Σκύλοι που μυρίζουν τον καρκίνο: Η όσφρηση που σώζει ζωές

Σκύλοι που «μυρίζουν» τον καρκίνο και βοηθούν στην έγκαιρη διάγνωση; Κι όμως, συμβαίνει! Στο 13ο Πανελλήνιο & 1ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Φοιτητών Κτηνιατρικής, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από τις 9 έως τις 11 Μαΐου 2025, δύο φοιτήτριες της Κτηνιατρικής Σχολής Καρδίτσας, η Μαρία-Αναστασία Βεργολιά και η Αποστολία Ρούκα, παρουσίασαν μια πραγματικά ξεχωριστή εργασία που αποδεικνύει πώς οι τετράποδοι φίλοι μας μπορούν να σώσουν ανθρώπινες

Υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας Λαμπρινής Αθανασίου, οι φοιτήτριες παρουσίασαν μια εκτενή βιβλιογραφική ανασκόπηση με τίτλο: «Η όσφρηση που σώζει ζωές: Η χρήση του σκύλου στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου». Το θέμα τους βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και αποδεικνύει πώς οι σκύλοι, με την απίστευτη όσφρησή τους και με τη σωστή εκπαίδευση, μπορούν να εντοπίζουν χημικές ουσίες που παράγονται από καρκινικά κύτταρα, ακόμα και σε στάδιο που η ασθένεια δεν έχει δώσει συμπτώματα ή εντοπιστεί με τις κλασικές ιατρικές εξετάσεις.

Με τον καρκίνο να παραμένει μία από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως -με 20 εκατομμύρια νέα περιστατικά και σχεδόν 10 εκατομμύρια θανάτους μόνο το 2024- η ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Εδώ έρχονται οι σκύλοι, λειτουργώντας ως ζωντανοί «βιοανιχνευτές». Μέσω της όσφρησής τους, εντοπίζουν πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs) που βρίσκονται στο αίμα, τα ούρα, την αναπνοή και το σάλιο ατόμων με καρκίνο.

Το εντυπωσιακό στοιχείο; Τα ποσοστά ακρίβειας των σκύλων στην ανίχνευση διαφόρων μορφών καρκίνου ξεπερνούν κάθε προσδοκία:

Πάνω από 90% στην ανίχνευση καρκίνου του προστάτη

96,7% στον καρκίνο του πνεύμονα

100% στον καρκίνο του μαστού, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες

Οι σκύλοι εκπαιδεύονται να ξεχωρίζουν «καρκινικά» από «υγιή» δείγματα, μέσα από ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης που βασίζονται στη θετική ενίσχυση. Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα δείχνουν πως η συμβολή τους μπορεί να είναι καθοριστική σε έναν τομέα που σώζει ζωές, χωρίς επεμβατικές διαδικασίες, με χαμηλό κόστος και άμεση ανταπόκριση.

Βέβαια, όπως τόνισε η παρουσίαση, η ένταξη αυτής της μεθόδου στην καθημερινή κλινική πράξη προϋποθέτει την αντιμετώπιση πρακτικών και κανονιστικών εμποδίων, όπως η διαθεσιμότητα εξειδικευμένων εκπαιδευτών και η συμμόρφωση με υγειονομικά πρωτόκολλα. Παρ’ όλα αυτά, το μέλλον μοιάζει συναρπαστικό. Ίσως σε λίγα χρόνια να δούμε ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους να βρίσκονται δίπλα σε ιατρικά μηχανήματα, σε νοσοκομεία και διαγνωστικά κέντρα.

Η εργασία αυτή δεν είναι απλώς μια ακαδημαϊκή κτηνιατρική μελέτη. Είναι ένα υπέροχο παράδειγμα διεπιστημονικής συνεργασίας μεταξύ κτηνιατρικής και ανθρώπινης ιατρικής, που αναδεικνύει τον ρόλο των ζώων ως συμμάχους στον αγώνα για τη ζωή. Οι σκύλοι, με την αφοσίωση, την ευφυΐα και την ανιδιοτελή τους φύση, ίσως σύντομα αποκτήσουν και έναν νέο τίτλο: τον προστάτη του ανθρώπου απέναντι στον καρκίνο.

Η επιστήμη, για ακόμη μία φορά, συμμαχεί με τη φύση και δίνει ελπίδα.

Πηγή: Δημήτρης Μιχαηλίδης