Ελπίδα και φως: Η τέχνη συναντά την υγεία στο Ωνάσειο Νοσοκομείο

Γιάννης Βαρελάς - Snooze 2023, Ωνάσειο Νοσοκομείο, αίθουσα αναμονής

Περνώντας ακόμη και βιαστικά την είσοδο του Ωνάσειου Νοσοκομείου -που μάλλον αυτός είναι ο ρυθμός όταν εισέρχεται κανείς σε ένα νοσηλευτικό ίδρυμα- το βλέμμα στέκεται αμέσως στο μεγάλης κλίμακας έργο του Γιάννη Βαρελά που δεσπόζει στο βάθος του ισογείου. Το Snooze με τα έντονα χρώματα και τις φιγούρες χωρίς πρόσωπο, που είτε σε κοιτάζουν, είτε συνομιλούν μεταξύ τους, είτε υπνοβατούν, είναι ένα τοπίο αναμονής μέσα σε ένα άλλο τοπίο/αίθουσα αναμονής.

«Η τέχνη και η υγεία υπηρετούν η μία την άλλη οργανικά.

Όταν αναλάβαμε την ανοικοδόμηση της νέας πτέρυγας, τον εξοπλισμό του υφιστάμενου νοσοκομείου, τη λειτουργία του πρώτου πλήρους ψηφιακού νοσοκομείου, συνειδητοποιήσαμε την ανάγκη, οι χώροι του να φιλοξενήσουν και έργα τέχνης ως παραμυθία ψυχής. Έτσι, παραχωρήσαμε ως δάνεια μακράς διαρκείας έργα της Συλλογής μας και ζητήσαμε από τον Γιάννη Βαρελά να μας προτείνει μία συνολική εικαστική παρέμβαση που να υπηρετήσει τη λειτουργία του νοσοκομείου. Οπότε δημιουργήθηκε ένας νέος συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον χώρο του Νοσοκομείου και το Ίδρυμα Ωνάση», σημείωσε μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, στην παρουσίαση των έργων σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών από την Onassis Collection που φιλοξενούνται πλέον στους χώρους του Ωνάσειου.

Γιάννης Βαρελάς - Face 2023

Πρόκειται για έργα των Κώστα Τσόκλη, Γιώργου Ζογγολόπουλου, Αλεξάνδρας Αθανασιάδη, Παύλου Διονυσόπουλου, Χριστίνας Μόραλη και τρεις νέες δημιουργίες του Γιάννη Βαρελά, που έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία του νοσοκομείου, από το λόμπι μέχρι τα γραφεία της διοίκησης, προσφέροντας φως και ελπίδα, όχι μόνο στους ασθενείς και τους οικείους τους, αλλά και στο ιατρικό-νοσηλευτικό προσωπικό, στους ανθρώπους οι οποίοι δίνουν τον δικό τους αγώνα.

«Δεν θέλουμε να αγοράζουμε έργα τέχνης, να τα βάζουμε σε μία αποθήκη και να τα φυλάμε ως κόρη οφθαλμού. Θέλουμε αυτά τα έργα να είναι έξω. Να τα βλέπει ο κόσμος», πρόσθεσε με νόημα ο κ. Παπαδημητρίου, ο οποίος υπενθύμισε ότι το Ωνάσειο Νοσοκομείο, που περιλαμβάνει το εκσυγχρονισμένο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, το νέο, υπερσύγχρονο Μεταμοσχευτικό Κέντρο και το Ωνάσειο Παίδων, είναι ένα δημόσιο νοσοκομείο.

«Το 2025 είναι τα 50 χρόνια από τον θάνατο του Ωνάση και επομένως τα 50 χρόνια λειτουργίας του Ιδρύματος Ωνάση, είναι όμως και τα 30 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του Ωνάσειου Νοσοκομείου», που κάθε χρόνο φροντίζει περί τους 70.000 ασθενείς, υπενθύμισε.

Επιδαπέδιο και επιτοίχιο έργο Γ. Βαρελά, Ωνάσειο Νοσοκομείο.

«Για μας το νοσοκομείο είναι δημόσιος χώρος. Και στον δημόσιο χώρο δεν είμαστε οικοδεσπότες. Είμαστε κάτι άλλο. Πρέπει να σκεφτόμαστε τα πράγματα με όρους δημοσίου χώρου. Εδώ δεν είναι τέχνη. Το ονομάζουμε happy accidents (δεν ήθελα να το χρησιμοποιήσω για ένα νοσοκομείο) -πέφτεις πάνω σε κάτι και τελικά κάπως σε μετακινεί. Έτσι κι εδώ, βρίσκεσαι στην αίθουσα αναμονής και κάτι σε μετακινεί. Και το βλέμμα κάπου φεύγει», υπογράμμισε η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Μου άρεσαν πάρα πολύ οι αντιδράσεις -κάποιος που περνάει και ξαναγυρίζει να δει».

