H Waris Dirie πέρα από τα τέσσερα παιδιά της είναι και μητέρα για πολλά κορίτσια στην Αφρική

Ημέρα της Μητέρας σήμερα, και υπάρχουν στο κόσμο κορίτσια που δεν θα μπορέσουν ποτέ να γίνουν μαμάδες, λόγω της ύπαρξης μιας βάναυσης πρακτικής. Μοντέλο, συγγραφέας, ηθοποιός και πάνω απ’ όλα ακτιβίστρια. Η Waris Dirie έδειξε στον κόσμο πως τα κορίτσια έχουν δύναμη ακόμα κι αν προέρχονται από μια μικρή αφρικανική φυλή. Ήταν η πρώτη που έκανε γνωστό στον πλανήτη το ζήτημα του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ). Παρόλο που καταδικάζεται διεθνώς ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περίπου 68 εκατομμύρια κορίτσια σε όλο τον κόσμο διατρέχουν τον κίνδυνο

να υποστούν αυτήν τη διαδικασία μέχρι το 2030, ενώ η 6η Φεβρουαρίου έχει οριστεί ως η Διεθνής Ημέρα Μηδενικής Ανοχής στον ΑΓΓΟ.

Η Waris μίλησε στο InStyle για την πρακτική αυτή που ήταν η αφορμή να βρει τον σκοπό της ζωής της, αναφέρθηκε στο ίδρυμά της, αλλά και στον ρόλο της ως μητέρας των τεσσάρων παιδιών της και πολλών ακόμη κοριτσιών στην Αφρική.

Η ζωή σου σε ενέπνευσε να γράψεις το Λουλούδι της ερήμου και τα βιβλία που ακολούθησαν. Ως κοριτσάκι στη Σομαλία φανταζόσουν ότι θα γινόταν κάτι τέτοιο;

Όχι. Φυσικά όχι! Ως κόρη νομαδικής οικογένειας με 12 παιδιά στο σύνολο, η ζωή στην έρημο της Σομαλίας ήταν ένας καθημερινός αγώνας επιβίωσης. Δουλειά μου ήταν να βόσκω τις κατσίκες και να βρίσκω αρκετό νερό για αυτές και την οικογένεια κάθε μέρα. Ακόμα, ως μικρό κορίτσι έμαθα πώς να αντιμετωπίζω σωστά τους κινδύνους που η ζωή στην έρημο φέρνει καθημερινά. Δεν γνώρισα μόνο τη Μητέρα Φύση, αλλά έμαθα να τη σέβομαι. Ένα μάθημα που έχει διαμορφώσει όλη μου τη ζωή είναι το να εκτιμώ το πόσο πολύτιμο είναι το νερό. Όταν βρέχει, όλα τα παιδιά των νομάδων της ερήμου χορεύουν. Ξέρω ότι θα είμαι πάντα νομάδα.

Πώς το μόντελινγκ και η φήμη σε βοήθησαν να ενημερώσεις τον κόσμο για τον ΑΓΓΟ;

Είχα ένα ραντεβού για συνέντευξη. Ήρθαν και ήθελαν να γράψουν αυτή την παλιά ιστορία πάλι: από νομάδα στην έρημο, στις πασαρέλες των πιο διάσημων οίκων του κόσμου. Είχα βαρεθεί αυτή την ιστορία και αυτή την επιπολαιότητα. Ξαφνικά ήξερα πως τώρα έπρεπε να χρησιμοποιήσω τη φήμη και τη διασημότητά μου για καλό σκοπό. Γι’ αυτό τους ρώτησα: «Θέλετε μια πολύ καλή ιστορία;» Ήταν η μέρα που μίλησα για τον ακρωτηριασμό των γεννητικών μου οργάνων για πρώτη φορά. Για μένα ήταν ένα απελευθερωτικό χτύπημα. Δεν ήταν εύκολο να αποκαλύψω τα πιο κρυφά μου μυστικά σε ολόκληρο τον κόσμο. Αλλά ήταν απαραίτητο για να σωθούν χιλιάδες κορίτσια από αυτό το περιττό και βάρβαρο τελετουργικό. Παρ’ όλα αυτά, υπήρχε πολύς δρόμος ακόμα, γιατί ο κόσμος δεν ήξερε ακριβώς για τι πράγμα μιλούσα. Πολλοί με κοίταξαν με γουρλωμένα μάτια και αναρωτήθηκαν: «Σε τι αναφέρεσαι;» Μόνο λίγοι γνώριζαν για την πρακτική αυτή εκείνη την εποχή. Ωστόσο, εγώ είχα βρει η δική μου αποστολή.

