Τα µεγάλα "όχι" και τα µεγάλα "ναι"

Η Ελλάδα δεν συγκροτήθηκε ως έθνος-κράτος µετά από 16 αιώνες αποδεχόµενη τους διεθνείς κανόνες του κατεστηµένου των αυτοκρατοριών ή της συγκυρίας του εκάστοτε παρόντος. Γιατί σε µια τέτοια περίπτωση θα είχε µείνει αυτό που ο πρωθυπουργός της ανύπαρκτης Μακεδονίας, Ν. Γκρουέφσκι, θέλει να ισχυρισθεί: Μια επαρχία της Τουρκίας, όπως για παράδειγµα οι ιστορικά άτυχοι Κούρδοι, που προσπαθούν ακόµη και σήµερα να απελευθερώσουν τα εδάφη τους και να συγκροτήσουν έθνος-κράτος στην Ανατολή. Αν η Ελλάδα,

για παράδειγµα, το 1810-1820 ακολουθούσε τη λογική των ισχυρών, των αυτοκρατορικών αυλών της Ευρώπης, θα εναρµονιζόταν µε τη συνταγή του υπουργού Εξωτερικών του ανακτοβουλίου της Αυστρίας, Μέττερνιχ, όπως σήµερα υπακούει τον Σόιµπλε, και δεν θα δοκίµαζε την εθνικοαπελευθερωτική της επανάσταση. Θα είχε θεωρήσει απολύτως λαϊκιστές και σίγουρα εξτρεµιστές και τροµοκράτες τους Φιλικούς και θα είχε µείνει εντός του «αστικού πλαισίου» της εποχής, που ήταν η παραµονή στην επικράτεια του Σουλτάνου. Αλλωστε, οι τότε Γραικοί και Ρωµιοί, τηρουµένων των αναλογιών των εποχών, µπορεί να είχαν και περισσότερα δικαιώµατα και περιθώρια ευηµερίας από τα σηµερινά εντός της υπό σύσταση γερµανικής Ευρώπης. Για τον λόγο αυτό, ο Ερντογάν και κάποιοι από τους ισλαµιστές υπουργούς του στέλνουν µηνύµατα ότι προτίθενται να µας δεχθούν πίσω στη Μεγάλη Τουρκία της Ανατολής που βλέπουν στα όνειρά τους. Η Ελλάδα τότε, η υπόδουλη, η αναλφάβητη, η για αιώνες χωρίς κυριαρχία, είπε «όχι» στον ντετερµινισµό που παρουσίαζε η διεθνής νοµενκλατούρα της εποχής.

