Μύθος ή αλήθεια ότι τα ναρκωτικά και το αλκοόλ σε κάνουν πιο δημιουργικό

Από τη διαβόητη καθημερινή ρουτίνα του Χάντερ Σ. Τόμσον να καταναλώνει κοκαΐνη, ουίσκι και LSD πριν γράψει μέχρι την αγάπη του Βίνσεντ Βαν Γκογκ για το αψέντι και τη συνήθεια του Αντυ Γουόρχολ για συνταγογραφημένες αμφεταμίνες, η άποψη ότι τα ναρκωτικά και το αλκοόλ ενισχύουν τη δημιουργικότητα στην τέχνη είναι βαθιά διαδομένη.

Ωστόσο, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι αυτό είναι στην πραγματικότητα ένας μύθος -

πολλά ναρκωτικά, όπως οι αμφεταμίνες και η ψιλοκυβίνη (μαγικά μανιτάρια), αλλά και το αλκοόλ δεν προκαλούν έμπνευση. Αντίθετα, τα ταξίδια, η έκθεση σε πολιτιστικά δρώμενα, ο διαλογισμός και τα προγράμματα εκπαίδευσης είναι πολύ πιο αποτελεσματικά.

Ο Δρ. Πολ Χάνελ, από το τμήμα ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Eσσεξ, είπε στον Guardian: «Δεν προσφέρουν τίποτα όσον αφορά τη δημιουργικότητα. Οι άνθρωποι δεν επωφελούνται απ΄ αυτά - Δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα.

«Αυτό που ακούμε και διαβάζουμε συχνά στα μέσα ενημέρωσης είναι για καλλιτέχνες που ενισχύουν με επιτυχία τη δημιουργικότητά τους χρησιμοποιώντας ναρκωτικά. Ομως δεν ακούμε για περιπτώσεις όπου κάποιος-α πήρε ναρκωτικά και λιποθύμησε και επομένως η δημιουργικότητά του/της ήταν χαμηλότερη».

Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Χάντερ Σ. Τόμσον που έγραψε το βιβλίο "Φόβος και παράνοια στο Λας Βέγκας".  

Οι ερευνητές, από το Πανεπιστήμιο του Εσσεξ και το Πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου, εξέτασαν εκατοντάδες μελέτες για να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους. Μια πρόσθετη διατριβή που δημοσιεύθηκε μετά την έρευνά τους διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που έκαναν χρήση ψιλοκυβίνης ένιωθαν ότι ήταν πιο δημιουργικοί ενώ έπαιρναν την ψυχοτρόπο ουσία, αλλά στην πραγματικότητα είχαν χαμηλότερη απόδοση σε σύγκριση με όταν ήταν νηφάλιοι. 

Η Τζένιφερ Χάασε, συν-συγγραφέας της εργασίας στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ, είπε: «Οι ιδέες που δημιουργούνται υπό την επιρροή συχνά φαίνονται ασύνδετες ή ακατάλληλες ως λύσεις αργότερα. Δεδομένων των πολυάριθμων παρενεργειών που σχετίζονται με τη χρήση ναρκωτικών, είναι επιστημονικά αβάσιμο να προτείνουμε την κατανάλωσή τους για την επιδίωξη βελτιωμένης δημιουργικής απόδοσης».

Ωστόσο, ο Χάνελ αναγνώρισε ότι μπορεί να υπάρχουν ορισμένα συγκεκριμένα πλαίσια στα οποία τα ναρκωτικά όντως ενισχύουν τη δημιουργικότητα – για παράδειγμα, εάν ένας ζωγράφος δει κάποιο όραμα από παραισθησιογόνα και ζωγραφίσει μια όμορφη εικόνα εμπνευσμένη από αυτά.