Dessert Flower Foundation

Δεν θα το θυμάσαι, αλλά συναντηθήκαμε για μια συνέντευξη το 2009 στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την προβολή της ταινίας Desert Flower. Τι άλλαξε στη ζωή σου και στην καταπολέμηση αυτής της πρακτικής από τότε μέχρι τώρα;

Η ταινία ήταν η λογική συνέχεια μετά το ομώνυμο bestseller. Έκανε γνωστή την πρακτική αυτή σε ένα ευρύτερο κοινό. Ευτυχώς, η ταινία δημιούργησε ακόμη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για την αναγκαία καταπολέμηση αυτού του εγκλήματος. Πρόκειται για τη χειρότερη μορφή κακοποίησης παιδιών.

Μίλησέ μας για το ίδρυμά σου και την αποστολή του.

Το 2002 ίδρυσα τον δικό μου οργανισμό, το Desert Flower Foundation, για να έχουμε ένα εργαλείο για την καταπολέμηση του ΑΓΓΟ. Χτίζουμε σχολεία στην Αφρική, ολοκληρώνουμε χορηγίες και ενδυναμώνουμε τις γυναίκες. Όλα τα κορίτσια μας δεν προστατεύονται μόνο από τον ακρωτηριασμό και τον αναγκαστικό γάμο, λαμβάνουν επίσης σχολική εκπαίδευση. Δυστυχώς, ως κορίτσι, δεν είσαι τίποτα στην Αφρική. Μπορεί να σε ξυλοκοπήσουν, να σε βιάσουν, να σε παντρέψουν και να σε πουλήσουν παρά τη θέλησή σου. Αυτά τα κορίτσια μπορούν πλέον να πάνε σχολείο και μεγαλώνοντας να είναι γυναίκες με αυτοπεποίθηση και οικονομικά ανεξάρτητες.

Χαίρομαι όταν μου λένε, θέλω να γίνω δασκάλα, γιατρός ή δικηγόρος, είναι μεγάλη ανακούφιση για μένα. Εγώ είχα ήδη αυτό το δυνατό συναίσθημα μέσα μου όταν βίωσα τον βάναυσο ακρωτηριασμό ως μικρό κορίτσι. Δεν μπορούσα να καταλάβω τους λόγους και τα επιχειρήματα και πώς μπορεί κανείς να προκαλέσει αυτόν τον τρομερό πόνο σε ένα κοριτσάκι. Κανένας δεν μπορεί να θέλει κάτι τόσο φρικτό που θα συμβεί σε εκατομμύρια αθώα κορίτσια. Ήξερα και τότε ότι θα πολεμήσω εναντίον αυτού του εγκλήματος κάποια στιγμή. Απλώς δεν ήξερα πώς και πότε.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Waris Dirie (@waris.dirie)

Γιατί η πρακτική αυτή συνεχίζεται ακόμα, παρά το γεγονός ότι είναι επιβλαβής για την υγεία των κοριτσιών και των γυναικών;

