ΕΕ: Ανησυχία για τη Μέση Ανατολή - Εκκλήσεις Κόστα και φον ντερ Λάιεν για αυτοσυγκράτηση

Σημαίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυματίζουν έξω από την έδρα της ΕΕ στις Βρυξέλλες, Βέλγιο, Τρίτη 27 Μαΐου 2025. (AP Photo/Omar Havana)

Την έντονη ανησυχία τους για την επιδείνωση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή μετά την επίθεση του Ισραήλ σε ιρανικούς στόχους εξέφρασαν Ευρωπαίοι ηγέτες, καλώντας σε άμεση αποκλιμάκωση και επιστροφή στη διπλωματική οδό. Την ίδια ώρα η ΕΕ, όπως ενημέρωσε η Επιτροπή τους ξένους ανταποκριτές, έχει ανοιχτό

δίαυλο επικοινωνίας με τα εμπλεκόμενα μέρη, τόσο το Ιράν όσο και το Ισραήλ, σε μια προσπάθεια να συνδράμει στην αποκλιμάκωση της έντασης και σε αποφυγή περαιτέρω διάχυση της κρίσης στην περιοχή. Οι εκπρόσωποι της Κομισιόν δεν θέλησαν να διευκρινίσουν ποιες είναι οι συγκεκριμένες ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση. 

Ο Αντόνιο Κόστα, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δήλωσε μέσω της πλατφόρμας Χ:

«Είμαι βαθιά ανήσυχος για τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Μια νέα επικίνδυνη κλιμάκωση πρέπει να αποφευχθεί, καθώς θα αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την περιοχή. Καλώ σε αυτοσυγκράτηση και διπλωματία.».

I’m deeply worried by the latest events in the Middle East.

A further dangerous escalation must be avoided, it would destabilise the whole region.

I urge for restraint and diplomacy.

— António Costa (@eucopresident) June 13, 2025

Αντίστοιχη στάση υιοθέτησε και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία τόνισε:

«Οι πληροφορίες που έρχονται από τη Μέση Ανατολή είναι βαθιά ανησυχητικές. Η Ευρώπη καλεί όλες τις πλευρές να επιδείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση, να αποφύγουν κάθε αντίποινα και να αποκλιμακώσουν άμεσα. Η διπλωματική επίλυση είναι πιο επείγουσα από ποτέ, για το καλό της περιφερειακής σταθερότητας και της παγκόσμιας ασφάλειας.».

The reports emerging from the Middle East are deeply alarming.

Europe urges all parties to exercise maximum restraint, de-escalate immediately and refrain from retaliation.

A diplomatic resolution is now more urgent than ever, for the sake of the region's stability and global…

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) June 13, 2025

Έκκληση για αυτοσυγκράτηση και διπλωματικές προσπάθειες για την αποκλιμάκωση της ένταση απηύθυνε και η Υπατη Εκπρόσωπος της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλλας μέσω του Χ.

«Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι επικίνδυνη.

Καλώ όλα τα μέρη να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποτρέψουν την περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης.

Η διπλωματία παραμένει η καλύτερη οδός προς τα εμπρός και είμαι έτοιμος να υποστηρίξω κάθε διπλωματική προσπάθεια για την αποκλιμάκωση της έντασης» τόνισε.

The situation in the Middle East is dangerous.

I urge all parties to exercise restraint and prevent further escalation.

Diplomacy remains the best path forward, and I stand ready to support any diplomatic efforts toward de-escalation.

— Kaja Kallas (@kajakallas) June 13, 2025

Ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος νωρίτερα - σύμφωνα με την DW - δήλωσε ότι είχε ενημερωθεί από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, αν και κάλεσε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη σε αυτοσυγκράτηση, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο κλιμάκωσης και αποσταθεροποίησης της περιοχής. επανέλαβε ότι «το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί την ύπαρξή του και την ασφάλεια των πολιτών του».

Παράλληλα τόνισε ότι «πρέπει να παραμείνει ο στόχος το Ιράν να μην αναπτύξει πυρηνικά όπλα».

«Η γερμανική κυβέρνηση εκφράζει εδώ και πολλά χρόνια την ανησυχία της για την πρόοδο του προγράμματος πυρηνικών όπλων του Ιράν», δήλωσε ο Μερτς σε ανακοίνωσή του, προσθέτοντας ότι το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης αποτελεί «σοβαρή απειλή για ολόκληρη την περιοχή, ιδίως για το κράτος του Ισραήλ».

Λίγο νωρίτερα ο Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, δήλωσε, επίσης, μέσω της πλατφόρμας Χ:

«Καλούμε όλες τις πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποφύγουν κάθε κλιμάκωση που θα μπορούσε να υπονομεύσει τη σταθερότητα της περιοχής.»

Από την πλευρά της η Ισπανίδα αναπληρώτρια πρωθυπουργός Γιολάντα Ντίαθ, γνωστή για την επικριτική της στάση απέναντι στο Ισραήλ και τη στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα, επεσήμανε την ανάγκη για επείγουσα δράση. Σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Bluesky ανέφερε:

«Από τη γενοκτονία στη Γάζα μέχρι τον βομβαρδισμό του Ιράν: ο Νετανιάχου σέρνει τον κόσμο σε μια κλιμάκωση του πολέμου.»

Και πρόσθεσε:

«Καλούμε σε επείγουσα αποκλιμάκωση, σε σεβασμό του διεθνούς δικαίου, στην άμεση επιβολή κυρώσεων κατά του ισραηλινού καθεστώτος και σε μια πολυμερή πορεία προς μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη για όλους τους λαούς.»

O Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ο οποίος σε συνέντευξη Τύπου από τη Στοκχόλμη δήλωσε ότι η αποκλιμάκωση είναι τώρα η υπ′ αριθμόν ένα προτεραιότητα:

«Πιστεύω πως είναι τώρα κρίσιμο για πολλούς συμμάχους, περιλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, να εργαστούν –όπως ήδη το κάνουν– για την αποκλιμάκωση. Θεωρώ πως αυτή είναι πλέον η πρώτη προτεραιότητα.»

Ο Ρούτε, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, χαρακτήρισε την επίθεση του Ισραήλ ως «μονομερή ενέργεια», τονίζοντας εμμέσως την ανάγκη για συντονισμένες, διεθνείς πρωτοβουλίες με στόχο την αποφυγή ευρύτερης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή. 

Η ΕΕ βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπη με μια νέα κρίση η οποία αν και είναι συνέχεια των προηγούμενων στη Μέση Ανατολή δεν παύει να απειλεί με μια γενικευμένη σύρραξη και αλλαγή των περιφερειακών ισορροπιών. Έτσι επανέρχεται στο προσκήνιο η ανάγκη για συνοχή της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής και την επίτευξη μιας ενιαίας στρατηγικής προσέγγισης στις κρίσεις της ευρύτερης γειτονιάς της Ευρώπης.