Ο άγιος Νεόφυτος, ο Σεφέρης και η ελληνορθόδοξη παράδοση της Κύπρου
Συμπληρώνονται φέτος 800 χρόνια από την κοίμηση του Αγίου Νεοφύτου του «Εγκλείστου», όπως είναι γνωστός. Ο Κύπριος Άγιος έζησε από το 1134 μέχρι το 1220 και ίδρυσε την ομώνυμη Μονή κοντά στην Πάφο. Έζησε επί πολλά χρόνια πραγματικά Έγκλειστος σε έναν λαξευμένο βράχο, την Εγκλείστρα του. Εκεί βλέπουμε σήμερα το κρεββάτι του, το γραφείο του και τον τάφο του. Η μνήμη του τιμάται δύο φορές τον χρόνο, στις 28 Σεπτεμβρίου και στις 24 Ιανουαρίου.
Αν και ήταν αγράμματος μέχρι την ηλικία των 18 ετών, ο Άγιος έγραψε πολλά και θαυμαστά
Το κείμενο αυτό περιγράφει με σκληρά λόγια την κατακτητική μανία των Σαρακηνών και των Δυτικών Σταυροφόρων, οι οποίοι συγκρούσθηκαν στους Αγίους Τόπους. Ο Άγιος καταγράφει τις ταλαιπωρίες της Κύπρου, η οποία ήταν τότε τμήμα της Ρωμανίας, δηλαδή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο Άγγλος Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος την κατέκτησε και την πούλησε πρώτα στους Ιππότες του Ναού και μετά στη γαλλική δυναστεία των Λουζινιάν. Στο κείμενο εκφράζεται ο πατριωτισμός του Αγίου και η αγωνία του για το μέλλον των Ορθοδόξων Ελλήνων (Ρωμαίων) κατοίκων της Κύπρου. Η πατριωτική ευαισθησία του ως Βυζαντινού φαίνεται και σε άλλα κείμενά του, όπως πχ. στον Εγκωμιαστικό Λόγο προς τον Άγιο Δημήτριο τον Θεσσαλονικέα.
Από το ιστορικό σύγγραμμα του Αγίου για τα δεινά της Κύπρου εμπνεύσθηκε ο Νομπελίστας ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης και έγραψε το ακόλουθο ποίημα, όταν επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Κύπρο. Ήταν Νοέμβριος του 1953, δύο χρόνια πριν από την έναρξη του Απελευθερωτικού Αγώνος του 1955-59, και ο Σεφέρης (Σεφεριάδης) υπηρετούσε τότε ως Πρέσβυς της Ελλάδος στην Βηρυτό.
ΝΕΟΦΥΤΟΣ Ο ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΣ ΜΙΛΑ-
Ὑπέρογκες ἀρχιτεκτονικές. Λαρίων Φαμαγκούστα Μπουφαβέντο. Σχεδόν σκηνικά.
Ἤμασταν συνηθισμένοι νά τό στοχαζόμαστε ἀλλιῶς τό «Ἰησοῦς Χριστός Νικᾶ».
Πού εἴδαμε κάποτε στά τείχη τῆς Βασιλεύουσας, τά φαγωμένα ἀπό γυφτοτσάντιρα καί στεγνά χορτάρια,
Μέ τούς μεγάλους πύργους κατάχαμα σάν ἑνός δυνατοῦ πού ἔχασε, τά ριγμένα ζάρια.
Γιά μᾶς ἦταν ἄλλο πράγμα ὁ πόλεμος γιά τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ!
Καί γιά τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου καθισμένη στά γόνατα τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ,
Πού εἶχε στά μάτια ψηφιδωτό τόν καημό τῆς Ρωμιοσύνης,
ἐκείνου τοῦ πελάγου τόν καημό σάν ἧβρε τό ζύγιασμα τῆς καλοσύνης.
