4 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου

Η ημέρα αυτή αποτελεί μια ευκαιρία να ενισχυθούν οι γενικές γνώσεις σχετικά με την παγκόσμια επιδημία καρκίνου και τον τρόπο με τον οποίο, μέσω των σωστών στρατηγικών και παρεμβάσεων, μπορούν να προληφθούν ή ακόμη και να θεραπευτούν μερικοί από τους πιο συχνούς τύπους της νόσου.

Η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά του Καρκίνου (UICC), που εκπροσωπεί 280 οργανώσεις σε 90 χώρες του κόσμου. Η εκστρατεία ενημέρωσης κάθε χρόνο στις 4 Φεβρουαρίου δίνει

έμφαση στην πρόληψη και στη διαπίστωση ότι το 43% των καρκίνων μπορούν να αποφευχθούν με τις εξής προϋποθέσεις:

Φυσική άσκηση, ισορροπημένη διατροφή, υγιεινή δίαιτα και αποφυγή παχυσαρκίας.

Αποφυγή υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο.

Πληροφόρηση για τα εμβόλια που προλαμβάνουν μορφές καρκίνου.

Διακοπή του καπνίσματος

Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ

Με τη λέξη «καρκίνο» χαρακτηρίζουμε ένα σύμπλεγμα νόσων που σχετίζονται με τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό και την ανοργάνωτη ανάπτυξη των προσβεβλημένων κυττάρων. Ο καρκίνος είναι η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Κάθε χρόνο 7 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους και 11 εκατομμύρια νοσούν, το 70% των οποίων σε χώρες μέσου και χαμηλού εισοδήματος. Ο καρκίνος θεωρείται μια μεγάλη πρόκληση παγκοσμίως. Μέχρι το 2030 υπολογίζεται ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα έχουν γύρω στους 21.4 εκατομμύρια νοσούντες με καρκίνο το χρόνο.

Για τους περισσότερους ανθρώπους η διάγνωση καρκίνου είναι ένα ψυχοτραυματικό γεγονός το οποίο συχνά ανακινεί συναισθήματα όπως σοκ, φόβος, θυμός, θλίψη, αίσθημα μοναξιάς και ανησυχία. Το να μιλάμε για αυτό με το οικείο περιβάλλον μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση αυτών των συναισθημάτων. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι θεωρούν αρκετά δύσκολο να κάνουν κάτι τέτοιο. Υπάρχουν καμπάνιες οι οποίες στοχεύουν αποκλειστικά στην απομυθοποίηση θεμάτων ταμπού και ντροπής. Ιδιαίτερη σημασία δίνουν επίσης στη πρόληψη και την έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων.

Η υποστήριξη από το χώρο εργασίας είναι επίσης πολύ σημαντική. Ένα υποστηρικτικό περιβάλλον στο χώρο εργασίας μπορεί να μειώσει το άγχος και να βοηθήσει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και αύξηση εμπιστοσύνης προς τον εαυτό. Είναι σημαντικό να γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις όταν κάποιος είναι στη φάση επιστροφής στη δουλειά. Η εργασία μπορεί να βοηθήσει κάποιον να επανακτήσει το αίσθημα φυσιολογικότητας, τη ρουτίνα, τη σταθερότητα, κοινωνικότητα αλλά και το εισόδημα του.

Τα νέα πάντως δεν είναι καλά. Κατά 50% αναμένεται να αυξηθούν τα κρούσματα καρκίνου μέχρι το 2030, φτάνοντας τα 21,6 εκατομμύρια ετησίως, ενώ το 2012 δεν υπερέβησαν τα 14 εκατομμύρια, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Υπηρεσίας για την Ερευνα του Καρκίνου του ΟΗΕ. Οι θάνατοι από τη νόσο αναμένεται να αυξηθούν από τα 8,2 εκατομμύρια σε 13 εκατομμύρια ετησίως, αύξηση που αποδίδεται αφενός στη γήρανση του πληθυσμού και αφετέρου στην υιοθέτηση επισφαλούς τρόπου ζωής. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο κάπνισμα, ενώ επισημαίνεται ότι η αύξηση των πωλήσεων καπνού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου του πνεύμονα.

Από το 2011 ο καρκίνος είναι το πρώτο αίτιο θανάτου παγκοσμίως, θέση που παλαιότερα κατείχαν τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Επίσης οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το 53% των κρουσμάτων καρκίνου αφορούν άνδρες, όπως, εξάλλου και το 57% των θανάτων από τη νόσο. Ο καρκίνος των πνευμόνων είναι ο συχνότερος ανδρικός καρκίνος (16,7%) και ακολουθούν του προστάτη (15%), του παχέος εντέρου (10%), του στομάχου (8,5%) και του ήπατος (7,5%). Στις γυναίκες συχνότερος είναι ο καρκίνος του μαστού (25,2%), του παχέος εντέρου (9,2%) και ακολουθούν των πνευμόνων (8,7%), του τραχήλου της μήτρας (7,9%) και του στομάχου (4,8%).

Αλλά και η γεωγραφική κατανομή της νόσου είναι παράξενη. Το 60% των κρουσμάτων και το 70% των θανάτων από καρκίνο σημειώθηκε στην Αφρική, την Ασία και την Κεντρική και Νότιο Αμερική.

Βαρύ είναι το τίμημα που πληρώνουν και κάποια πλούσια κράτη όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία. Οι συνηθέστερες μορφές της νόσου στον ανεπτυγμένο κόσμο είναι του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη, ενώ στα αναπτυσσόμενα κράτη είναι του ήπατος, του στομάχου και του οισοφάγου.

Τα μισά από το σύνολο των νέων κρουσμάτων καρκίνου που καταγράφηκαν το 2012 αφορούσαν την Ασία, ενώ τα περισσότερα σημειώθηκαν στην Κίνα. Στην Ευρώπη καταγράφηκε το 25% των νέων κρουσμάτων, στην αμερικανική ήπειρο το 20% και στην Αφρική και Μέση Ανατολή το 8%.

Παγκοσμίως, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι το πιο διαδεδομένο αίτιο θανάτου (19,4% του συνόλου) και ακολουθούν ο καρκίνος του ήπατος (9,1%) και του στομάχου (8,8%).