Η τελευταία διαπραγμάτευση κυβέρνησης-Τρόικας στο Παρίσι

Των Γιάννη Χρηστάκου, Γιώργου Σιαδήμα - Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Με θέα τον πύργο του Αϊφελ και μπροστά στον Σηκουάνα η γνωστή παριζιάνικη λεωφόρος Αvenue d’lena περιλαμβάνει διάσημα παγκοσμίως πολυτελή ξενοδοχεία, όπως, για παράδειγμα, τη ναυαρχίδα της ασιατικής φιλοξενίας «Shangri-La». Σε αυτόν τον δρόμο, πενήντα μέτρα πιο κάτω, στον αριθμό 64-66, θα περπατήσει η ελληνική κυβερνητική αποστολή για να φτάσει στο κτίριο που στεγάζει τα γραφεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, αλλά και του ΔΝΤ

στη γαλλική πρωτεύουσα. Εκεί θα γραφτεί μία ακόμη σελίδα στην ιστορία της ελληνικής κρίσης χρέους, σε ένα καινούργιο πια κεφάλαιο, αφού, σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο που συμμετέχει στην αποστολή, «τα προαπαιτούμενα τελείωσαν με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου την περασμένη εβδομάδα. Τώρα συζητάμε για το δημοσιονομικό θέμα του 2015-16».

Σε απόσταση 500 μέτρων από τη διάσημη παγκοσμίως πλατεία Ρlace du Trocadero, η ραχοκοκκαλιά της ελληνικής κυβέρνησης θα βρίσκεται κλεισμένη στα γραφεία ενός κτιρίου όπου θα ληφθούν σημαντικές αποφάσεις για την οριστική απαγκίστρωση της χώρας από την τρόικα και το Μνημόνιο. Η τρόικα θα είναι εκεί, σύσσωμη, με τους επικεφαλής των θεσμών που εκπροσωπούν και τους αναπληρωτές τους, με τους οποίους έχει συμφωνηθεί να γίνει μία ρεαλιστική, χωρίς φωνές και εντάσεις συζήτηση, με στόχο να λυθούν προβλήματα που προκάλεσαν και οι δύο πλευρές, εμμένοντας αρκετές φορές σε λάθος προβλέψεις, ξεπερασμένα στοιχεία και αγκυλώσεις.

ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΠΑΝΕ

Στις 3 Σεπτεμβρίου, στις 12 το μεσημέρι είναι προγραμματισμένη η πρώτη συνάντηση εργασίας με τη συμμετοχή όλων των παρισταμένων. Η... σεμνή τελετή του Παρισιού είναι προγραμματισμένο να λάβει τέλος δύο ημέρες αργότερα, στις 5 του μηνός, οπότε και οι τελευταίοι εναπομείναντες στη συνοικία του Σηκουάνα θα αναχωρήσουν, εκτός απροόπτου, για την Αθήνα. Στη γαλλική πρωτεύουσα θα ταξιδέψουν οι στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού, Σταύρος Παπασταύρου και Χρύσανθος Λαζαρίδης, οι υπουργοί Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης, Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Κυριάκος Μητσοτάκης, Ανάπτυξης, Νίκος Δένδιας, Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών και επικεφαλής του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, Χρήστος Σταϊκούρας, και ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης. Η εντολή του πρωθυπουργού είναι ο κάθε υπουργός να συνοδεύεται από έναν συνεργάτη του -εννοείται αυτόν που είναι απολύτως απαραίτητος ανάλογα με την ατζέντα που ο κάθε υπουργός έχει στη συζήτηση με την τρόικα. Δηλαδή, ο Α. Σαμαράς τους ξεκαθάρισε ότι δεν θέλει παρέλαση συμβούλων στην Πόλη του Φωτός, αλλά… μόνο δουλειά. Η αποστολή των Ελλήνων αξιωματούχων δεν θα μεταβεί ομαδικά στο Παρίσι, ούτε και θα βρίσκεται για όλο το διάστημα εκεί. Οι μόνοι που θα βρίσκονται εκεί όλο το διήμερο θα είναι οι «συντονιστές» εκ μέρους του πρωθυπουργικού γραφείου, κ.κ. Παπασταύρου και Λαζαρίδης. Οι υπόλοιποι θα είναι στο Παρίσι για όσο διάστημα θα συμμετάσχουν στη συνάντηση που τους αφορά. Δηλαδή, οι υπουργοί δεν θα χρειαστεί (πάντα εκτός απροόπτου) ούτε καν να διανυκτερεύσουν εκεί, καθώς η έτερη εντολή είναι να επιστρέψουν στα υπουργεία τους αυθημερόν. Εξάλλου, η ηγετική ομάδα θέλει να αποφύγει τις πολύωρες συζητήσεις και τις μεγάλες διαπραγματεύσεις. «Στόχος είναι οι δύο πλευρές να διερευνήσουν τα σημεία σύγκλισης χωρίς φωνές και παρατράγουδα», όπως σημειώνει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» υπουργός που θα μεταβεί στο Παρίσι.

