Why Look at Animals? - 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες καταλαμβάνουν με 200 έργα το ΕΜΣΤ

Daniel Steegmann Mangrané La Pensée Ferale, 2020 (άποψη εγκατάστασης, λεπτομέρεια) Εκτυπώσεις cibachrome και κείμενα σε μεταξοτυπία (κείμενο Juliana Fausto) Μεταβλητές διαστάσεις Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και Esther Schipper, Βερολίνο l Παρίσι l Σεούλ

Με πάνω από 200 έργα να καταλαμβάνουν και τους τέσσερις ορόφους του ΕΜΣΤ και τη συμμετοχή 60 και πλέον καλλιτεχνών από 25 χώρες (Ευρώπη, Ασία, Αφρική, Αμερική),

το «Why Look at Animals? Δικαιοσύνη για την μη ανθρώπινη ζωή» είναι η μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και η πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς.

Πρόκειται για μια αφήγηση που ανοίγει τον δημόσιο διάλογο για τα δικαιώματα των ζώων, την ανάγκη αναγνώρισης και υπεράσπισης της ζωής τους ως κεντρικού θέματος του πολιτισμού μας,  τις αδικίες και τη βία που υφίστανται στα χέρια των ανθρώπων.

Daniel Steegmann Mangrané La Pensée Ferale, 2020 (λεπτομέρεια) Εκτυπώσεις cibachrome και κείμενα σε μεταξοτυπία (κείμενο Juliana Fausto) Μεταβλητές διαστάσεις. Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και Esther Schipper, Βερολίνο l Παρίσι l Σεούλ

Πηγή έμπνευσης και αφετηρία της αποτελεί το επιδραστικό ομότιτλο κείμενο του John Berger,Why Look at Animals? (1980), που διερευνά τη σχέση ανθρώπου και ζώων στη σύγχρονη εποχή και εξετάζει το πως τα ζώα έχουν περιθωριοποιηθεί στις ανθρώπινες κοινωνίες.

Marta Roberti Self-portrait as St. Francis talking to birds with ibis on his chest, 2024; Birds playing in flight, 2024; Self-portrait as Saint Olivia lying on jaguar, 2024 Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας και της z2o Sara Zanin, ΡώμηOussama Tabti Homo-Carduelis, 2022 (άποψη εγκατάστασης) Ηχητική εγκατάσταση Κλουβιά πουλιών, ηχεία, 33΄ σε λούπα. Μεταβλητές διαστάσεις, Συλλογή του ΕΜΣΤΆποψη εγκατάστασης: Maarten Vanden Eynde, Homo stupidus stupidus, 2008. Ιδιωτική συλλογή, Σλοβενία | Nabil Boutros, Celebrities / Ovine Condition, 2014. Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη.

Η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση, που όπως δήλωσε η καλλιτεχνική διευθύντρια του ΕΜΣΤ, Κατερίνα Γρέγου, η οποία υπογράφει και την επιμέλεια, «Ελπίζω να λειτουργήσει ως αφύπνιση», επιδιώκει να τροφοδοτήσει τον απαραίτητο πλέον διάλογο γύρω από τις συνθήκες ζωής και εκτροφής των ζώων, την κατάσταση της άγριας ζωής, τις σχέσεις μας με τα κατοικίδια και να φέρει στο προσκήνιο τη φύση των ζώων ως όντων με νοημοσύνη και συναίσθηση, ως οργανικό και αναπόσπαστο κομμάτι της βιόσφαιρας και των οικοσυστημάτων μας κι όχι ως κάτι ξέχωρο κι υποδεέστερο από εμάς.

«Τα μη ανθρώπινα πλάσματα με τα οποία μοιραζόμαστε τον πλανήτη υποφέρουν καθημερινά στα χέρια μας και ο βασικός λόγος για αυτό είναι η λανθασμένη αντίληψη ότι είναι κατώτερα από εμάς, ότι είναι «Άλλα». Στη συνθήκη της πρώιμης νεωτερικότητας ο άνθρωπος απομακρύνθηκε προοδευτικά από τα ζώα. Όπως επισήμανε και ο Berger, τα ζώα κάποτε είχαν κεντρική θέση στη ζωή του ανθρώπου, ζώα και άνθρωποι συνυπήρχαν στις οργανωμένες κοινωνίες, αλλά σταδιακά χάθηκαν από το οπτικό μας πεδίο.

Η νεωτερικότητα τα περιθωριοποίησε -περιορίστηκαν σε ζωολογικούς κήπους, σε τσίρκα, σε ψυχαγωγικές χρήσεις ή μετατράπηκαν σε εκθέματα ή σε συσκευασμένα προϊόντα στα ράφια των σούπερ μάρκετ, έχοντας εσκεμμένα αποσυνδεθεί από τα δικά τους μέσα παραγωγής, τις καταβολές τους και την πραγματικότητα της ζωής και του θανάτου τους. Η ανθρωποκεντρική θεώρηση έχει καταστήσει τα ζώα αόρατα, σιωπηλά και υποδεέστερα, αφαιρώντας τους τον εγγενή και ζωτικό τους ρόλο στα οικοσυστήματά τους. Από τις ταυρομαχίες και το κυνήγι έως το εμπόριο εξωτικών ειδών και τη φρίκη της βιομηχανικής εκτροφής και των πειραμάτων, εξακολουθεί η εκμετάλλευσή τους με συστηματικές πρακτικές…» Κατερίνα Γρέγου.

