New York Times: Ο Ερντογάν αυξάνει τις εντάσεις με την Ελλάδα ενόψει εκλογών

Την περασμένη εβδομάδα σε ένα κλειστό δείπνο στην Πράγα, ο Ελληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, απευθυνόταν στους 44 Ευρωπαίους ηγέτες όταν ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον διέκοψε και άρχισε να φωνάζει.

Πριν αποχωρήσει από την αίθουσα, ο Ερντογάν κατηγόρησε τον Μητσοτάκη για ανειλικρίνεια σχετικά με τη διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών στο ανατολικό Αιγαίο και κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ενωση ότι

τάσσεται με τα μέλη της, Ελλάδα και Κύπρο, σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη και δύο ανώτερους ευρωπαίους αξιωματούχους που βρίσκονταν εκεί, αναφέρει αποκαλυπτικό δημοσίευμα των New York Times.

Στη συνέχεια ο Τούρκος πρόεδρος τα έβαλε σε συνέντευξη Τύπου με την Ελλάδα και απείλησε με εισβολή. «Μπορεί να έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ», είπε. Οταν ένας δημοσιογράφος ρώτησε αν αυτό σήμαινε ότι θα επιτεθεί στην Ελλάδα, ο εκείνος αποκρίθηκε: «Καλά καταλάβατε».

Το ξέσπασμα αυτό ήταν το τελευταίο χρονικά σε μια σειρά τέτοιων από τον Ερντογάν εσχάτως. Καθώς αντιμετωπίζει αυξανόμενες πολιτικές και οικονομικές δυσκολίες πριν από τις εκλογές την ερχόμενη άνοιξη, έχει εντείνει τις απειλές κατά της χώρας μας -και συμμάχου του στο ΝΑΤΟ- από το καλοκαίρι, χρησιμοποιώντας γλώσσα που συνήθως χρησιμοποιούν τα στρατιωτικά «γεράκια» και οι υπερεθνικιστές, σημειώνουν οι NYT.

Ενώ λίγοι διπλωμάτες ή αναλυτές προβλέπουν πόλεμο, υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση μεταξύ των Ευρωπαίων διπλωματών ότι ένας πολιτικά απειλούμενος  Ερντογάν είναι όλο και πιο επικίνδυνος για τους γείτονές του - και ότι μπορεί να συμβούν «ατυχήματα».

Ο Ερντογάν χρειάζεται μια κρίση για να ενισχύσει την ασταθή του θέση μετά από σχεδόν 20 χρόνια στην εξουσία, δήλωσε ένας διπλωμάτης που ειδικεύεται στα θέματα της Τουρκίας, σύμφωνα με το επίμαχο δημοσίευμα, ζητώντας να διατηρήσει την ανωνυμία του. Και αν δεν του παρασχεθεί, είπε ο διπλωμάτης, μπορεί να δημιουργήσει μια.

Οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας απειλούν τώρα να προσθέσουν μια δύσκολη νέα διάσταση στις προσπάθειες της Ευρώπης να διατηρήσει την ενότητά της απέναντι στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις συσσωρευμένες οικονομικές επιπτώσεις του, επισημαίνουν οι NYT.

Την Πέμπτη, ο Ερντογάν συνάντησε τον Πούτιν στο Καζακστάν, όπου συζήτησαν την προοπτική της Τουρκίας ως ενεργειακού κόμβου για την εξαγωγή περισσότερου ρωσικού φυσικού αερίου μετά την καταστροφή των αγωγών προς τη Γερμανία κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα.

Ομως είναι η κλιμακούμενη ρητορική κατά της Ελλάδας που τραβάει πλέον την προσοχή. Ο Σινάν Ουλγκέν, διευθυντής του EDAM, ενός ερευνητικού ιδρύματος με έδρα την Κωνσταντινούπολη, λέει ότι φυσικά υπάρχει μια εκλογική πτυχή στις προκλητικές ενέργειες του Ερντογάν. Υπάρχουν, όμως, επίσης βαθιά ριζωμένα προβλήματα που ευνοούν τη χρόνια αστάθεια και τις επικίνδυνες εντάσεις.

«Η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν μια σειρά από ανεπίλυτες διμερείς διαφορές», εξηγεί, «και αυτό δημιουργεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον κάθε φορά που ένας πολιτικός στην Αγκυρα ή στην Αθήνα θέλει να αυξήσει τις εντάσεις».

Στο δείπνο της Πράγας, ο Μητσοτάκης απάντησε ότι οι ηγέτες πρέπει να λύνουν προβλήματα και όχι να δημιουργούν νέα, ότι είναι έτοιμος να συζητήσει όλα τα θέματα αλλά δεν μπορεί να μείνει σιωπηλός όταν η Τουρκία απειλεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών.

«Όχι, κύριε Ερντογάν - όχι στον εκφοβισμό», είπε σε πρόσφατη ομιλία του. Ο Ελληνας πρωθυπουργός, συνεχίζει το δημοσίευμα, είναι ανοιχτός σε συνομιλίες με τον Ερντογάν παρά τις βιτριολικές δηλώσεις του τελευταίου, λέγοντας ότι θεωρεί απίθανη μια στρατιωτική σύγκρουση. «Δεν πιστεύω ότι αυτό θα συμβεί ποτέ», είπε. Και αν, θεός φυλάξοι, συνέβαινε, η Τουρκία θα λάμβανε μια απολύτως καταστροφική απάντηση».