Λόγω της φύσης που εκ των πραγμάτων έχουν αυτού του είδους οι συναντήσεις με την τρόικα, ο έχων την πρώτη εικόνα, χωρίς όμως να είναι απαραιτήτως και επικεφαλής, είναι ο υπουργός Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης. Αυτό διότι εξίσου συντονιστικό και καταλυτικό ρόλο θα έχουν τα «αφτιά και τα μάτια» του πρωθυπουργού (κ.κ. Παπασταύρου και Λαζαρίδης), που γνωρίζουν τη διαχρονική και τη συνολική εικόνα της ελληνικής διαπραγμάτευσης σε κάθε σημείο και με κάθε υπουργό.

Από πλευράς τρόικας, ο κ. Τόμσεν θα συνοδεύεται για πρώτη φορά από τον αναπληρωτή του, Ρίτσι Γκόγιαλ, που θεωρείται και σκληρός εκφραστής των μεταρρυθμίσεων και προέβλεψε πρόσφατα ότι μέχρι το τέλος του 2014 μπορεί να υπάρξει και συμφωνία για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Ο κ. Μαζούχ και ο κ. Μορς με τον αντικαταστάτη του, Ντέκλαν Κοστέλο, θα συμπληρώσουν την άλλη πλευρά του τραπεζιού. Στις 3 Σεπτεμβρίου, στην πρώτη συνάντηση, θα γίνει μία πρώτη αποτίμηση σε όλα τα επίπεδα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, τι βγήκε εκτός στόχου, ποια πρόβλεψη ήταν λανθασμένη και ποιες διορθώσεις χρειάζονται. Στις επόμενες συναντήσεις θα υπάρξει συγκεκριμένη ατζέντα, με κύριο άξονα τις πολιτικές σε θέματα αιχμής.

Με τον κ. Χαρδούβελη θα τεθούν τα δημοσιονομικά, με τον κ. Μητσοτάκη ο εξορθολογισμός της Δημόσιας Διοίκησης, με τον κ. Δένδια τα «κόκκινα» δάνεια, με τον κ. Βρούτση το Ασφαλιστικό, Ταμεία και απασχόληση, με τον κ. Σταϊκούρα τα έσοδα και με τον κ. Μαυραγάνη φορολογικά θέματα, καθώς και η φοροελεγκτική πολιτική.

Ενιαίο μισθολόγιο, απολύσεις

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αρχικά πρέπει να κλείσει το μέτωπο των 6.500 απολύσεων που απομένουν έως τα τέλη του έτους. Στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης θεωρούν πως έχουν τις δεξαμενές για να κλείσει ο συγκεκριμένος στόχος. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει και τους 1.800 περίπου υπαλλήλους που έχουν απομακρυνθεί με δικαστικές αποφάσεις, αλλά σε αυτή την περίπτωση πρέπει να πείσουν και την τρόικα. Ψηλά στην ατζέντα θα είναι και το ενιαίο μισθολόγιο, που «τρέχει» το Διοικητικής Μεταρρύθμισης μαζί με το Οικονομικών και το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί τον Οκτώβριο και να ισχύσει από τις αρχές του 2015. Σε αυτή την περίπτωση, οι υπάλληλοι μη πανεπιστημιακής εκπαίδευσης θα δουν τους μισθούς τους να μειώνονται κι άλλο. Ενα άλλο μέτωπο που πρέπει να κλείσει ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης είναι αυτό της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και των δομών. Πάντως, αντικείμενο συζήτησης θα είναι και οι απολύσεις για την περίοδο 2015-16, αν και στο Διοικητικής Μεταρρύθμισης επισημαίνουν πως υπάρχει δέσμευση από την πλευρά της τρόικας πως δεν θα απαιτηθούν άλλες απομακρύνσεις. Αυτό ωστόσο προϋποθέτει ότι μέχρι τότε θα έχουν υλοποιηθεί όλες οι δεσμεύσεις.

Ενοποίηση Ταμείων και ανταπεργία

Ο Γιάννης Βρούτσης πρέπει να αποδείξει ότι οι αλλαγές που πέρασε στο τελευταίο πολυνομοσχέδιο για τη βιωσιμότητα των Ταμείων αρκούν. Ο υπουργός Εργασίας θα προσπαθήσει να πείσει μέσω πινάκων και συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων ότι η ενοποίηση των Ταμείων είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Στην αντίθετη περίπτωση, οι τροϊκανοί θα ζητήσουν περαιτέρω μειώσεις στις συντάξεις. Ηδη τα ασφαλιστικά ταμεία αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα με τα αποθεματικά τους, αφού εκκρεμούν απλήρωτες εισφορές πολλών δισ. ευρώ, κάτι που προκαλεί ασφυξία. Πάντως, ο Γιάννης Βρούτσης έχει ακόμα να τρέξει την απελευθέρωση των εργασιακών σχέσεων, που έχει μείνει πίσω, αλλά και τις ομαδικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα. Ο υπουργός Εργασίας όμως πρέπει να κλείσει και το μέτωπο των απεργιών και συγκεκριμένα το δικαίωμα της ανταπεργίας (lock out), που ζητάει επιμόνως η τρόικα, αλλά σε αυτό αντιδρούν έντονα οι συνδικαλιστές.