Λόγω καθαρής άγνοιας! Υπάρχει μόνο για έναν λόγο, γιατί εξακολουθεί να υφίσταται η ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Έχει να κάνει με την ανδρική κυριαρχία στις γυναίκες, την πατριαρχία, αλλά πάνω απ’ όλα με τη βάναυση καταπίεση της ελεύθερης γυναικείας σεξουαλικότητας. Αν ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων ήταν ανδρικό πρόβλημα, δεν θα καθόμασταν εδώ να το συζητάμε! Πρέπει να γνωρίζετε ότι η συγκεκριμένη πρακτική δεν έχει θρησκευτικό υπόβαθρο. Όπως επίσης δεν έχει και κανένα πλεονέκτημα για την υγεία. Αυτό είναι ανοησία! Δίνει μόνο βασανιστικό πόνο, επιπλοκές, διά βίου τραύματα και πολλά, πολλά κορίτσια αιμορραγούν μέχρι θανάτου κατά τη διάρκεια αυτής της αποτρόπαιης διαδικασίας. Αυτό με τρελαίνει τόσο πολύ!

Πιστεύεις ότι η ποινικοποίηση του ΑΓΓΟ θα είναι ο λόγος που κάποτε θα σταματήσει ή δεν είναι αρκετό;

Οι νόμοι είναι καλοί και απαραίτητοι. Αλλά οι νόμοι παραβιάζονται και επίσης είναι ατελείς. Θα δώσω ένα παράδειγμα: στο Ηνωμένο Βασίλειο η συγκεκριμένη βάναυση διαδικασία είναι απαγορευμένη από το 1985. Η πρώτη δικαστική καταδίκη σε υπόθεση στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν μόλις πριν από τρία χρόνια. Κάτι δεν πάει καλά. Νόμοι και τιμωρίες από μόνες τους δεν αρκούν για την εξάλειψη της πρακτικής. Πρέπει να υπάρξει μια αλλαγή στη σκέψη και ακόμη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για τα δικαιώματα των γυναικών. Όλοι όσοι ως επαγγελματίες μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με τον ακρωτηριασμό πρέπει να γνωρίζουν ακριβώς για το τι μιλάμε. Αυτό δεν ισχύει μόνο για γιατρούς, ψυχολόγους, νοσηλευτές, μαίες και κοινωνικούς λειτουργούς, αλλά και για εκπροσώπους των κρατικών αρχών: αστυνομικοί, δικαστές, εισαγγελείς. Πρέπει να υπάρχει αυστηρή υποχρέωση αναφοράς εγκλημάτων σχετικών με αυτή την πρακτική. Απαιτώ κι εγώ να αναγνωριστεί παγκοσμίως και ρητά ως λόγος ασύλου!

Dessert Flower Foundation

Τι θα έλεγες σε μια μητέρα που δεν θέλει το κορίτσι της να υποβληθεί σε αυτήν τη διαδικασία, αλλά της το επιβάλλει η κοινότητά της;

Θα έδινα συγχαρητήρια στη μητέρα και θα την ενίσχυα στην πρόθεσή της. Θα ενημέρωνα την κοινότητα για τις τρομερές συνέπειες του ΑΓΓΟ. Αυτός είναι λόγος για τον οποίο πηγαίνουμε με το Desert Flower Foundation απευθείας στις κοινότητες και οργανώνουμε εργαστήρια, για παράδειγμα στη Σιέρα Λεόνε και τη Γουινέα. Αν τίποτα από αυτά δεν βοηθήσει, θα ειδοποιήσω τις αρμόδιες αρχές.

Πώς διαχειρίζεσαι τα πολλά σου projects και την προσωπική σου ζωή με τέσσερα παιδιά;

Στην παιδική μου ηλικία στην έρημο της Σομαλίας, έμαθα να μοιράζομαι τα πάντα με τους άλλους. Γιατί μόνο έτσι θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε ως οικογένεια στον άγονο κόσμο της ερήμου. Έμαθα να συγκεντρώνομαι σε ό,τι ήταν σημαντικό και όχι να αφήνω οτιδήποτε να μου αποσπά την προσοχή. Η συγκέντρωση στα βασικά εξοικονομεί όχι μόνο πολύ χρόνο, αλλά και ενέργεια. Έτσι ζω ακόμα και σήμερα.