Αφετηρία της έκθεσης είναι ο όροφος -1 του μουσείου, όπου εξετάζονται τα αλληλένδετα φαινόμενα της αποικιοκρατίας, της εκβιομηχάνισης και της τεχνολογικής «προόδου», που οδήγησαν στην πρώτη μεγάλης κλίμακας καταστροφή βιότοπων και στη βίαιη εκμετάλλευση ζώων.

Από το ισόγειο και πάνω, οι επισκέπτες θα συναντήσουν έργα που εστιάζουν στην κατάσταση των ζώων σήμερα: πώς επιβιώνουν σε αστικά περιβάλλοντα, αλλά και παραδείγματα ακτιβισμού για τα δικαιώματά τους και νέες μορφές γνώσης σχετικά με αυτά, μεταξύ άλλων.

Τέλος, στον τέταρτο όροφο του μουσείου διασταυρώνονται η ποιητική, ο οικοφεμινισμός, ο ανιμισμός, το παιχνίδι, η δημιουργικότητα και το χιούμορ και τα ζώα διεκδικούν την χαμένη αξιοπρέπειά τους, ενώ καλούμαστε να φανταστούμε έναν μελλοντικό κόσμο με πιο αρμονική διαειδική συνύπαρξη και συνεργασία.

Lynn Hershman Leeson The Infinity Engine, 2014 (λεπτομέρεια) Πολυμεσική εγκατάσταση Μεταβλητές διαστάσεις Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας, της Γκαλερί Altman Siegel, Σαν Φρανσίσκο και της Γκαλερί Bridget Donahue, Νέα ΥόρκηΔημήτρης Τσουμπλέκας Birds at 5 o' clock in the Morning (Diorama), 2025 Εγκατάσταση μικτής τεχνικής Μεταβλητές διαστάσεις Ηχοτοπίο: Nalyssa Green. Ανάθεση και παραγωγή του ΕΜΣΤ. Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνηMaarten Vanden Eynde Taxonomic Trophies, 2005 – εν εξελίξει (λεπτομέρεια) Κλαδιά, ξύλο και μεταλλικά πλακίδια με ονόματα. Μεταβλητές διαστάσεις. Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη

Στην έκθεση συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Art Orienté Objet (Marion Laval-Jeantet & Benoît Mangin), Sammy Baloji, John Berger, Mike Dibb &  Chris Rawlence, Ευριπίδης Βαβούρης, Κωστής Βελώνης, Elisabetta Benassi, Kasper Bosmans, Rossella Biscotti, Xavi Bou, Nabil Boutros, David Brooks, Ang Siew Ching, David Claerbout, Marcus Coates, Sue Coe, Simona Denicolai & Ivo Provoost, Mark Dion, Maarten Vanden Eynde, Jakup Ferri, Αλέξανδρος Γεωργίου, Igor Grubić, Laura Gustafsson & Terike Haapoja, Joseph Havel, Lynn Hershman Leeson, Annika Kahrs, Μενέλαος Καραμαγγιώλης, Anne Marie Maes, Britta Marakatt-Labba, Lin May Saeed, Νίκος Μάρκου, Άγγελος Μεργές, Wesley Meuris, Tiziana Pers, Πάρις Πετρίδης, Τζάνις Ράφα, Minna Rainio & Mark Roberts, Marta Roberti, Mostafa Saifi Rahmouni, Πάνος Σκλαβενίτης, Jonas Staal, Daniel Steegmann Mangrané, Oussama Tabti, Emma Talbot, Νίκος Τρανός, Μαρία Τσάγκαρη, Δημήτρης Τσουμπλέκας, Cheng Xinhao, Driant Zeneli.

Art Orienté Objet L’Alalie, 2010 Σχέδιο με κιμωλία σε άσπρο τοίχο, ρομποτική βούρτσα συνδεδεμένη με χρονόμετρο. Μεταβλητές διαστάσεις. Ευγενική παραχώρηση των καλλιτεχνών

Η έκθεση φιλοξενεί επίσης ένα ειδικό πρότζεκτ, το Sonic Space σε επιμέλεια της Joanna Zielińska, μια επιλογή ηχητικών έργων από καλλιτέχνες και ερευνητές που δραστηριοποιούνται σε πεδία όπως η ζωομουσικολογία και η οικοακουστική.

Το ΕΜΣΤ είναι ένα από τα λίγα μουσεία στον κόσμο που επιτρέπει την είσοδο στα κατοικίδια ζώα. Τα κατοικίδια ζώα και οι ιδιοκτήτες τους είναι ευπρόσδεκτοι στους χώρους και τις εκθέσεις του Μουσείου.

Info

Ημέρες & ώρες λειτουργίας ΕΜΣΤ:

Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο & Κυριακή: 11.00 – 19:00
Πέμπτη:11.00 – 22.00

Διάρκεια έκθεσης έως 15 Φεβρουαρίου 2026.

Εισιτήρια:
Γενική είσοδος: 8 ευρώ
Μειωμένο: 4 ευρώ
Ηλεκτρονική κράτηση εισιτηρίων: 
https://www.emst.gr/eticket

Related...Λένα Παπαληγούρα: Ο άνθρωπος προκειμένου να επιβιώσει μπορεί να θυσιάσει τα πάνταΓιώργος Ξένος: Καταγράφοντας μια μετέωρη στιγμή του παγκόσμιου πολιτισμούΚάννες: Συγκινημένος ο Bono για τη θερμή υποδοχή του «Stories of Surrender»