίζει τους επισκέπτες στην αίθουσα αφίξεων στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών. Είχα την χαρά να συνεργαστώ μαζί της στο πλαίσιο της έκθεσης της στο ΚΠΙΣΝ, να γνωρίσω από κοντά τον τρόπο σκέψης της και τον τρόπο με τον οποίο ήθελε τα έργα της να συνομιλούν με τον δημόσιο χώρο και το κοινό. Αποχαιρετούμε μια σπουδαία καλλιτέχνη που έφερε πιο κοντά την σύγχρονη Ελληνική δημιουργία στο διεθνές κοινό». 

Η Εθνική Πινακοθήκη αποχαιρετά τη Σοφία Βάρη. 

Με πληροφορίες από Ιδρυμα Γουλανδρή, wikipedia

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ...Η τέχνη του μαρμάρου και της γλυπτικής ανθίζουν στον Πύργο ΤήνουΝΕΟΝ: Για πρώτη φορά εικαστική έκθεση στο ΗρώδειοΕθνική Πινακοθήκη: Ο Παναγιώτης Τέτσης «συνομιλεί» με τον Μίκη Θεοδωράκη