Νίκος Χαλιάσας: «Είναι μεγάλη η χαρά όταν διευθύνω έργα συνθετών εν ζωή»

Ο διακεκριμένος βιολονίστας της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, έμπειρος αρχιμουσικός, Νίκος Χαλιάσας, διευθύνει τη συναυλία-αφιέρωμα στα 96χρονα του Μίκη Θεοδωράκη. Λίγο πριν το ραντεβού στον δροσερό Κήπο του Μεγάρου Μουσικής (20.07), όπου θα διευθύνει λόγιες δημιουργίες του συμφωνικού Θεοδωράκη, μιλά για το αναλόγιο και το πόντιουμ. Εκεί όπου νιώθει ο εαυτός του.

Έχετε πει ότι η μητέρα σας, ως πιανίστα, προσπάθησε να σας πείσει να σπουδάσετε πιάνο. Κάνατε την επανάστασή σας λοιπόν με το βιολί;

Για την

ακρίβεια, ξεκίνησα σε ηλικία 3 ετών πιάνο, μαζί της, μιας και προφανώς ήταν ό, τι πιο βολικό εκείνη τη στιγμή. Κάπου στα 5 μου, όμως, δεν προχωρούσε (είτε γιατί δεν με ενθουσίαζε το πιάνο, είτε γιατί έκανα μαθήματα μαζί της, τώρα αυτό δεν το πολυθυμάμαι…). Έτσι και οι 2 γονείς μου με ρωτήσαν αν θα ήθελα κάποιο άλλο όργανο κι εγώ επέλεξα το βιολί, έχοντας μάλιστα τη μεγάλη τύχη να ξεκινήσω από το μηδέν με τον αείμνηστο Τάτση Αποστολίδη. Θα έλεγα λοιπόν πως ήταν μάλλον μια…. «συνειδητή επιλογή» κι όχι «επανάσταση».

Εκτός από Κορυφαίος Β’ στα Β’ βιολιά της ΚΟΑ, είστε και έμπειρος μαέστρος. Πόση σημασία έχει για την ανάγνωση και την κατανόηση της παρτιτούρας το ότι γνωρίζετε ένα μουσικό όργανο;

Δεν είναι τόσο πολύ η γνώση ενός οργάνου (άλλωστε δεν νομίζω πως υπάρχει μαέστρος που να μην παίζει καλά κάποιο όργανο), αφήστε δε που οι περισσότεροι είναι πιανίστες, άρα κατέχουν καλά ένα πιο…πολυφωνικό όργανο απ’ ότι το βιολί.

Το βασικό είναι πως το βιολί είναι το σημαντικότερο όργανο να γνωρίζεις μέσα στην ορχήστρα μιας και κατ’ επέκταση, γνωρίζεις καλά όλα τα έγχορδα. Τα όργανα δηλαδή που λειτουργούν μέσα στην ορχήστρα πολύ πιο ομαδικά απ’ τα πνευστά ή τα κρουστά. Άρα, είναι απαραίτητη η καλή γνώση τους.

Ακόμα δε περισσότερο, θεωρώ ευλογία για έναν μαέστρο, να ξέρει εκ των έσω όλες τις ανάγκες των μουσικών, των οργάνων, της οργάνωσης μιας πρόβας και της ορχήστρας γενικότερα. Είναι δυστυχώς πολύ σύνηθες το φαινόμενο να βλέπουμε μαέστρους που δεν «διαχειρίζονται» σωστά πολλά απ’ τα προαναφερθέντα, λόγω έλλειψης της εμπειρίας αυτής…

Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε προς τις σπουδές διεύθυνσης Ορχήστρας; Κάποιος καθηγητής, κάποια συναυλία που παρακολουθήσατε ενδεχομένως; Μπορείτε να μοιραστείτε αυτή την ιστορία μαζί μας;

Για να είμαι ειλικρινής, δεν θυμάμαι αν υπήρξε κάτι πολύ συγκεκριμένο. Σίγουρα πάντως ακούγοντας επί ώρες τον πατέρα μου να συνθέτει, σε συνδυασμό με την απόκτηση σε ηλικία περίπου 12 ετών ενός πολύ καλού στερεοφωνικού, απ’ όπου άκουγα καθημερινά τους δίσκους μας, απέκτησα έναν θαυμασμό προς τον συμφωνικό ήχο και ήθελα να έχω κάποια στιγμή τη χαρά ως μαέστρος, τη δική μου δυνατότητα να τον «πλάθω»….

Όταν διευθύνετε την ΚΟΑ, της οποίας είστε μέλος, ποια τα συναισθήματά σας; Η συνάντηση είναι ευτυχής/επιτυχής ή κρύβει παγίδες;

Από την πρώτη φορά και στις δεκάδες που ακολούθησαν, ένοιωθα την ευτυχή οικειότητα, σε συνδυασμό με τον απεριόριστο σεβασμό και αγάπη προς τους συναδέλφους και φίλους μου, με τους οποίους μοιραζόμαστε ατελείωτες ώρες της ζωής μας. Είναι ένα απόλυτο συναίσθημα χαράς και τιμής πάντα!

