Αφιέρωμα στην Αστυπάλαια: Η στρατηγική θέση του νησιού και ο μεγάλος σεισμός του '56

Η Αστυπάλαια, Αστυπαλιά ή Αστροπαλιά, το βορειοδυτικότερο νησί της Δωδεκανήσου, με πληθυσμό περί τους χίλιους κατοίκους, είναι κατά βάθος ένα Kυκλαδονήσι. Στη μέση του πελάγους, σε σχήμα πεταλούδας, απέχει το ίδιο (περί τα 25 ναυτικά μίλια) τόσο από τα δύο Kυκλαδονήσια Αμοργό και Ανάφη όσο και από την Κω, αλλά η αρχιτεκτονική του, η μουσική του και η καρδιά του, όπως αντιλήφθηκα, είναι πιο κοντά στις Κυκλάδες.

Ο επισκέπτης, την πρώτη φορά που θα πάει στο νησί, θα εντυπωσιαστεί τόσο πολύ από τη Χώρα - το κάστρο της, τις γειτονιές της, τα σοκάκια, τους ανεμόμυλους, τα καφενεία και τους ανθρώπους της - , που δύσκολα θ' αποφασίσει να επισκεφθεί το υπόλοιπο νησί, το οποίο έχει ωραίες εξοχές και ενδιαφέροντα αξιοθέατα.

Η αλήθεια είναι ότι το Κάστρο της Αστυπαλιάς είναι από τα δυο-τρία πιο όμορφα του Αιγαίου Αρχιπελάγους.

Χτισμένο τον 15ο αιώνα από τον Βενετό ευγενή Κουιρίνι, ορθώνεται στην κορυφή του βράχου, πάνω στα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης. Ήταν μια καστροπολιτεία, με τις κατοικίες και τα αρχοντικά δίπλα-δίπλα να δημιουργούν το εξωτερικό, αλλά ταυτόχρονα και το εσωτερικό τείχος. Το εξωτερικό τείχος έχει ύψος περί τα 15 μέτρα και υποστηρίζεται από μεγάλες αντηρίδες, οι οποίες κάπου κάπου βαστούν τους βράχους πάνω στους οποίους στέκονται τα τείχη. Η στρατηγική θέση του νησιού και οι ασφαλείς όρμοι του συνέβαλαν, ώστε για λόγους προφύλαξης από τους πειρατές, να αναπτυχθεί ο οικισμός μέσα στο Κάστρο, που, σε περίπτωση ανάγκης, μπορούσε να φιλοξενήσει έως 4.000 κατοίκους.

Αργότερα, τον 19ο αιώνα, μετά την πάταξη της πειρατείας, ο οικισμός επεκτάθηκε εκτός των τειχών, όπου διαμορφώθηκαν εξωτερικές περιφερειακές γειτονιές, και η πόλη μέσα στα τείχη ερήμωσε. Στην είσοδο του Κάστρου, πάνω από την πύλη, χτίστηκε η Παναγιά η Καστρινή. Σήμερα θαυμάζουμε μέσα στα στενά καλντερίμια εκτός των τειχών τα σπίτια με τις εξωτερικές ξύλινες σκάλες, τα καφασωτά ξύλινα κάγκελα, αλλά και την εσωτερική τους οργάνωση με την- λόγω στενόνητα χώρου- ιδιόρυθμη διακόσμηση. (Η οικογένεια όλη ζούσε σε ένα ελάχιστων τετραγωνικών σπιτάκι, με το κρεβάτι του ζευγαριού να βρίσκεται ψηλά σ' ένα ξύλινο παταράκι, μέσα σ'ένα ξυλόγλυπτο κούφωμα με δαντελωτά σχέδια που για ν' ανεβείς πρέπει να πατήσεις πρώτα στο παγκάλι, μετά στην κασέλα-πάγκο - που χρησιμεύει ως αποθηκευτικός χώρος- , και μετά σε μια άλλη κασελίτσα, την καναβέτα, που βρίσκεται πάνω στον πάγκο, ενώ τα παιδιά κοιμούνταν όλα μαζί σε ένα στρώμα αντίκρυ από αυτό των γονιών, στο ίδιο παταράκι).

Η Αστυπαλιά, όπως όλα τα Δωδεκάνησα, ενώθηκε με την Ελλάδα το 1948. Το 1956, ο μεγάλος σεισμός στο ρήγμα Αμοργού - Αστυπαλιάς προκάλεσε τσουνάμι με παλιρροϊκά κύματα ύψους 20 μέτρων, τα οποία δημιούργησαν μεγάλες καταστροφές σε πλεούμενα, καλλιέργειες και κτίσματα. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θυμούνται το γεγονός, μάλιστα, μια γιαγιά μου έλεγε χαρακτηριστικά: «Aκούσαμε το βουητό πάνω από το Κάστρο, είδαμε το πρώτο κύμα, μετά το τράβηγμα των νερών, και όλος ο γιαλός είχε γίνει ξηρά, και μετά το δεύτερο κύμα. Πήγαμε στην κατοικιά μας στο Λιβάδι, ανοίξαμε το σπίτι μας, και τι να δούμε! Πάνω στον καναπέ σωρός τα χταπόδια!».

Διαβάστε περισσότερα στη σελίδα του greekgastronomyguide.gr

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.