Και όχι µόνον ξεσηκώθηκε, αλλά αποτέλεσε και τη θρυαλλίδα για το Ανατολικό Ζήτηµα, τη διάλυση της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας. Την αφετηρία για τη συγκρότηση εθνών στα Βαλκάνια και στη βάση αυτή των εθνών-κρατών στην Αραβία και την Αφρική στη συνέχεια. Με τη µόνη διαφορά ότι τα σύνορα της Ελλάδας δεν χαράχθηκαν σε κάποιον χάρτη της αποικιοκρατίας, έστω του τέλους της αποικιοκρατίας, αλλά κατακτήθηκαν µέσα από την απελευθέρωση ελληνικών πληθυσµών, στη βάση της γλώσσας, της παράδοσης, του κριτηρίου της φυλής, στην ανώτερη ηθική της συγκρότησης έθνους-κράτους. Φυσικά, θα πουν κάποιοι ότι στο Ναυαρίνο πολέµησαν στόλοι των Μεγάλων ∆υνάµεων. Οτι οι Ελληνες στη µέση της Επανάστασης απορροφήθηκαν από τον διχασµό και, αντί των Οθωµανών, εξαντλήθηκαν στο να πολεµούν µεταξύ τους. Και λοιπόν; Η επιλογή της εθνικοαπελευθερωτικής τους επανάστασης ξετύλιξε τον αυτοµατισµό της Ιστορίας. Κατέληξαν να έχουν τη βάση του έθνους-κράτους τους. Την απαρχή της εποποιίας τους. ∆εν πέτυχαν τη συγκρότηση εύκολα. ∆ολοφονήθηκε ο Καποδίστριας και χάθηκε η Ελβετία του Νότου. Τους επιβλήθηκε η βαυαρική Αρχή, χάθηκαν µέσα στον εξωτερικό δανεισµό και τη διαφθορά. Η κοµµατοκρατία βασίσθηκε στα συµφέροντα των ξένων Μεγάλων ∆υνάµεων. Η ιστορία του έθνους, όµως συνεχίσθηκε. Αρχές του 20ού αιώνα, έχοντας προηγηθεί οικονοµικές χρεοκοπίες και µια µεγάλη ήττα από τους Τούρκους, µια νέα Φιλική Εταιρεία, η Εθνική Εταιρεία, συγκροτηµένη πλέον από την εθνική αστική τάξη των Ελλήνων, σε συντονισµό µε τον Στρατιωτικό Σύνδεσµο, µια πρόωρη ρεπούµπλικα, µε νέους ήρωες τον αξιωµατικό Παύλο Μελά και τους µακεδονοµάχους, τον θρόνο, τον Ελ. Βενιζέλο και η απόλυτη νίκη στους Βαλκανικούς Πολέµους. 1912-1913. Η περίφηµη Συνθήκη των Σεβρών, το τέλος του Ανατολικού Ζητήµατος υπέρ των Εθνών. Μια πολύ Μεγάλη Ελλάδα σε σχέση µε εκείνη του 1830. Μικρότερη Ελλάδα σε σχέση µε τα εθνικά οράµατα. Και ύστερα διχασµός, αλλά και το µεγάλο «ναι» στην πρόκληση της αξιοποίησης της διεθνούς εντολής, µε το πέρασµα ελληνικών στρατευµάτων στην απέναντι ακτή. Επί του εδάφους πλέον της Τουρκίας, που δεν είναι πια Οθωµανική. Η υπερβολή και ο διχασµός. Η υπερβολή του να κάνουµε ελληνικό το Βυζάντιο, απέναντι στη διεθνή βούληση. ∆ιχασµός ανάµεσα στην επιρροή των ηπειρωτικών δυνάµεων της Ευρώπης µε τις ναυτικές Γερµανία-Αγγλία, επί των ελληνικών δοµών. 1922, η Μικρασιατική Καταστροφή, το πέρασµα εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων Ελλήνων, αλλά όχι Ελλαδιτών, στη χώρα που ακόµη δεν είχε συγκροτηθεί και αναπτύξει τα δεδοµένα της. Η ήττα γραµµένη σε συµβατικά κείµενα στη Συνθήκη της Λωζάννης. Στρατηγική η ήττα αυτή τη φορά, αλλά το έθνος επεβίωσε. Μεσοπόλεµος. ∆ιχασµός και ρευστότητα. ∆ιεθνής ύφεση, αλλά και ελληνική ανασυγκρότηση, µε κυβερνητισµό από τον Μεταξά. Νέος Παγκόσµιος Πόλεµος. Η Ελλάδα διά του κυβερνήτη και του Λαού επιλέγει ένα περήφανο «όχι» στις δυνάµεις του άξονα. Με το σκεπτικό της πρόβλεψης ότι θα επικρατήσουν οι ναυτικές δυνάµεις στις ηπειρωτικές και η Ελλάδα θα βρεθεί µε απελευθερωµένα τα ∆ωδεκάνησα και τη Β. Ηπειρο. Νίκη επί του ιταλικού φασισµού, εµπλοκή της Γερµανίας, τριπλή κατοχή, αντίσταση, πείνα, αντίποινα, νίκη των ναυτικών δυνάµεων, επέκταση του έθνους-κράτους. Εµφύλιος ένοπλος από τους χειρότερους στην ιστορία του Εθνους. Καταστροφή και χρεοκοπία. Ανασυγκρότηση 1950. Ηττα στην Κύπρο τη δεκαετία του ’70. Ηττα στα σηµεία στο Αιγαίο µε τις «γκρίζες ζώνες» το 1996.

Τα µεγάλα «όχι» απέναντι στην Τουρκία και τη Γερµανία καθόρισαν την πορεία του έθνους-κράτους. Το µεγάλο «ναι» στη γερµανική Ευρώπη του ευρώ κινδυνεύει να καθορίσει το µέλλον µε απουσία έθνους-κράτους. Η απόλυτη ήττα. Προλαβαίνουµε να πούµε ακόµα ένα «όχι» στον σύγχρονο Μέττερνιχ και να µείνουµε ζωντανοί. Ας µην το αργούµε…