Αναφερόταν στις ελληνικές στρατιωτικές ικανότητες που έχουν ενισχυθεί σημαντικά πρόσφατα στο πλαίσιο των διευρυμένων αμυντικών συμφωνιών με τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τον Μάιο, ήταν ο πρώτος Ελληνας πρωθυπουργός που μίλησε στο Κογκρέσο και το προέτρεψε να επανεξετάσει τις πωλήσεις όπλων στην Τουρκία. Είπε ότι η Ελλάδα θα αγοράσει F-35, ενώ η Τουρκία, που αρνήθηκε τα F-35 λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος αεράμυνας, εξακολουθεί να πιέζει να αποκτήσει περισσότερα F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού, χρησιμοποιώντας τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ ως μοχλό.

Όμως ο Ερντογάν, υπογραμμίζουν οι New York Times, αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα στο εσωτερικό, καθιστώντας τις εντάσεις με την Ελλάδα έναν εύκολο και παραδοσιακό τρόπο για να αποσπάσει την προσοχή και να συγκεντρώσει υποστήριξη.

Προεδρεύει μιας καταστροφικής οικονομίας, με τον πληθωρισμό να τρέχει επίσημα στο 83% ετησίως -αλλά πιθανότατα είναι ακόμη υψηλότερος- και το νόμισμα να υποτιμάται συνεχώς. Το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Τουρκίας, μειώθηκε σε περίπου 7.500 ευρώ από περισσότερα από 12.600 ευρώ το 2013, με βάση τον πραγματικό πληθυσμό της Τουρκίας, ο οποίος περιλαμβάνει τώρα περίπου τέσσερα εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες.

Αυξάνεται επίσης η λαϊκή δυσαρέσκεια για το συνεχιζόμενο κόστος των προσφύγων, τους οποίους ο Ερντογάν παρέλαβε ως «γενναιόδωρη χειρονομία προς τους μουσουλμάνους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες».

Ωστόσο, Ερντογάν πιστεύεται ότι έχει ένα σταθερό 30% των ψήφων ως βάση του και κυριαρχεί στα ελεγχόμενα από την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης, με πολλούς δημοσιογράφους της αντιπολίτευσης και πολιτικούς να φυλακίζονται ή να φιμώνονται.

Σε έκθεσή της την Τετάρτη , η Ευρωπαϊκή Ένωση επέκρινε τη «δημοκρατική οπισθοδρόμηση» και είπε ότι «στον τομέα της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η Τουρκία πρέπει να αντιστρέψει την αρνητική τάση».

Ωστόσο, σε αυτό το σημείο, οι αναλυτές πιστεύουν ότι ο Ερντογάν μπορεί να χάσει την πλειοψηφία του στο Κοινοβούλιο και ίσως στο τέλος να χάσει τις ίδιες τις προεδρικές εκλογές. Αυτή είναι μια ανάλυση που απορρίπτεται κατηγορηματικά από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, το AKP.

Ο Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιων Υποθέσεων στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος, πιστεύει ότι ο Ερντογάν προσπαθεί να κρατήσει ανοιχτές όλες τις επιλογές, «προβάλλοντας την Ελλάδα ως βολική εξωτερική απειλή και δημιουργώντας ένα επικίνδυνο πλαίσιο, εντός του οποίου θα μπορούσε να δικαιολογήσει πιθανή κίνηση κατά της Ελλάδας εκ των προτέρων».

Όσο για την Ουάσιγκτον, το μήνυμα που φαίνεται να μεταφέρει στον Ερντογάν είναι: «Σας ευχαριστώ για αυτό που κάνατε στην Ουκρανία, φυσικά δεν έχετε επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, αλλά εντάξει, είστε σε δύσκολη θέση, στρατηγικά, διπλωματικά, οικονομικά - αλλά μην τολμήσετε να κάνετε κάτι στο Αιγαίο ή στην Ανατολική Μεσόγειο που θα φέρει προβλήματα στο ΝΑΤΟ».

Πιθανότατα, εκτιμά ο κ. Φίλης, ο Ερντογάν θα στείλει ξανά μετανάστες προς την Ευρώπη ή θα ξεκινήσει νέες ενεργειακές έρευνεε σε αμφισβητούμενες περιοχές ανοιχτά της Κύπρου ή της Κρήτης, ή θα αναχαιτίσει ένα ελληνικό πλοίο που μεταφέρει στρατιωτικό εξοπλισμό σε ένα από τα Νησιά Αιγαίου.

Ο Ουλγκέν επίσης δεν αναμένει στρατιωτική συμπλοκή , αλλά δεν θα εκπλαγεί. «Θα μπορούσε να συμβεί; δεν είναι κάτι που μπορούμε να αποκλείσουμε πλέον», υποστηρίζει. «Αλλά αν συμβεί, θα είναι μικρής κλίμακας».

Πηγή: New York Times

ΠΡΙΝ ΦΥΓΕΤΕΔένδιας: Όσο πλησιάζουμε στις τουρκικές εκλογές ο κίνδυνος ατυχήματος ή εσκεμμένης προκλητικής κίνησης αυξάνεταιΗ Τουρκία αρνείται την εμπλοκή της στο επεισόδιο με τους γυμνούς μετανάστες στον ΈβροΘεοδωρικάκος: Απροσπέλαστος ο Έβρος, περιμένουμε εξηγήσεις από Τουρκία για τους γυμνούς μετανάστες