Το καταλαβαίνεις πολύ γρήγορα ότι υπάρχουν μόνο λίγα πράγματα που μπορούν να σε κάνουν πραγματικά ευτυχισμένο. Το να είμαι μητέρα με κάνει χαρούμενη. Δεν είναι βάρος. Και με κάνει χαρούμενη που υποστηρίζω 1.500 κορίτσια και τις οικογένειές τους στην Αφρική με το Desert Flower Foundation. Είμαι ενθουσιασμένη που το ίδρυμά μας συνεχώς μεγαλώνει.

Είσαι μια όμορφη γυναίκα. Έχεις κάποια συγκεκριμένη ρουτίνα περιποίησης της επιδερμίδας σου;

Λυπάμαι, αλλά δεν υπάρχει κανένα μεγάλο μυστικό. Προσπαθώ να τρώω καλά. Αθλούμαι και έτσι νιώθω πάντα πολύ ελεύθερη. Και πίνω αρκετό νερό την ημέρα. Αυτό είναι ίσως το πιο σημαντικό πράγμα. Διατηρεί το δέρμα σε καλή κατάσταση.

Και έχω σίγουρα καλά γονίδια. Τα πήρα από τη μητέρα μου και είμαι πολύ ευγνώμων για αυτό.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Waris Dirie (@waris.dirie)

Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον; Ότι ο ΑΓΓΟ κάποτε θα τελειώσει;

Θα κερδίσουμε τον αγώνα ενάντια στον ακρωτηριασμό! Το 2002, όταν ιδρύσαμε το Desert Flower Foundation, μόνο τέσσερις αφρικανικές χώρες είχαν νόμο κατά της πρακτικής. Σήμερα, μόνο τρεις αφρικανικές χώρες δεν έχουν νόμο. Το 2002, το ποσοστό επικράτησης του ακρωτηριασμού στα κορίτσια κάτω των 14 ετών ήταν ακόμα 71,4% στην Ανατολική Αφρική και 73,6% στη Δυτική. Σήμερα, το ποσοστό επικράτησης στην Ανατολική Αφρική έχει πέσει στο 8%, ενώ στη Δυτική Αφρική είναι 25,3%. Για μένα, ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: για να εξαλείψουμε οριστικά τον ΑΓΓΟ, πρέπει να εκπαιδεύσουμε τα κορίτσια και τις γυναίκες όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά αναλφαβητισμού στην Αφρική είναι επίσης οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά της πρακτικής αυτής. Γι’ αυτό επενδύουμε τόσα πολλά στη σχολική εκπαίδευση των κοριτσιών.

Εκπαίδευση σημαίνει ανεξαρτησία και αυτοδιάθεση. Η εκπαίδευση είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος για την εξάλειψή της. Αλλά ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων δεν είναι μόνο ένα πρόβλημα μακριά στην Αφρική. Ενώ οι αριθμοί μειώνονται στην Αφρική, εκρήγνυνται στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Συμβαίνει ανάμεσά μας. Φυσικά, αυτό έχει να κάνει με τη μετανάστευση. Ακριβώς επειδή οι άνθρωποι εγκαταλείπουν την πατρίδα τους, δεν απορρίπτουν συνήθειες. Για πολλούς, αυτές οι τελετουργίες είναι ο τελευταίος δεσμός που απομένει από την πατρίδα. Υπάρχουν πραγματικά πολλά που πρέπει να κάνουμε εκεί. Ο στόχος μου είναι ξεκάθαρος και δεν έχει αλλάξει ποτέ: θέλω να τερματίσω αυτή την πρακτική στη διάρκεια της ζωής μου!