Πτωχευτικό Δίκαιο

Μέχρι την επόμενη εβδομάδα, ο Νίκος Δένδιας θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει το σχέδιο για τα «κόκκινα» δάνεια, όχι μόνο για την πρώτη κατοικία, αλλά και για τις επιχειρήσεις. Ενα σχέδιο όμως που πρέπει να περάσει από την τρόικα και ουσιαστικά αυτό θα επιδιώξει ο υπουργός Ανάπτυξης στις διαπραγματεύσεις που θα έχει στο Παρίσι. Κάτι που μόνο εύκολο δεν θα είναι, αφού οι δανειστές επιμένουν πως, αν η πρόταση δεν τους ικανοποιήσει, τότε η δαμόκλειος σπάθη των πλειστηριασμών παραμένει. Από την άλλη, το υπουργείο Ανάπτυξης έχει να κλείσει και την εκκρεμότητα με το Πτωχευτικό Δίκαιο, δηλαδή τις προϋποθέσεις για δεύτερη επιχειρηματική ευκαιρία, καθώς επίσης την επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων (η τρόικα επιμένει σε αυτό το ζήτημα) και την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας.

Μείωση του ελληνικού χρέους

Ο Γκίκας Χαρδούβελης, που έχει και συνολική εικόνα των μέχρι τώρα διαπραγματεύσεων, όπως είναι φυσικό, θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη συνάντηση στο Παρίσι. Ο υπουργός Οικονομικών, πέρα από το ότι έχει σαφείς εντολές να συμφωνήσει στις φοροελαφρύνσεις για τις οποίες έχει δεσμευθεί ο πρωθυπουργός και οι οποίες δεν εκτροχιάζουν το πρόγραμμα, ψηλά στην ατζέντα θα έχει και το θέμα της μείωσης του ελληνικού χρέους. Μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να μην το αγγίζει ακόμα, αλλά στο Παρίσι θα γίνει συζήτηση για τη ρύθμιση του χρέους, ανοίγοντας το πρώτο κεφάλαιο στο θέμα, που αποτελεί πλέον τον πρωταρχικό στόχο του Αντώνη Σαμαρά. Βέβαια, το υπουργείο Οικονομικών στο ενδιάμεσο πρέπει να κλείσει και μια σειρά από προαπαιτούμενα, όπως το θέμα του αιγιαλού και των εμπορικών χρήσεων, καθώς και τον τομέα των αποκρατικοποιήσεων, που έχουν μείνει αρκετά πίσω και είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις φοροελαφρύνσεις.

Θέλει «ΟΚ» για διορθωτικές κινήσεις

Ο Χρήστος Σταϊκούρας, που είναι υπεύθυνος για την πορεία του Προϋπολογισμού, σε πρώτη φάση θα ενημερώσει για την πορεία των εσόδων, ενώ θα δώσει και το περίγραμμα για την κατάρτιση του νέου Προϋπολογισμού για το 2015. Στόχος του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών είναι να πιέσει για αλλαγή των δημοσιονομικών στόχων για τη διετία 2015-17 προς τα κάτω, γιατί τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που προβλέπονται μπορεί να φέρουν νέα μέτρα. Ο Χρήστος Σταϊκούρας, μετά τη συνολική συζήτηση του Γκίκα Χαρδούβελη, θα επιδιώξει να πάρει και το τελικό «ΟΚ» για συγκεκριμένες διορθωτικές κινήσεις που θέλει να κάνει η κυβέρνηση, όπως η μείωση στον Ειδικό Φόρο για το πετρέλαιο θέρμανσης, η αύξηση των δόσεων για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές αλλά και η μείωση των φορολογικών συντελεστών.

Φοροδιαφυγή και ενίσχυση των ελέγχων

Ο Γιώργος Μαυραγάνης, που είδε τις αρμοδιότητές του να αυξάνονται μετά την αποπομπή του Χάρη Θεοχάρη από τη Γραμματεία Εσόδων, θα έχει δύσκολο έργο απέναντι στους τροϊκανούς. Ηδη οι εκπρόσωποι των δανειστών επιδιώκουν την πλήρη αυτονόμηση της Γραμματείας Εσόδων, ενώ ζητούν να στελεχωθεί και με επιπλέον προσωπικό. Πάντως η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να βάλει κόκκινες γραμμές για το συγκεκριμένο ζήτημα, κάτι που έδειξε και μέσω του Σταύρου Παπασταύρου κατά την τελευταία συνάντηση με την τρόικα στην Αθήνα.
Από την άλλη, ο υφυπουργός Οικονομικών πρέπει να κλείσει το νέο φορολογικό ενώ έχει να «τρέξει» και τους φοροελεγκτικούς μηχανισμούς. Η τρόικα ζητά περαιτέρω ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών για να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή, που θα φέρει έσοδα στα κρατικά ταμεία.