Επιστροφή στο χωράφι;

Η Ελλάδα τον προηγούμενο αιώνα έζησε δύο μεγάλες καταστροφές. Η πρώτη ήταν η Μικρασιατική. Η δεύτερη ήταν η Κατοχή και ο εμφύλιος πόλεμος που ακολούθησε. Και στις δύο περιπτώσεις η Ελλάδα βγήκε, εκτός των άλλων συνεπειών, οικονομικά κατεστραμένη. Κατάφερε όμως να ξεπεράσει τις δυσκολίες γιατί στηρίχθηκε στην εργατικότητα του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολούνταν στον πρωτογενή τομέα της παραγωγής. Οι Έλληνες της υπαίθρου κατάφεραν με τις λιγοστές

τους γνώσεις και τον μικρό τους κλήρο κατάφεραν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην ανοικοδόμηση της ελληνικής οικονομίας και στις δύο περιπτώσεις. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι στην αρχή της δεκαετίας του ‘50 ο αγροτικός τομέας συμμετείχε κατά το 1/3 περίπου στη δημιουργία του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας μας.

Σήμερα η Ελλάδα ζει μια νέα οικονομική κρίση. Όχι ως αποτέλεσμα ενός πολέμου, αλλά των πολιτικών που ασκήθηκαν στην Ελλάδα μεταπολιτευτικά. Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών ήταν η συρρίκνωση της αγροτικής παραγωγής, η οποία έφτασε σταδιακά να αντιπροσωπεύει το 15% του ΑΕΠ στα τέλη της δεκαετίας του ‘70, το 10% περίπου στα μέσα της δεκαετίας του ’90 και λιγότερο από 5% στις μέρες μας.

Αποτελεί γεγονός ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας περνά και πάλι μέσα από την ισχυροποίηση των ανταγωνιστικών μας πλεονεκτημάτων. Και τα αγροτικά μας προϊόντα μπορεί να αποτελέσουν όντως ένα ισχυρό πλεονέκτημα. Ο πρώτος λόγος είναι γιατί η αύξηση της παραγωγής μπορεί να υποκαταστήσει σε σημαντικό βαθμό τις εισαγωγές, οι οποίες για το 2012 και παρά την μείωση της εγχώριας ζήτησης παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Ο δεύτερος λόγος είναι γιατί μπορούμε να αυξήσουμε τις εξαγωγές κάτι που ήδη διαφαίνεται στον ορίζοντα, καθώς το 2012 οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 14,7%. Θετικά αποτελέσματα στους δύο παραπάνω τομείς θα επηρεάσουν θετικά και το ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο της χώρας. Τρίτον, πιθανή αύξηση της αγροτικής παραγωγής θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, σε έναν τομέα που για την πατρίδα μας ήταν πάντα σημαντικός. Σήμερα θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι μόλις το 13% περίπου του εργατικού δυναμικού απασχολείται στην αγροτική παραγωγή. Τέταρτον η αύξηση της παραγωγικότητας στον αγροτικό τομέα θα έχει άμεσες ή έμμεσες θετικές επιπτώσεις σε κλάδους όπως η βιομηχανία των τροφίμων και ο τουρισμός. Πέμπτον, θα ενισχυθεί η βιώσιμη και περιβαλλοντική ανάπτυξη, τη σπουδαιότητά των οποίων γνωρίζουμε πολύ καλά όλοι όσοι έχουμε μεγαλώσει σε αγροτικές περιοχές.

Επιστροφή στο χωράφι; Εντάξει είναι εύκολο να το λες και "κακά τα ψέματα" η αγροτική ζωή έχει δυσκολίες. Αλλά, σήμερα τα πράγματα είναι πιο εύκολα από ότι ήταν τη δεκαετία του ’50.

Καταρχήν για τη χώρα μας υπάρχει η Κοινή Αγροτική Πολιτική, η οποία ενισχύσει τόσο το εισόδημα των αγροτών όσο και την ανάπτυξη ευρύτερων υποδομών στην ύπαιθρο. Και η νέα ΚΑΠ εκτός από δικαιότερη και φιλικότερη στο περιβάλλον, ενισχύει σημαντικά τους νέους αγρότες. Επίσης, σήμερα υπάρχει περισσότερη γνώση και μεγαλύτερη διάχυση της πληροφορίας. Και βέβαια υπάρχει η τεράστια ανάπτυξη στον τομέα της τεχνολογίας, η οποία όχι μόνο διευκολύνει τη διαδικασία της παραγωγής, αλλά συμβάλει αποφασιστικά και στην αύξησή της.

Αυτό που λείπει είναι η στρατηγική. Στρατηγική για τα προϊόντα μας και το μάρκετινγκ. Στρατηγική για το πως θα πετύχουμε την ανταγωνιστικότητα μέσω οικονομιών κλίμακας, για το πως θα διεισδύσουμε σε ξένες αγορές, το πως θα επιμορφώνουμε συνεχώς τους αγρότες. ώστε μελλοντικά να γίνουν όχι μόνο άριστοι παραγωγοί αλλά και πετυχημένοι επιχειρηματίες. Ειδικά το τελευταίο, η αγροτική επιχειρηματικότητα, μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά τόσο στη συμβολή του αγροτικού τομέα στο ελληνικό ΑΕΠ, όσο και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Και βέβαια θα μου πείτε ότι σήμερα λείπουν τα χρήματα. Αυτή είναι η μισή αλήθεια. Πρώτον, γιατί όπως αναφέρθηκε παραπάνω η Ευρώπη δίνει χρήματα για την αγροτική παραγωγή, τα οποία θα πιάσουν τόπο μόνο αν αξιοποιηθούν σωστά. Δεύτερον, γιατί και όταν έρεε άφθονο και ζεστό χρήμα στην πατρίδα μας, η Ελλάδα όχι μόνο απομακρύνθηκε από την αγροτική παραγωγή, αλλά και σημαντικό μέρος αυτών οδηγήθηκε στην υπερκατανάλωση και μάλιστα άσχετη με την γεωργική οικονομία. Τρίτον, χρήματα δεν υπήρχαν ούτε μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, ούτε με το τέλος του Εμφυλίου. Πετύχαμε όμως χάρη στο πείσμα, την εργατικότητα και το φιλότιμο των ανθρώπων της υπαίθρου. Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε και τώρα.