Η Σύλληψη Ιμάμογλου: Η Τουρκία Ανάμεσα στην Ευρώπη και την Απολυταρχία

Ένας άνδρας φοράει ένα πανό με τη φωτογραφία του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, καθώς αυτός και άλλοι διαμαρτύρονται έξω από το Τμήμα Ασφαλείας Vatan, όπου αναμένεται να μεταφερθεί ο Ιμάμογλου μετά τη σύλληψή του στην Κωνσταντινούπολη, Τουρκία, Τετάρτη 19 Μαρτίου 2025. (AP Photo/Francisco Seco)

Η σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, δημάρχου Κωνσταντινούπολης και εξέχοντος στελέχους του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), στις 19 Μαρτίου 2025, σηματοδοτεί μια νέα

κλιμάκωση στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια στιγμή που η χώρα διεκδικεί κρίσιμο ρόλο στην ευρωπαϊκή άμυνα, με Ευρωπαίους ηγέτες το τελευταίο διάστημα να εξαίρουν τη στρατηγική πορεία της Άγκυρας, ιδιαίτερα εν μέσω γεωπολιτικών αναταράξεων και να τη χαρακτηρίζουν «σημαντικό εταίρο».

Ωστόσο, η εικόνα αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εσωτερική πραγματικότητα: η Τουρκία βρίσκεται εδώ και χρόνια σε μια φάση σταθερής αποδημοκρατικοποίησης. Η υποτιθέμενη δημοκρατία της χώρας αδυνατεί να εγγυηθεί τις απαραίτητες δικλίδες ασφαλείας για την προστασία των κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων, την ουσιαστική στήριξη των εθνικών μειονοτήτων και την ελευθερία του Τύπου, που πλήττεται από συνεχείς περιορισμούς και λογοκρισία.

Οι κατηγορίες εναντίον του Ιμάμογλου –που περιλαμβάνουν διαφθορά και φερόμενες σχέσεις με «τρομοκρατικές» οργανώσεις– δεν είναι απαραίτητα αβάσιμες. Σε αυταρχικά καθεστώτα όπως αυτό της Τουρκίας, οι ηγεσίες έχουν πλήρη γνώση για τις κινήσεις των αντιπάλων τους, ιδιαίτερα όταν η κρατική δομή διέπεται από διαφθορά. Μπορεί λοιπόν ο Ιμάμογλου να είναι αθώος μπορεί και όχι, όμως το ζήτημα δεν αφορά αποκλειστικά το πρόσωπό του. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η σύλληψή του συνοδεύτηκε από απαγόρευση διαδηλώσεων στην Κωνσταντινούπολη έως τις 23 Μαρτίου και περιορισμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ας  μην ξεχνάμε  ότι η κυβέρνηση Ερντογάν χρόνια τώρα, και συγκεκριμένα μετά το «αποτυχημένο πραξικόπημα» το 2016, έχει επιδοθεί στη φίμωση κάθε φωνής που απειλεί την εξουσία του.

Δεν είναι διόλου απίθανο ο Ιμάμογλου να αναδειχθεί σε ήρωα, ας μην ξεχνάμε ότι την ερχόμενη Κυριακή θα διεξαχθούν οι εσωκομματικές εκλογές του CHP όπου επρόκειτο να πάρει το χρίσμα για την υποψηφιότητά του στις ερχόμενες προεδρικές εκλογές.

Ωστόσο όσοι σπεύδουν να δουν στον Ιμάμογλου την καλύτερη εναλλακτική για τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας σε σχέση με τον Ερντογάν δεν θα πρέπει να παρασύρονται από την εικόνα του «φιλοδυτικού» κεμαλιστή. Το CHP, αν και προβάλλεται ως μετριοπαθές, διατηρεί θέσεις παρόμοιες με αυτές του Ερντογάν όσον αφορά τις τουρκικές διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας, ενώ το κόμμα στο παρελθόν έχει κατηγορήσει τον Ερντογάν ως μειοδότη με το σκεπτικό ότι δεν προωθεί αρκετά τις τουρκικές διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας.

Το φιλοδυτικό προφίλ του Ιμάμογλου δεν εγγυάται αλλαγή στην τουρκική εξωτερική πολιτική, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Την ίδια ώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση, που θεωρεί την Τουρκία στρατηγικό εταίρο, δεν μπορεί να παραμείνει σιωπηλή για τον ρόλο της Άγκυρας τόσο στη Βόρεια Συρία, στην κατοχή της Κύπρου, στο casus belli εναντίον της Ελλάδας, όσο και στην καταπάτηση των ελευθεριών στο εσωτερικό της χώρας. Εάν δε χαρακτηρίζει την Τουρκία ως «ομοϊδεάτη» χώρα τότε υπάρχει πρόβλημα.

Ενώ η Τουρκία προβάλλεται ως πυλώνας της ευρωπαϊκής ασφάλειας, η εσωτερική της πολιτική κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση από τις αξίες που πρεσβεύει η Ένωση. 

Αθελά του ο Ιμάμογλου αποκαλύπτει το διπλό πρόσωπο της Τουρκίας και κατ΄επέκταση τις ευρωπαϊκές αντιφάσεις, για να μην πούμε υποκρισία.

 Η Τουρκία, ο Ιμάμογλου και ο κάθε «δημοκράτης» πολιτικός της γείτονος θα πρέπει να καταδικάσει κάθε επεκτακτική πολιτική εις βάρος άλλων χωρών, να αναγνωρίσει τα εγκλήματα του παρελθόντος (γενοκτονία των Αρμενίων, Ποντίων, καταστροφή της  Σμύρνης κτλ) για να μπορέσει η χώρα να θεωρηθεί «ομοϊδεάτης» της Ευρώπης και να προχωρήσει μπροστά.

«Το βίαιο παρελθόν της Τουρκίας εξηγεί το παρόν και το μέλλον της»είχε δηλώσει πριν μερικά χρόνια στη HuffPost ο διακεκριμένος Τούρκος καθηγητής, Πολιτικών Επιστημών, πρώην αξιωματούχος του ΟΗΕ και συγγραφέας ο Τζενγκίζ Ακτάρ.

Όσον αφορά την ΕΕ και τη σχέση της με την Τουρκία, θα θυμίσουμε τις δηλώσεις στη HuffPost δύο Εβραίων καθηγητών διεθνούς φήμης, των Μπένι Μόρρις και Ντρορ Ζεέβι, συγγραφείς του βιβλίου «Τριάντα χρόνια γενοκτονία - Η τουρκική καταστροφή των χριστιανικών μειονοτήτων 1894-1924. Οι Financial Times το είχαν χαρακτηρίσει ως ένα από τα καλύτερα βιβλία του 2019. 

«Ο Μουσταφά Κεμάλ πέτυχε να προβάλει την εικόνα του εκσυγχρονιστή, του ευρωπαϊστή και του εκπροσώπου ενός κοσμικού κράτους και αυτά ήταν αρεστά στους Ευρωπαίους και τους φιλελεύθερους με αποτέλεσμα να αγνοούν, να σιωπούν, για τις εθνικές εκκαθαρίσεις, τις γενοκτονίες τις οποίες διέπραττε».

Εάν σήμερα η Ευρωπαίοι εταίροι μας βλέπουν την αναθεωρητική πολιτική του ακραίου Ερντογάν και δεν αντιδρούν τότε θα πρέπει να ανησυχούμε για το πως θα λειτουργήσουν εάν έχουν απέναντί τους έναν Τούρκο ηγέτη με τα χαρακτηριστικά που τους βολεύουν για να κλείνουν τα μάτια ακόμη πιο σφιχτά.