Game Of Names: Το Σκοπιανό-Μακεδονικό Ζήτημα

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η επικείμενη συνάντηση Κοτζιά - Ντιμιτρόφ κατά τη διάρκεια της περιοδείας του ΥΠΕΞ στον Εγγύς Βορρά θα προωθήσει αποφασιστικά την επίλυση της διένεξης Ελλάδας - ΠΓΔΜ. Όσον αφορά την επίσημη ονομασία της γειτονικής χώρας, το διαπραγματευτικό πλαίσιο είναι εν πολλοίς γνωστό. Σύνθετη μορφή που εμπεριέχει τον όρο Μακεδονία στη γεωγραφική του διάσταση και διακρίνεται συνάμα από την ομώνυμη (ιστορική και σύγχρονη) ελληνική περιοχή. Στο παρόν

σύντομο σχόλιο θα εξετάσουμε τις ακόλουθες πέντε επικρατέστερες προτάσεις υπό το πρίσμα της καταπολέμησης αλυτρωτικών επιδιώξεων που ενδιαφέρει κυρίως την ελληνική πλευρά.

- Republika Gorna Makedonija: Ο προσδιορισμός Gorna (Άνω) παραπέμπει από την αρχαιότητα (Ελίμεια, Εορδαία, Ορεστίδα) σε τμήματα της σημερινής Δυτικής Μακεδονίας με αδιαμφισβήτητα ελληνικό χαρακτήρα. Ως εκ τούτου θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από εθνικιστικούς κύκλους της FYROM στο μέλλον και οφείλουμε να τον απορρίψουμε.

- Republika Vardarska Makedonija: Ομοίως, ο προσδιορισμός Vardarska (Βαρδαρική) ενέχει τον κίνδυνο έγερσης εδαφικών αξιώσεων κατά μήκος ολόκληρου του Αξιού ποτάμιου ρου που εκβάλλει στο Αιγαίο και, επομένως, πρέπει να αποφευχθεί.

- Republika Severna Makedonija: Ο προσδιορισμός Severna (Βόρεια), καίτοι πραγματολογικά ακριβής τουλάχιστον για τη μεθοριακή ζώνη εκείθεν των συνόρων (περιοχή Μοναστηρίου), προκαλεί εύλογες αντιδράσεις στη Σόφια ως προσπάθεια μετατόπισης του επεκτατισμού των Σκοπίων στην επαρχία Μπλαγκόεβγκραντ. Συνεπώς, δεν είναι προτιμητέος για να μην αποξενωθεί η Βουλγαρία, της οποίας η παρουσία στον Έβρο είναι ζωτική για τη διατήρηση των στρατιωτικών ισορροπιών.

- Republika Nova Makedonija: Ο προσδιορισμός Nova (Νέα) φέρει διττή σημασία. Χρονικά, ανταποκρίνεται τόσο στην μεσαιωνική εμφάνιση των Σλάβων στην ευρύτερη περιοχή όσο και στις νεότερες εθνογενετικές διαδικασίες στη χερσόνησο του Αίμου που τοποθετούνται στις αρχές του 19ου αιώνα. Γεωγραφικά όμως ανάγεται εμμέσως στην αρχαιοελληνική Μακεδονία υπό την έννοια μιας νέας πατρίδας που ίδρυσαν οι κάτοικοι της μητρόπολης, ώστε να μη πληροί το κριτήριο της μέγιστης δυνατής αποκήρυξης του μεγαλοϊδεατισμού που διαχρονικά θέτουν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις.

- Republika Skopje Makedonija: Ο προσδιορισμός Skopje δε διαθέτει σημεία σύνδεσης με τον ελληνικό μακεδονικό κόσμο σε όλη τη διάρκεια της μακραίωνης διαδρομής του. Ταυτόχρονα, εξυπηρετεί την ανάγκη οικοδόμησης μιας διακριτής ταυτότητας με, αμφίβολο έστω, ιστορικό βάθος (ρωμαϊκή Δαρδανία) που συνιστά όρο εθνικής επιβίωσης για τους συνομιλητές μας από την απέναντι πλευρά. Τέλος διασκεδάζει τις ανησυχίες του Τετόβου για τη χρήση σλαβικών όρων ως μία de facto αμετάφραστη λέξη, με κοντινότερο παράδειγμα την πρωτεύουσα-χώρα του Λουξεμβούργου. Για τους λόγους αυτούς συνιστά την καλύτερη επιλογή από όσες έχουν δημοσιοποιηθεί για την υλοποίηση της στρατηγικής ασφάλειας του ελληνικού κράτους με ειρηνικό τρόπο.

Η εξωτερική πολιτική χαράσσεται στη βάση του ψυχρού υπολογισμού συμφερόντων. Η άρση του ονοματολογικού αδιεξόδου θα πυροδοτήσει τη διαδικασία ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με ενδιάμεσους σταθμούς την περαιτέρω θεσμική κατοχύρωση των σερβικών πληθυσμών σε Κόσοβο και Βοσνία καθώς και την παροχή κινήτρων στους ηγέτες των Τιράνων για την οριστική εγκατάλειψη των αναθεωρητικών τους επιδιώξεων. Με τη σειρά της, η εξέλιξη αυτή μπορεί να αποτελέσει το διπλωματικό σκέλος της οριοθέτησης μιας εκτεταμένης πολιτικής και στρατιωτικής cordon sanitaire στο ανατολικό μας μέτωπο, επί του άξονος Κάιρο-Βελιγράδι.