Η Στάλα που ξεχείλισε

Τι θα γίνει η Μόνικα όταν μεγαλώσει; Μια funky τραγουδίστρια στη global-ethnic μουσική σκηνή; Ή ένα παρωδιακό κατάλοιπο της Βουγιουκλάκη, που μιμείται χατζιδακικές μελωδίες από τον «παλιό καλό καιρό» του ελληνικού κινηματογράφου;

Το ερώτημα αναδύθηκε πρόσφατα μέσα από τη διαδικτυακή διαμάχη για τη «Στάλα», το τραγούδι που για άλλους θεωρήθηκε «στροφή» και για άλλους «προδοσία», συνοδευμένη μάλιστα με ένα πρωτοφανές και χυδαίο bullying σε βάρος της τραγουδίστριας, για την αλλαγή ύφους, γλώσσας και μουσικής παραγωγής. Σπάνια ένα τραγούδι που κρατάει τέσσερα λεπτά, έχει σχολιαστεί τόσο πολύ --και από τόσους πολλούς-- με όρους «πολιτισμικής αποστασίας»∙ ως εάν, μέσω της Μόνικας, όλη αυτή η πρωτοπόρα και δήθεν εναλλακτική «αγγλόφωνη νέα γενιά» της κρίσης να κατέληξε στο παντοπωλείο «Αφθονία» του κυρ-Στέφανου για να γλεντήσει με μερικά μπουκάλια μπύρα, με ναζάκια και λεβεντοπενιές, δροσισμένες από «αερααααάκι, σαν θαλασσαααάκι καλοκαιρινό».

Τελικά τα σχόλια γύρω από το τραγούδι μαρτυρούν πολύ περισσότερα για τα ίδια τα σχόλια παρά για τη Μόνικα και το τραγούδι της. Ωστόσο, τα σχόλια είναι ένα καλό δείγμα για να σκεφτούμε τον τρόπο που βίωσε ένα κομμάτι της νεοελληνικής «εναλλακτικής κουλτούρας» τη σχέση του με αυτή την παράδοξη απόδραση όχι μόνο από την προηγούμενη μουσική σκηνή αλλά από την ίδια την πραγματική Ελλάδα της κρίσης. Γύρω από τη Μόνικα άλλωστε, όπως έγραφε πρόσφατα η Τζίνα Μοσχολιού στο dim/art, προβλήθηκαν εξαρχής προσδοκίες «ανθρώπων που γέμισαν σκηνές, ήπιαν μπύρες, αγκαλιάστηκαν σε γρασίδια, κοινωνικοποιήθηκαν νιώθοντας ότι μετέχουν σε ένα διεθνοποιημένο ελληνικό κούλνες -- τραγουδώντας πολύ λίγες λέξεις, που δεν ακούγονταν καν ολόκληρες».

Αυτός ο cool κοσμοπολιτικός εξωτισμός επέτρεψε να μετατραπούν οι απλοϊκοί (και συχνά ακατανόητοι) αγγλικοί στίχοι σε ένα νέο ποιοτικό άλλοθι υψηλού μοντερνισμού, που έγινε συνώνυμο με τη φαντασιακή αναζήτηση ενός νέου «είδους» στο ελληνικό τραγούδι: κάτι πέρα από τη σκοτεινή «εντεχνίλα», κάτι περισσότερο από τη «ροκ μπαλάντα», κάτι πιο έκκεντρο από την πειθαρχημένη ορθοφωνία του Ωδείου. Η Μόνικα έπαιξε το ρόλο αυτού του συμβόλου - όχι απαραίτητα γιατί ήταν στις προθέσεις της αλλά γιατί η συναυλιακή και η ευρύτερη συλλογικότητα στην οποία απευθυνόταν ήταν ήδη έτοιμη να «ακούσει» αυτό το είδος ως μια λύτρωση από την παλιά Ελλάδα του σκυλάδικου και των τραγουδιών της κοινωνικής διαμαρτυρίας. Όταν κυκλοφόρησε το Exit, ο τίτλος του CD είχε ήδη προδιαγράψει ότι, στη συνείδηση των ακροατών, υπήρχε μια Ελλάδα πέρα από τα στενά σύνορα που διεκδικούσε ένα πιο δυναμικό μέλλον.

Η απότομη αλλαγή ρεπερτορίου συνοδεύτηκε από μια μάλλον αμήχανη «πολιτική» δήλωση της Μόνικας. Όπως επεξηγείται στο συνοδευτικό της κυκλοφορίας δελτίο, η «Στάλα» γράφτηκε πολλά καλοκαίρια πριν, μα ηχογραφήθηκε μόλις το περασμένο φθινόπωρο στο εξοχικό της στο Άστρος Κυνουρίας, στον απόηχο του άλμπουμ Secret In The Dark. Από ό,τι μάλιστα φαίνεται, αποτελεί πρώτη «γεύση» ενός ελληνόφωνου δημιουργικού κύκλου, ο οποίος θα αποκαλυφθεί με την πάροδο του χρόνου. Για την ώρα, η ίδια δηλώνει πως αφιερώνει τη «Στάλα» «στην Ελλάδα μας, ελπίζοντας ν' αρχίσει σιγά-σιγά να χαμογελάει». Δυστυχώς η σοβαροφάνεια της δήλωσης ακύρωσε το καλοκαιρινό τρολάρισμα του τραγουδιού. Για αυτό και το κοινό της Μόνικας μπερδεύτηκε. Η ρετρό νοσταλγία του '60 χάθηκε μέσα από τις εξαγγελίες για μια «ελληνόφωνη» υπόσχεση, που μάλλον προμηνύει την επιστροφή σε γνωστές συνταγές και κοινότυπα υφολογικά ευρήματα.

Οι τελευταίες δηλώσεις της δείχνουν πως κινδυνεύει να πέσει και αυτή θύμα μιας Ελλάδας, που πουλάει με την ίδια άνεση τα «εδώδιμα και αποικιακά» προϊόντα της, με αφορμή την κρίση. «Είναι όμως λυπηρό, που η «Στάλα» είναι η αφορμή για τον κόσμο να βγάζει χολή, αλλά εντάξει (αν δεν έβγαζε χολή) δεν θα είχαμε και εγκληματικότητα και θα είχαμε παγκόσμια ειρήνη...», δήλωσε πρόσφατα, στη συνέντευξή της για τη «Στάλα» και τα επόμενα σχέδια της. Το να χάσει η Μόνικα τον τόνο της σε ένα τραγούδι ίσως και να μην είναι μεγάλο πρόβλημα. Το να μπερδεύει όμως τις διακοπές της και τις εμπνεύσεις της στο θερινό Άστρος Κυνουρίας με την παγκόσμια ειρήνη είναι μάλλον ένα πρόβλημα, που δεν θα λυθεί με ναζάκια και λεβεντοπενιές. Τα στερεότυπα, τόσο για αυτήν όσο και για όσους τη σχολιάζουν, είναι πάντα εδώ για να μας δείχνουν πως ακόμη κι ένα τραγούδι μπορεί πάντα να γίνει η στάλα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι, στους καλοκαιρινούς εμφύλιους του Διαδικτύου.

Αναδημοσίευση από dimartblog.com