Χορεύοντας στην Ακρόπολη: Η Nelly’s στα Close Ups του Μουσείου Μπενάκη

Η σειρά Close Ups ρίχνει φως σε αντικείμενα του Μουσείου Μπενάκη, τόσο μέσα από τις ιστορίες που τα ίδια αφηγούνται, όσο και από τις ιστορίες ανθρώπων που συνδέονται με αυτά. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από την επιθυμία των ανθρώπων του Μουσείου να βρεθούν ξανά κοντά στο κοινό κατά την προσωρινή αναστολή της λειτουργίας του λόγω πανδημίας.

Στο επεισόδιο «Χορεύοντας στην Ακρόπολη», η Αλίκη Τσίργιαλου, υπεύθυνη των Φωτογραφικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, μας μιλά για τη

μεγάλη Ελληνίδα φωτογράφο Nelly’s (Έλλη Σεραϊδάρη- Σουγιουλτζόγλου) μέσα από τις γνωστές χορευτικές φωτογραφικές λήψεις που την ανέδειξαν σε κορυφαία φωτογράφο χορού την περίοδο του Μεσοπολέμου.

Η Μικρασιάτισσα Nelly’s γεννήθηκε το 1899 στο Αϊδίνι, αλλά έλαβε την πρώτη της μόρφωση στη Σμύρνη, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά της μετά την καταστροφή του Αϊδινίου. Παρόλο που μετέβη στη Δρέσδη μαζί με τον αδελφό της για να σπουδάσει ζωγραφική, εντέλει την κέρδισε η φωτογραφία, στην οποία στράφηκε με δασκάλους τον Ούγκο Έρφουρτ διάσημο πορτρετίστα της Δρέσδης και τον Φραντς Φίλντερ.

Από τους Γερμανούς δασκάλους της, αποκόμισε την πικτοριαλιστική τεχνική και την κλασική αισθητική. Η εγκατάστασή της στην Αθήνα το 1924, όπου ανοίγει φωτογραφικό στούντιο στην οδό Ερμού, θα την προσανατολίσει προς μία ελληνοκεντρική και συντηρητικότερη αντιμετώπιση της θεματογραφίας.

Στο πορτρέτο, στο οποίο θα εξασκηθεί σ’ όλη τη διάρκεια της φωτογραφικής της πορείας στην Ελλάδα και την Αμερική, οφείλεται η απεικόνιση της αθηναϊκής κοινωνίας του Μεσοπολέμου αλλά και η συγκρότηση σημαντικού αρχείου της ελληνικής ομογένειας.

Από το 1927 η Nelly’s περιοδεύει την ελληνική ύπαιθρο στοιχειοθετώντας το πανόραμα της Ελλάδας του Μεσοπολέμου. Ελληνίδα της διασποράς, συνθέτει φωτογραφικά μία Ελλάδα «ειδυλλιακή». Μέσα από τα επίσημα τουριστικά έντυπα που κυκλοφόρησαν με φωτογραφίες της στο εξωτερικό, διαμορφώθηκαν οι πρώτες βάσεις-οπτικά σύμβολα της ελληνικής «τουριστικής φιλοσοφίας».

Τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί θησαυροί αποτυπώθηκαν συστηματικά από την Nelly’s: οι πειραματισμοί με το φυσικό φως και η αποτύπωση των αρχαίων ναών στη διαμνημειακή τους σχέση παραπέμπουν στις λήψεις του επίσης γερμανού φωτογράφου και μαθητή του Έρφουρτ, Walter Hege.

Oι φωτογραφίες χορού (1923-1929) στη Γερμανία, αλλά κυρίως αυτές στην Ακρόπολη, ξεχωρίζουν για τη θεματική τους συνοχή και την αναδεικνύουν σε κορυφαία φωτογράφο χορού του Μεσοπολέμου.

Στην Αμερική, όπου εγκαταστάθηκε και παρέμεινε για 25 περίπου χρόνια, θα προσθέσει στο πανόραμα της θεματογραφίας της τη διαφημιστική και έγχρωμη φωτογραφία, καθώς και το φωτορεπορτάζ (Easter Parade – δρόμοι της Ν. Υόρκης), χωρίς ωστόσο να μπορέσει να ενταχθεί στις σύγχρονες τάσεις της αμερικανικής φωτογραφίας.

Μετά από έναν αιώνα έντονης φωτογραφικής παρουσίας και δυναμικής διεκδίκησης της προβολής του έργου της, η Nelly’s πεθαίνει στην Αθήνα (1998) κληροδοτώντας στην ελληνική φωτογραφική ιστορία ένα έργο πολυσύνθετο, παραδειγματικό για νέους φωτογράφους, τόσο λόγω της καλλιτεχνικής όσο και της τεκμηριωτικής του αξίας.

Στα νέα επεισόδια της σειράς Close Ups Season #2, αφηγητές είναι ο επιστημονικός διευθυντής και οι επιμελητές του Μουσείου Μπενάκη και πρωταγωνιστές αντικείμενα από τις συλλογές της Πινακοθήκης Γκίκα και του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης.

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕ... Προδημοσίευση: «Κβάντι» του Μίνου Ευσταθιάδη «O Γυάλινος Κόσμος» του Τενεσί Ουίλιαμς: Live streaming ζωντανά από το Εθνικό Θέατρο «Αδριανού περιπλανήσεις»: Στα ίχνη του Ρωμαίου αυτοκράτορα