Η συμπεριφορά του λαγού στην κυνηγετική κάρπωση

Γίνονται οι λαγοί “πονηρότεροι”; Μπορούν να έχουν διαφορετική συμπεριφορά από περιοχή σε περιοχή; Κατά τη διάρκεια της κυνηγετικής περιόδου αλλάζει η συμπεριφορά του λαγού; Αποτελούν σκέψεις και ερωτήσεις που συναντάμε στην πράξη και θα τις εξετάσουμε ως προς την επιστημονική τους βάση.

Η συμπεριφορά ή ηθολογία του κάθε ζώου, δηλαδή το πως αντιδρά και κινείται, καθορίζεται από την εξέλιξη-γενετική και τη μάθηση. Υπάρχουν γονίδια που οδηγούν στην ενδεδειγμένη συμπεριφορά ώστε να μεγιστοποιείται η επιβίωση. Μέσω της εξέλιξης, αυτά τα γονίδια μεταβάλλονται και όσο υψηλότερη είναι η αναπαραγωγή

ενός είδους και όσο γρηγορότερα αλλάζουν οι γενιές, τόσο συντομότερα επέρχεται η προσαρμογή και η αλλαγή συμπεριφοράς. Παράλληλα, δρα και η μάθηση και το ζώο έχει την ικανότητα να υιοθετεί τη συμπεριφορά εκείνη με την οποία θα αποφεύγει τους κινδύνους.

Έρευνες έδειξαν πως ο αμερικανικός λαγός χρησιμοποιεί περισσότερο την πυκνή βλάστηση σε περιοχές με υψηλότερη πυκνότητα αρπάγων. Επίσης η πανσέληνος προκαλεί μεγαλύτερη θνησιμότητα από τους άρπαγες. Για να το αποφύγουν αυτό οι λαγοί βρέθηκε πως κινούνταν συχνότερα κάτω από πυκνή βλάστηση τις ημέρες με πανσέληνο.

Ανάλογα στην Ιταλία, ο λαγός γίνεται λιγότερο νυχτόβιος όταν διαβιεί εντός περίφραξης η οποία του παρέχει προστασία από άρπαγες.

Όσον αφορά το κυνήγι, η σπουδαιότερη έρευνα έγινε στην Αγγλία. Στην έρευνα αυτή αναφέρεται πως ο λαγός κατά την ημέρα δεν εγκαταλείπει εύκολα τον κρυψώνα-γιατάκι του επειδή θα εντοπιστεί από τους άρπαγες, συμπεριλαμβανομένων των αρπακτικών πτηνών. Ωστόσο αυτό βρήκαν πως διαφοροποιείται ανάλογα με την κυνηγετική μέθοδο που εφαρμόζεται σε μια περιοχή.

Στο πλαίσιο αυτό συγκρίθηκαν τρεις μέθοδοι: 1) κυνήγι με λαγωνικά όπου εντοπίζουν τους λαγούς κυρίως με την όραση σε ανοιχτές περιοχές και τους συλλαμβάνουν τα ίδια (coursing), 2) κυνήγι με ιχνηλάτες (beagling), και 3) παγάνα (driving shooting).

Στην περιοχή που διεξάγονταν κυνήγι με λαγωνικά οι λαγοί απέκτησαν την τάση να παραμένουν στο γιατάκι τους, έτσι ώστε να μην εντοπιστούν οπτικά και καταδιωχθούν από τα λαγωνικά τα οποία αναπτύσσουν μεγαλύτερη ταχύτητα από τους λαγούς και μπορούν να τους συλλαμβάνουν. Αντίθετα, στις περιοχές που ασκούνταν κυνήγι με ιχνηλάτες ή παγάνα, οι λαγοί είχαν την τάση να εγκαταλείπουν ευκολότερα το γιατάκι τους και να διαφεύγουν της καταδίωξης ή του κλοιού. Δηλαδή αυτό που αναφέρεται κοινώς ως σούρσιμο ή σύρσιμο του λαγού.

Κατά πόσο αυτή η διαφοροποίηση επηρεάζεται από την εξέλιξη ή τη μάθηση εξαρτάται από τη θνησιμότητα που προκαλεί η κάθε μέθοδος κυνηγίου. Το κυνήγι με λαγωνικά και η παγάνα έχουν μεγάλο ποσοστό κάρπωσης και αναμένεται να επηρεάζουν γενετικά τον πληθυσμό. Αντίθετα, με τους ιχνηλάτες, όπως αναφέρουν οι ερευνητές, η κάρπωση είναι μικρότερη και εκεί αναμένεται να δρα η μάθηση.

Η κάρπωση στη χώρα μας γίνεται κυρίως με ιχνηλάτες και φαίνεται να είναι αναλογικά εντονότερη για τους ανήλικους και τους θηλυκούς λαγούς, δηλαδή θηρεύονται περισσότεροι ανήλικοι και θηλυκοί λαγοί λόγω ακριβώς της ελλιπούς μάθησης, άλλα και του γεγονότος πως τα αρσενικά κάνουν μεγαλύτερου εύρους μετακινήσεις.

Στους νομούς Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής βρέθηκε πως εντός των Ζωνών Εκγύμνασης η κάρπωση είναι κατά 30% μικρότερη. Πέρα από τη μείωση του πληθυσμού που μπορεί να επιφέρει η εκγύμναση, φαίνεται πως και η προσαρμογή των λαγών να αποφεύγουν τη θήρευση επιδρά σοβαρά.

Άλλες γνωστές προσαρμογές του λαγού είναι τα ζικ-ζακ πριν πιάσει γιατάκι, τα γνωστά τσαλιμάκια. Όπως και ότι πριν βγει στο ανοικτό κατά τη δίωξη, στέκεται και επιλέγει την πορεία που θα πάρει ώστε να αποφύγει τα καρτέρια, γι’ αυτό και ο κυνηγός θα πρέπει να είναι σιωπηλός και ακίνητος όταν φέρνουν τα σκυλιά το λαγό προς αυτόν.

Άρα απαντώντας στα αρχικά ερωτήματα, οι λαγοί πράγματι έχουν την ικανότητα να γίνονται “πονηρότεροι”, ανάλογα με την κυνηγετική πίεση μπορούν να έχουν διαφορετική συμπεριφορά από περιοχή σε περιοχή, και με το πέρας της κυνηγετικής περιόδου καθίσταται δυσκολότερη τη θήρευσή τους. Αυτοί ακριβώς είναι κάποιοι παράμετροι που καθιστούν τον λαγό ένα συναρπαστικό θήραμα.

Του Δρος Χρήστου Κ. Σώκου

The post Η συμπεριφορά του λαγού στην κυνηγετική κάρπωση appeared first on iHunt.