Οι πρωτοπόρες ελληνίδες αρχιτεκτόνισσες που έγραψαν την ιστορία της εποχής τους

Γεννημένη το 1912 στην Κωνσταντινούπολη, πέρασε πρώτη μεταξύ 600 υποψηφίων, το 1932, στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, μοναδική κοπέλα ανάμεσα σε 25 αγόρια. Ηταν η έβδομη κατά σειρά γυναίκα που αποφοίτησε από την Αρχιτεκτονική, το 1936. Ο λόγος για την Αλεξάνδρα Πασχαλίδου-Μωρέτη, επικεφαλή μιας σπουδαίας ομάδας ελληνίδων αρχιτεκτόνων που εκπροσωπούν την χώρα μας στην έκθεση με τίτλο «Κυρία Αρχιτέκτων [Frau Architekt]», που ολοκληρώνεται στις 10 Ιουνίου στο Ινστιτούτο Γκέτε της Αθήνας.

Και είναι αυτή η έκθεση - σε συνεργασία με το Γερμανικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής της Φρανκφούρτης και με τα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη - που δίνει το έναυσμα της πραγματοποίησης ενός περιπάτου στην Αθήνα το Σάββατο 12 και την Κυριακή 13 Ιουνίου (9.30 - 11.00 π.μ.) με σχεδιασμένες επισκέψεις σε σημαντικά κτήρια της Αθήνας που δημιούργησαν.

Τα πορτρέτα και το πλούσιο έργο των ελληνίδων αρχιτεκτόνων, μαζί με πρωτότυπο φωτογραφικό υλικό, παρουσιάζονται δίπλα σε εκείνα 12 ομολόγων τους από τη Γερμανία. Η έκθεση εξετάζει την ιστορία αλλά και τη τωρινή τους κατάσταση, τα επιτεύγματά τους, την καθημερινή τους πραγματικότητα αλλά και τον αγώνα τους για εδραίωση ίσων επαγγελματικών ευκαιριών.

Μεταξύ των ελληνίδων αρχιτεκτόνων που παρουσιάζονται είναι η Αναστασία Τζάκου –γεννημένη στο Θεσπρωτικό της Πρέβεζας το 1928– που υπήρξε η πρώτη γυναίκα που εξελέγη τακτική καθηγήτρια στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, το 1981.

Η νεότερη είναι η Ρένα Σακελλαρίδου, πιο κοντά στο πρότυπο της γυναίκας αρχιτέκτονας του σήμερα. Είναι καθηγήτρια Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού στη σχολή Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ, ασκεί την αρχιτεκτονική και γράφει για την αρχιτεκτονική σύνθεση. Το ανεξάρτητο γραφείο της στην Αθήνα έχει κερδίσει διεθνή φήμη και παρουσία.

Γενικότερα, η έκθεση αναπτύσσει τη θεματική με 18 πορτρέτα, 12 από τη Γερμανία και 6 από την Ελλάδα. Ξεκινά με τις πρωτοπόρους που γύρω στο 1900 ήταν οι πρώτες γυναίκες που σπούδασαν Αρχιτεκτονική και πρωτοστάτησαν στην προσπάθειά τους να εδραιωθούν σε ένα ανδρικό τότε επάγγελμα. Ολοκληρώνεται με την ιστορία της αρχιτεκτονικής την περίοδο μετά την Πτώση του Τείχους και με υποδειγματικές πρωταγωνίστριες του κλάδου από το Βερολίνο και την Αθήνα.

Μέσα από πορτρέτα, δείγματα έργων αλλά και προσωπικές ιστορίες γυναικών αρχιτεκτόνων από τη Γερμανία και την Ελλάδα, ο ρόλος των γυναικών στην αρχιτεκτονική αποκτά την ορατότητα που του άξιζε. Αυτά τα πορτρέτα αποτελούν στιγμιότυπα της ιστορίας της γυναικείας παρουσίας σε ένα επάγγελμα – την αρχιτεκτονική - και μέρος της ιστορίας της αρχιτεκτονικής του 20ου και των αρχών του 21ου αιώνα τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ελλάδα.

Η έκθεση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Γερμανικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής στη Φρανκφούρτη (DAM) και τον Απρίλιο εγκαινιάστηκε στην Αθήνα με την προσθήκη του Ελληνικού Κεφαλαίου.

Αυτή η έκθεση αποτελεί μέρος μιας πρόσφατης ευρύτερης διεθνούς πρωτοβουλίας για την αναθεώρηση της σύγχρονης αρχιτεκτονικής ιστορίας, προκειμένου να αποτυπωθεί δικαιότερα η συμβολή των γυναικών. H ιστοριογραφική αναθεώρηση σταδιακά θα εμπλουτίσει την αντίληψή μας για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική. Ταυτόχρονα όμως θέτει νέα θεωρητικά προβλήματα που περιστρέφονται κυρίως γύρω από τον τρόπο με τον οποίο οφείλουμε να προσεγγίσουμε αυτή την συνεισφορά.

Infο:

Ο περίπατος θα ξεκινήσει από την πολυκατοικία στη Δοξαπατρή 44, μετά στο κτήριο Διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας (18′ περπάτημα) και από εκεί θα στο κτίριο του Ασύρματου (30′ περπάτημα).

Δηλώσεις συμμετοχής στο: [email protected]

Οι θέσεις είναι περιορισμένες και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ...Δύο Ελληνίδες στην κορυφή της πρωτεύουσας της παγκόσμιας καινοτομίαςΤα 11 ελληνικά ξενοδοχεία που βραβεύτηκαν στα 100% Hotel Design AwardsΗ αρχιτεκτονική ιστορία του Καπιτωλίου μέσα από σπάνιες εικόνες