Τι λένε οι ίδιοι οι καλλιτέχνες

Πολλοί καλλιτέχνες διαφωνούν με τα συμπεράσματα των επιστημόνων. Μεγάλο μέρος του τελευταίου άλμπουμ του Χάρι Στάιλς, “Fine Line”, εμπνεύστηκε υπό την επήρεια μαγικών μανιταριών, κάτι που όπως ο ίδιος είπε τον βοήθησε να είναι «διασκεδαστικός και δημιουργικός». Ο ηλεκτρονικός παραγωγός Τζον Χόπκινς είπε ότι οι «τρελές κοσμικές εμπειρίες» των ψυχεδελικών ήταν μια από τις βασικές εμπνεύσεις για το τελευταίο του άλμπουμ, το οποίο σχεδιάστηκε να ακολουθεί την «το χτίσιμο, την κορύφωση και την απελευθέρωση» ενός παραισθησιογόνου ”ταξιδιού”.

H Καναδή τραγουδίστρια-τραγουδοποιός Lights είπε ότι είναι εποικοδομητικό να μην «βάζει κανείς όλα τα ναρκωτικά στο ίδιο τσουβάλι» και αντ′ αυτού να διερευνήσει προσεκτικά τα οφέλη και τα μειονεκτήματα και τις καταστάσεις στις οποίες αυτά μπορεί να είναι είτε χρήσιμα είτε επιβλαβή.

Ο Χάρι Στάιλς παρευρίσκεται στα 65α Ετήσια Βραβεία Γκράμι στο Λος Άντζελες, Καλιφόρνια, ΗΠΑ, 5 Φεβρουαρίου 2023.

H Lights, εναλλάσσει ανά τρεις μείνες χρήση μικροδοσολογίας ψιλοκυβίνης και διαλλείματα  από τις ναρκωτικές ουσίες, για να «επιταχύνει την ανάπτυξη θετικών μονοπατιών» ενώ κάνει παράλληλα «διαλογιστικά ή δημιουργικά πράγματα», τα οποία θεωρεί ότι τη βοηθούν να είναι σε μια ειρηνική και όχι καταθλιπτική κατάσταση. «Συνολικά, νομίζω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ότι είναι πιο δημιουργικοί όταν είναι σε θέση να διατηρούν και να απολαμβάνουν την εστίασή τους».

Ωστόσο θεωρεί ότι ο ρόλος των ναρκωτικών στη δημιουργία τέχνης γίνεται συχνά «ρομαντικοποιημένος», όταν η κακή χρήση τους αντικατοπτρίζει συχνά προβλήματα ψυχικής υγείας.

«Ο «προβληματικός καλλιτέχνης» ήταν πολύ πιο ελκυστικός στο παρελθόν από την ιδέα ενός καλλιτέχνη με υγιές μυαλό».

hellooooo Victoria I’m here let’s start a tour tonight

reporting from @VictoriaBugZoopic.twitter.com/kh9PldgQzo

— Lights (@lights) January 31, 2023

Ο Μπράιαν Σόντερς, ένας Αμερικανός καλλιτέχνης που δημιούργησε 50 αυτοπροσωπογραφίες υπό την επήρεια ναρκωτικών, συμφώνησε ότι η φροντίδα της ψυχικής υγείας είναι το κλειδί. Κατά τη διάρκεια του ”πειράματός” του υπέστη εγκεφαλική βλάβη και πλέον παίρνει μόνο φάρμακα που του έχει συνταγογραφήσει γιατρός. «Το κύριο πράγμα που έμαθα ήταν το εξής: ”Μην παίρνετε πάρα πολλά διαφορετικά ναρκωτικά ταυτόχρονα για πολλές μέρες!» είπε.

Εκτίμησε όμως τη σχέση μεταξύ των ναρκωτικών και της ανάληψης ρίσκων, της καινοτομίας και της νεανικής κουλτούρας. «Το να ξεκινήσω ένα σχέδιο ή μια ζωγραφική με αντιλήψεις για τις μεταβαλλόμενες φυσικές μου αισθήσεις έμοιαζε πάντα να μου δίνει μεγάλες δυνατότητες για δημιουργικότητα. Ειδικά όταν το ναρκωτικό λαμβάνεται για πρώτη φορά».

Hi my name is Dewey Saunders and I design album cover artwork