«Ίσως ήταν από τα πιο, πιο δύσκολα πράγματα που έχω κάνει στη ζωή μου», τόνισε ο Γιάννης Βαρελάς, αναφερόμενος στη στιγμή που του έγινε η πρόταση για το νοσοκομείο, ένα περιβάλλον με πολύ έντονο αποτύπωμα. «… Κι αυτή η αίσθηση του να σε υποδέχονται κάπου και να αισθάνεσαι καλά είναι νομίζω το πιο σημαντικό. Πηγαίνεις κάπου που είναι ανθρώπινα και σε σέβονται σαν άνθρωπο. Να νιώθεις ότι εδώ με σέβονται, έχω μία υπόσταση ανθρώπινη», όπως είπε.

Γεώργιος Μπονάνος (1863 - 1940) - Προτομή του Ιπποκράτη. Είσοδος Ωνάσειου Νοσοκομείου.

Τα πρώτα έργα που συναντά ο επισκέπτης στην είσοδο είναι η Προτομή του Ιπποκράτη του Γιώργου Μπονάνου και ο Όρκος του Ιπποκράτη, καθώς και οι Θώρακες της Αλεξάνδρας Αθανασιάδη.

Αλεξάνδρα Αθανασιάδη-Πανοπλία VII B. 2005 - Αλεξάνδρα Αθανασιάδη-Θώρακας XXIII. 2009. Ωνάσειο Νοσοκομείο

Ακολουθούν Η ράβδος του Ασκληπιού του Γιάννη Παππά (1913 - 2005), το γλυπτικό κεφάλι Face (2023) του Γιάννη Βαρελά -μια μονοκοντυλιά, από αυτές που ίσως όλοι έχουμε σχεδιάσει όταν ταξιδεύουμε στις σκέψεις μας ή μιλάμε στο τηλέφωνο περιμένοντας μια αναγγελία, ένα νέο ή, απλώς, ακούγοντας τα νέα του άλλου- και το Snooze.

Επίσης και μεταξύ άλλων, η Ανδρική φιγούρα του Παύλου Διονυσόπουλου, η Σύνθεση του Γιώργου Ζογγολόπουλου, αλλά και τα γεωμετρικά έργα της Χριστίνας Μόραλη, όπως τα Κύβος μπλε και Κύβος κόκκινος. 

Χριστίνα Μόραλη, Μπλε Κύβος

Ανεβαίνοντας στον έβδομο όροφο του Ωνάσειου, ο επισκέπτης θα συναντήσει το επιδαπέδιο σχέδιο με τίτλο The Path (2023), επίσης του Βαρελά, το οποίο είναι ενσωματωμένο εντός του τσιμεντένιου δαπέδου και των αιθουσών «Στέλιος Παπαδημητρίου» και «Απόστολος Ζαμπέλας», με συνολικό εμβαδό 466 τετραγωνικά μέτρα.

Onassis Collection

Η Συλλογή περιλαμβάνει ζωγραφικούς πίνακες, γλυπτά, φωτογραφίες, χαρακτικά, διακοσμητικά αντικείμενα, εγκαταστάσεις και ψηφιακά έργα που χρονολογούνται από το 1600 μέχρι σήμερα και δημιουργούς από τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο και τον Θεόδωρο Πουλάκη μέχρι τον Γιάννη Βαρελά και τη Λουκία Αλαβάνου. Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες διαφορετικών περιόδων, γενεών και τεχνοτροπιών συγκεντρώνονται κάτω από την ίδια στέγη, δημιουργώντας ένα ανοιχτό αφήγημα που χαρακτηρίζεται από πολυσυλλεκτικότητα, συμπερίληψη και μη γραμμικότητα. Εδώ, ο Γιανούλης Χαλεπάς συναντά τον Auguste Rodin, ο Στέλιος Φαϊτάκης τον Φώτη Κόντογλου, ο Κωνσταντίνος Παρθένης τον Ηλία Παπαηλιάκη, ο Λουκάς Σαμαράς τον Bob Wilson και ο Γιάννης Κουνέλλης την Etel Adnan.

Πέρα από το Ωνάσειο, έργα της Onassis Collection φιλοξενούνται στο κτίριο της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη, στο Αρχείο Καβάφη, καθώς και στους χώρους των γραφείων του Ομίλου Ωνάση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗΔιονυσίου Αρεοπαγίτου: Νέος φωτισμός και γλυπτό-παγκάκι με τον Καβάφη από το Ίδρυμα Ωνάση(ΦΩΤΟ)