Λύθηκε το «μυστήριο» της φονικής ομίχλης του 1952 στο Λονδίνο

Μπορεί εκτός Βρετανίας να μην τη γνωρίζουν τόσοι πολλοί, αλλά εντός των συνόρων του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ιδιαίτερα γνωστή (και φέρνει στο μυαλό κινηματογραφικές ταινίες τρόμου): Ο λόγος για τη φονική, μολυσμένη ομίχλη του 1952 στο Λονδίνο, η οποία κάλυψε τη βρετανική πρωτεύουσα για πέντε ημέρες τον Δεκέμβριο, προκαλώντας τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων και δημιούργησε ερωτηματικά στον επιστημονικό κόσμο για δεκαετίες.

Αν και υπάρχουν αρκετές θεωρίες (ο συνδυασμός μιας περιόδου ψύχους σε συνδυασμό με έναν αντικυκλώνα κ.α προκάλεσε συγκέντρωση μολυσματικών χημικών στον αέρα, δημιουργώντας ένα παχύ στρώμα ομίχλης στην πόλη), το ακριβές αίτιο και η φύση της ομίχλης δεν είχαν εξακριβωθεί για δεκατίες, ωστόσο διεθνής ομάδα ερευνητών, στην οποία συμμετείχαν επιστήμονες του Πανεπιστημίου Texas A&M, εκτιμά ότι ενδεχομένως το «μυστήριο» να έχει λυθεί- και το ίδιο φαινόμενο να παρατηρείται επίσης στην Κίνα και αλλού.

Ο καθηγητής Χημείας Ρενί Ζανγκ του Texas A&M και οι τελειόφοιτοι φοιτητές Γιουν Λιν Λιν, Γουϊλμαρί Μαρέρο Ορτίζ, Τζερεμάια Σέκρεστ, Γιξίν Λι, Τζιαξί Χου και Μπόουεν Παν, καθώς και ερευνητές από την Κίνα, τη Φλόριντα, την Καλιφόρνια, το Ισραήλ και το Ηνωμένο Βασίλειο, δημοσιοποίησαν τη δουλειά τους στο PNAS. Τον Δεκέμβριο του 1952, η ομίχλη «κατάπιε» το Λονδίνο, οι κάτοικοι του οποίου αρχικά δεν έδωσαν ιδιαίτερη σημασία επειδή δεν φάνηκε να διαφέρει από τις κανονικές, φυσιολογικές ομίχλες της Βρετανίας.

Ωστόσο τις επόμενες ημέρες οι συνθήκες χειροτέρεψαν, και ο ουρανός σκοτείνιασε. Η ορατότητα μειώθηκε δραματικά, φτάνοντας το ένα μέτρο σε πολλά τμήματα της πόλης, όλες οι μεταφορές σταμάτησαν και δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι άρχισαν να αντιμετωπίζουν αναπνευστικά προβλήματα. Όταν η ομίχλη διαλύθηκε, στις 9 Δεκεμβρίου, τουλάχιστον 4.000 άνθρωποι είχαν πεθάνει και πάνω από 150.000 είχαν καταλήξει στο νοσοκομείο. Ακόμη, χιλιάδες ζώα στην περιοχή είχαν επίσης πεθάνει. Πρόσφατες βρετανικές έρευνες εκτιμούν πως οι νεκροί μπορεί να έφτασαν ακόμη και τις 12.000. Ήταν γνωστό για πολλά χρόνια πως πολλοί από αυτούς τους θανάτους προκλήθηκαν πιθανότατα από εκπομπές από την καύση άνθρακα, αλλά οι ακριβείς χημικές διαδικασίες που οδήγησαν στο θανατηφόρο μείγμα ομίχλης και μόλυνσης δεν είχαν εξακριβωθεί μέσα στα τελευταία 60 χρόνια. Όπως και να έχει, πρόκειται για το χειρότερο συμβάν μόλυνσης αέρα στην ευρωπαϊκή ιστορία.

Μέσω πειραμάτων και ατμοσφαιρικών μετρήσεων στην Κίνα, η ομάδα των ερευνητών εκτιμά πως βρήκε τις απαντήσεις.

«Ήταν γνωστό πως το θειικό άλας συνεισέφερε σημαντικά στην ομίχλη, και μόρια θειικού οξέος σχηματίστηκαν από διοξείδιο του θείου που απελευθερώθηκε από την καύση άνθρακα σε σπίτια, εργοστάσια και αλλού» λέει ο Ζανγκ. «Αλλά το πώς το διοξείδιο του θείου μετετράπη σε θειικό οξύ ήταν άγνωστο. Τα αποτελέσματα των ερευνών μας έδειξαν πως αυτή η διαδικασία ήταν δυνατή λόγω του διοξειδίου του αζώτου, άλλου ενός υποπροϊόντος της καύσης άνθρακα, και αρχικά έλαβε χώρα στην κανονική ομίχλη. Άλλο ένα στοιχείο-κλειδί της μετατροπής του διοξειδίου του θείου σε θειικό άλας είναι ότι παράγει όξινα σωματίδια, που επιβραδύνουν αυτή τη διαδικασία. Η φυσική ομίχλη περιείχε μεγαλύτερα σωματίδια, μεγέθους αρκετών μικρομέτρων, και το οξύ που δημιουργήθηκε ήταν επαρκώς διαλυμένο. Η εξάτμιση αυτών των σωματιδίων στη συνέχεια άφησε μικρότερα όξινα σωματίδια, που κάλυψαν την πόλη» λέει ο Ζανγκ.

Σύμφωνα με τη μελέτη, παρόμοιες χημικές διαδικασίες λαμβάνουν χώρα συχνά στην Κίνα, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης εδώ και δεκαετίες: Η Κίνα έχει τις 16 από τις 20 πιο μολυσμένες πόλεις του κόσμου.

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.