Ἄς παίζουν τώρα μελοδράματα στά σκηνικά τῶν σταυροφόρων Λουζινιά
Κι ἄς φλομώνουνε μέ τόν καπνό πού μᾶς κουβάλησαν ἀπό τόν βοριά.
Ἄσ’τους νά τρώγονται καί ν’ ανεμοδέρνονται ὡσάν τό κάτεργο πού δένει μοῦδες.
Καλῶς μᾶς ἤρθατε στήν Κύπρο, ἀρχόντοι. Τράγοι καί μαϊμοῦδες!
(Εγκλείστρα, 21 Νοέμ. ΄53)
Το ποίημα του Σεφέρη κινείται σε δύο επίπεδα. Το ένα παρουσιάζει την πολιτιστική διαφορά μεταξύ της Ελληνορθόδοξης Παράδοσης του Βυζαντίου και της κατακτητικής ιδεολογίας των Σταυροφόρων. Στο άλλο επίπεδο ο ποιητής εκφράζει εμμέσως την πικρία του για τη στάση της φίλης και συμμάχου Βρετανίας, η οποία διοικεί την Κύπρο ως αποικία και δεν δέχεται το αίτημα των Κυπρίων για Αυτοδιάθεση- Ένωση με την Ελλάδα, Το αίτημα τότε ήταν πολύ έντονο και είχε εκφρασθεί με Δημοψήφισμα το 1950.
Οι ονομασίες Λαρίων, Φαμαγκούστα, Βουφαβέντο που χρησιμοποιεί ο ποιητής αποτελούν τη φραγκο-γαλλική απόδοση των τοπωνυμίων:Άγιος Ιλαρίων, Αμμόχωστος, Κουτσοβέντης (μοναστήρι στον κατεχόμενο Πενταδάκτυλο). Η χαρακτηριστική φράση για τον «καημό της Ρωμιοσύνης», ο οποίος ζωγραφίζεται μέσα στα μάτια της Παναγίας, της Υπερμάχου Στρατηγού, νομίζω ότι αποδίδει ωραιότατα την αγωνία και τους αγώνες του Ελληνισμού για να διατηρήσει την εθνική και θρησκευτική ταυτότητά του. Στην περίπτωση της Κύπρου ο καημός της Ρωμιοσύνης εκφράζει τις περιπέτειες, τα δεινά και τις πολυάριθμες κατακτήσεις, μέσα από τις οποίες οι Ορθόδοξοι Έλληνες του νησιού κατόρθωσαν να διατηρήσουν Πίστη, γλώσσα και ιστορικη συνείδηση.
Εύστοχα σχολιάζει το ποίημα ο Δρ. Νίκος Ορφανίδης, Φιλόλογος- Λογοτέχνης:«Έτσι, δια στόματος ενός συγχρόνου Νεοέλληνος ποιητή, εκφέρεται ο διαχρονικός καημός του αγίου χρονογράφου του τέλους του Βυζαντίου στην Κύπρο. Είναι ο διαχρονικός πληθυσμός των Ελλήνων που εκστρατεύει για την πίστη του Χριστού ή για την ψυχή του ανθρώπου καθισμένη στα γόνατα της Υπερμάχου Στρατηγού ή αμύνεται στα τείχη της Βασιλεύουσας.Στον αντίποδα είναι ο πληθυσμός των ξένων. Είναι οι σταυροφόροι Λουζινιά, ένας αλλότριος πληθυσμός, ξένος προς το σώμα του τόπου». (Εκκλησιαστική Παρέμβαση, Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, τεύχος Σεπτεμβρίου- Δεκεμβρίου 2020, σελ. 453).
Είμαι βέβαιος ότι, αν ζούσε σήμερα για να δει τη μετατροπή σε τζαμί της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας, ο Γιώργος Σεφέρης θα έγραφε και άλλα ποιήματα για τον καημό της Ρωμιοσύνης. Και ο Άγιος Νεόφυτος θα ξανακλεινόταν στην Εγκλείστρα του για να προσευχηθεί και να γράψει: «Διό και πολύς ο ολολυγμός και αφόρητος ο καπνός»!
ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ Θρησκευτικά global party Η «Αμοργός», το έλλειμμα Παιδείας και το μέλλον της νέας γενιάς- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Έτσι έσβησαν οι 2 πιο θανατηφόροι ιοί χωρίς εμβόλιο-Δείχνουν πώς θα τελειώσει ο κορονοϊός…
- Ναγκόρνο - Καραμπάχ: 5 πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τις μάχες Αρμενίας - Αζεμπαϊτζάν
- Ο χειμώνας έρχεται με τέρμα το γκάζι!
- Μαρίνα Αμπράμοβιτς: Πεθαίνει σαν Κάλλας
- Κορωνοϊός – Μάσκες: Αυτό το ύφασμα προστατεύει περισσότερο από όλα
- The Voice: Η γόνος εφοπλιστικής οικογένειας που εντυπωσίασε τους κριτές
- Το δωμάτιο που θα κοιμηθεί ο Πομπέο και τι θα ζητήσει από τον Μητσοτάκη στα εξοπλιστικά
- Σάκης Ρουβάς: Προσωπικό «φάουλ» το παρκάρισμα στο Ηρώδειο - Τι απαντά ο ίδιος
- Αποκάλυψη: «Διέρρευσε» η επιστολή Ερντογάν στην ΕΕ -Η λίστα των παράλογων απαιτήσεων του «σουλτάνου»
- Ελληνοτουρκικά : Προκλήσεων συνέχεια από την Άγκυρα – Σε εγρήγορση οι Ένοπλες Δυνάμεις
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Huffington Post Greece
- Τελευταία Νέα Huffington Post Greece
- Ο άγιος Νεόφυτος, ο Σεφέρης και η ελληνορθόδοξη παράδοση της Κύπρου
- Μαζί με την Αρμενία
- ΕΟΔΥ: 1.600 rapid τεστ στην Πλατεία Κυψέλης - Πόσα τα θετικά
- Πόλη στις ΗΠΑ προειδοποιεί τους κατοίκους για επικίνδυνη αμοιβάδα στο νερό που τρώει τον εγκέφαλο
- Σε κρίσιμη κατάσταση στο ΠΑΓΝΗ ο αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ειρηναίος
- Κορονοϊός: 218 νέα κρούσματα στη χώρα μας και τρεις θάνατοι
- Τι πρέπει να κάνουμε αν κάποιος φταρνιστεί πάνω μας
- Υπουργείο Πολιτισμού: Χωρίς άδεια η διαφήμιση της Mercedes με τον Σάκη Ρουβά στο Ηρώδειο
- Άγρια επίθεση σε αστυνομικούς επειδή τους χάλασαν το «κορόνα-πάρτι»
- Εξαπατούσαν ηλικιωμένους με πρόσχημα την είσπραξη αναδρομικών- Έξι συλλήψεις
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Ινδία: Τα κρούσματα ξεπέρασαν τα 6 εκατομμύρια - Oι νεκροί είναι πλέον πάνω από 95.500
- Ποιοι θα υπηρετήσουν 9 µήνες στον Στρατό Ξηράς
- «Βάζουμε τον ιό σε καραντίνα!»
- Οι παγίδες του Ερντογάν στον διάλογο
- Ford Kuga, το οδηγείς και κερδίζεις
- Μοναδικό, ιταλικό και SUV
- Νέο Toyota Yaris 1.5 HDF 116 CVT: Το «αφεντικό» είναι εδώ!
- Κάθριν Μιλμπρόνερ αντιπρόεδρος της Moody`s στην «R»: «Τα ευρωπαϊκά κονδύλια θα επιταχύνουν την ανάκαμψη της Ελλάδας»
- Τα ποσά που θα εισπράξουν 1 εκατ. συνταξιούχοι
- Ά ΕΛΜΕ Αχαΐας: Ο εκπαιδευτικός κόσμος δεν τρομοκρατείται, αγωνίζεται, διεκδικεί, κερδίζει