Ισχυρό κράτος ή κυριαρχία της αγοράς;

Με αφορμή την παγκόσμια επιδημιολογική κρίση, η οποία θα έχει τεράστιες μεσομακροπρόθεσμες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, πρέπει να επανεξετάσουμε κάποια ιδεολογικά ζητήματα.

Τη θεωρία του ατομικισμού και του λιγότερου κράτους που προτάχθηκε ως μόνη λύση, εδώ και δεκαετίες, για τον τρόπο λειτουργίας της διοίκησης, της οικονομίας και της κοινωνίας οφείλουμε να την ξαναδούμε, να την επανεξετάσουμε και να την προσαρμόσουμε στα νέα δεδομένα.

Όσοι

θεώρησαν στο πρόσφατο παρελθόν ότι όλα μπορούν να τα ρυθμίσουν οι αγορές, θα πρέπει να σκεφτούν ξανά αν μπορεί το ατομικό συμφέρον να υποκαταστήσει τις επιλογές μιας οργανωμένης κοινωνίας ή αν πρέπει οι οικονομικά ισχυροί αυτού του πλανήτη να ‘κινούνται πάνω και πέρα’ από τις Κυβερνήσεις, τα Κράτη ή τους Διεθνείς Οργανισμούς και τις Ενώσεις Κρατών.

Ακόμα κι αν κάποια Αγαθά, όπως η υγεία, η παιδεία, η ασφάλιση, η πρόνοια, είχαν αρχίσει να παραδίδονται σταδιακά στην ιδιωτική πρωτοβουλία, η οποία λάμβανε μεγάλο μερίδιο από την αγορά, λόγω και του χαμηλού επιπέδου υπηρεσιών και ποιοτικής προσφοράς από τις απαξιωμένες δημόσιες δομές, η πορεία αυτή πρέπει τώρα να αναστραφεί.

Είναι προφανές ότι και μετά την κρίση το ισχύον σύστημα της οικονομικής κυριαρχίας επί του κοινωνικού κράτους, θα (θέλει να) λειτουργήσει και πάλι με τη λογική της ιδιοποίησης (ιδιωτικοποίησης) των κερδών και της κοινωνικοποίησης των χρεών.

Η πολιτεία όμως θα (πρέπει να) επιμερίσει τις ευθύνες και θα (πρέπει να) μεριμνήσει για τη διασφάλιση αενάως στους πολίτες της τα προαναφερόμενα αγαθά.

Η λογική της παρέμβασης του Κράτους μεταπολεμικά σε όλους τους τομείς της οικονομίας, διασφάλισε την επιθυμητή οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία, αλλά δημιούργησε, ιδιαίτερα στη Χώρα μας, προβλήματα δυσλειτουργίας, συσσώρευσης χρεών και τεράστιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, κυρίως λόγω κακής διαχείρισης και διαφθοράς.

Έτσι όσοι διακήρυτταν και ευαγγελίζονταν το λιγότερο κράτος, βρήκαν την ευκαιρία, θεωρητικοποιώντας και ιδεολογικοποιώντας την κακοδιαχείριση και την κακή νοοτροπία που είχε κυριαρχήσει και προέταξαν ως λύση τους όρους ΄΄απορρύθμιση΄΄, ΄΄νέο δημόσιο μάνατζμεντ΄΄, ΄΄μισθός με βάση την απόδοση΄΄ και άλλα πρότυπα που ίσχυαν από καιρό στον ιδιωτικό τομέα.

Ταυτόχρονα έγινε φανερό σε παγκόσμιο επίπεδο ότι, η Οικονομία και οι μεγιστάνες του πλούτου, κυριάρχησαν της πολιτικής και των πολιτικών και κατά συνέπεια επικυριάρχησαν επί των Κρατών και των Λαών.

Μετά όμως την κρίση όπου, κατά την παραδοχή όλων, ο κόσμος που ξέραμε δεν θα υπάρχει πια, η Πολιτεία θα πρέπει να παίξει τον εκ του Συντάγματος προβλεπόμενο θεσμικό και ρυθμιστικό της ρόλο, διασφαλίζοντας πλήρως τα προαναφερόμενα αγαθά.

Η αναφορά του Πρωθυπουργού, ότι «σε αυτή τη συγκυρία προτάσσεται ο άνθρωπος και η υγεία ως δημόσιο συμφέρον και όχι τα οικονομικά μεγέθη» [ σε αντίθεση με ηγέτες άλλων χωρών με την ίδια ιδεολογικοπολιτική κατεύθυνση, που υποστηρίζουν επίσης το «λιγότερο κράτος»], δημιουργεί την εντύπωση ότι πολλοί θα ξανασκεφτούν, μόλις περάσει η κρίση, την [ένθεν /κακείθεν] αποδόμησή του. Αρκεί βεβαίως η πολιτεία να προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις όπως, η αξιολόγηση, η αξιοκρατία, η διαφάνεια και η πάταξη της γραφειοκρατίας, στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού των δομών, της καινοτομίας, της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας, ζητήματα που στη Χώρα μας έχουν θέσει όλες οι επιστημονικές επιτροπές από τη δεκαετία του εξήντα ακόμη, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Κατά συνέπεια στο ερώτημα: αν την επόμενη μέρα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό κράτος - εγγυητή του κοινωνικού συμβολαίου και της δημοκρατίας, το οποίο θα κατισχύει των διαφόρων lobbies και των οικονομικά ισχυρών, διασφαλίζοντας την ομαλή λειτουργία της αγοράς με αυστηρούς κανόνες, αλλά εξασφαλίζοντας παράλληλα το κοινωνικό κράτος, την πρόνοια, την παιδεία και την υγεία των πολιτών, η απάντηση πρέπει να είναι ΝΑΙ.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ Ο Ρούσβελτ, ο ιός και η διαχείριση κρίσεων Έκκληση Μακρόν για ευρωπαϊκή δημοσιονομική αλληλεγγύη