Στη συναυλία της 20ης Ιουλίου, στον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, θα διευθύνετε έργα Μίκη Θεοδωράκη. Σάς δημιουργεί άγχος όταν ο συνθέτης βρίσκεται εν ζωή και μπορεί να κρίνει την ερμηνεία σας;

Είναι μεγάλη η χαρά να διευθύνω έργα συνθετών εν ζωή. Κι έχω αρκετές φορές αυτή την εμπειρία, και μάλιστα και με συνθέτες φίλους που έχουμε μεγαλώσει μαζί, όπως ο Χρίστος ο Παπαγεωργίου ή ο Νίκος Ξανθούλης, αλλά και πολλοί άλλοι με τους οποίους δεν γνωριζόμασταν πριν, γνωριστήκαμε κατά τη διάρκεια των προβών και γίναμε φίλοι. Ποτέ δεν ένοιωσα κανένα άγχος γι’ αυτό.

Ο κάθε συνθέτης επιτελεί το «χρέος του» προς τη μουσική τέχνη, αφήνοντας την κληρονομιά του με τα έργα του στην ανθρωπότητα. Εκεί, κατά κάποιο τρόπο, τελειώνει κι ο ρόλος του. Μετά ερχόμαστε οι μουσικοί, σολίστ, μαέστροι, σύνολα, ορχήστρες, να δώσουμε πνοή, ζωή στις νότες. Ο καθένας με τη δική του «ματιά». Κι αυτό είναι το θαύμα της ερμηνείας πια.

Έχετε πει ότι «το ακροατήριο πρέπει να το αξιολογείς σωστά και να μάθεις να το σέβεσαι». Όταν ανεβαίνετε στο πόντιουμ, αυτή η διαδικασία γίνεται αυτόματα;

Βέβαια και γίνεται αυτόματα. Ο σεβασμός προς όλους είναι το παν. Προς την ορχήστρα, προς τον συνθέτη, προς τον σολίστα, προς το ακροατήριο.

Μετά από τόσες συναυλίες, τόσο ως μουσικός όσο και ως μαέστρος, έχετε ακόμα τρακ πριν ανεβείτε στη σκηνή; Αν ναι, πώς το διαχειρίζεστε;

Κανένα τρακ. Έχω μόνο χαρά και προσμονή να μοιραστώ και με τις δύο πλευρές (συναδέλφους και ακροατήριο) τα έργα που ερμηνεύουμε.

Στη συναυλία της 20ης Ιουλίου πρόκειται να διευθύνετε λιγότερο γνωστά έργα της λόγιας πλευράς του σπουδαίου Μίκη Θεοδωράκη. Το ότι οι συνθέσεις αυτές δεν είναι γνωστές στο ευρύ κοινό, αφενός, αφετέρου είναι πιο απαιτητικές ερμηνευτικά εντείνει το stage fright;

Καθόλου. Ο κάθε ακροατής έχει ελπίζω γνώση πως ο μεγάλος μας συνθέτης, μάς έχει δώσει δύο τόσο διαφορετικά στυλ. Απλά ελπίζω, όσοι έρθουν, να έρθουν εν γνώσει τους πως δεν θα ακούσουν Ζορμπά, ή κάτι ανάλογο.

Παρότι σπουδάσατε και στο εξωτερικό, επιλέξατε να επιστρέψετε στην Ελλάδα. Πώς πήρατε αυτή την απόφαση; Σήμερα, αισθάνεστε δικαιωμένος από την επιλογή;

Ήθελα από τότε να επιστρέψω και να προσφέρω ό, τι καλύτερο μπορώ, με όλες τις δυνάμεις, τις δυνατότητες και τις γνώσεις μου. Έτσι, εδώ και 22 χρόνια, δημιουργώ (ορχήστρα Intrarti, Φεστιβαλ Πειραιά, Φεστιβάλ Δωδεκανήσων), ασχολούμαι με τα κοινά της Κρατικής μας Ορχήστρας, οργανώνω συναυλίες κλπ. Σίγουρα αν έμενα στο Λονδίνο θα είχα ευκαιρίες για μεγαλύτερη προσωπική καριέρα, αλλά είμαι ευχαριστημένος και ευγνώμων με όσα έχω κάνει και κάνω…

Αν δεν διευθύνατε εσείς αυτή τη συναυλία, αλλά κάποιος από τους μαθητές σας, τι θα του λέγατε να κάνει και τι να μην κάνει;

Να την απολαύσει!

Info:

Τρι., 20 Ιουλ. 2021

21:00

Κήπος Μεγάρου Μουσικής Αθηνών

Είσοδος ελεύθερη με δελτία εισόδου.
Η διάθεση των δελτίων ξεκινά στις 9 Ιουλίου

Περισσότερες πληροφορίες εδώ

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕΤο Μέγαρο γιορτάζει τα γενέθλια του Μίκη με ένα ορχηστρικό ταξίδιΟι νέες ημερομηνίες για τις συναυλίες «Εδώ Λιλιπούπολη» στο Ηρώδειο που αναβλήθηκαν