Το μεγάλο ψέμα για το ευρώ

Οι ευρωεκλογές συνήθως περνούν σχεδόν απαρατήρητες σε όλη την Ευρώπη, σε σημείο που γίνεται διαφημιστική εκστρατεία για τη συμμετοχή των πολιτών με το σύνθημα «Η ψήφος έχει σημασία για τη ζωή μας». Με κλασικούς πολιτικούς όρους το επιχείρημα αυτό είναι ψευδές, διότι η πραγματική εξουσία των ευρωβουλευτών και του σώματος συνολικά είναι περιορισμένη, αν και μεγαλύτερη σε σχέση με το παρελθόν. Αυτή τη φορά, όμως, οι ευρωεκλογές είναι κρίσιμες σε πολλά επίπεδα. Στη χώρα μας το ενδιαφέρον είναι φυσικά εστιασμένο στις

πιθανές συνέπειες που θα έχει το όποιο αποτέλεσμα στην εσωτερική πολιτική σκηνή. Το όποιο μήνυμα δεν απευθύνεται μόνο στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και στην Ευρώπη. Αντιδρούν οι Ελληνες στην αδιέξοδη οικονομική πολιτική ή αντέχουν κι άλλα; Αυτό θα μετρήσει στα μάτια των άλλων Ευρωπαίων. Δεν είναι λίγοι άλλωστε εκείνοι που τα τελευταία τέσσερα χρόνια βλέπουν με έκπληξη την προσαρμογή σε όλο χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο και την έλλειψη αντιδράσεων από την πλευρά της ελληνικής κοινωνίας.

Ούτε είναι τυχαίο ότι τα ισχυρά συστήματα εξουσίας στην Ευρώπη επιχείρησαν να επαναφέρουν τα διλήμματα περί εξόδου από το ευρώ, τα οποία εκτός από εκβιαστικά είναι και παραπλανητικά, διότι υπονοούν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική εντός Eυρωζώνης, σε μια πολιτική η οποία αποδεδειγμένα έχει αποδειχτεί καταστροφική και λανθασμένη. Το σκεπτικό που καλλιεργείται είναι «είτε εφαρμόζετε πακέτο τη λιτότητα, τη διάλυση του κοινωνικού κράτους και την καταστροφή των μικρών και μεσαίων οικονομικών μονάδων, είτε βγαίνετε από το ευρώ».

Είναι αλήθεια ότι η ύπαρξη του ίδιου του ευρώ θέτει αρκετούς περιορισμούς στην οικονομική πολιτική που μπορεί να εφαρμοστεί σε μια χώρα που είναι μέλος της νομισματικής ένωσης. Τα περιθώρια, όμως, δεν είναι ανύπαρκτα, κάθε άλλο. Μπορεί η Ελλάδα να μην έχει τη δυνατότητα να τυπώσει δικό της χρήμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι μονόδρομος η εφαρμογή μονόπλευρης λιτότητας, η διάλυση του κοινωνικού κράτους και των δημόσιων αγαθών (Υγεία, Παιδεία), η καταστροφή της μικρής και μεσαίας οικονομικής δραστηριότητας και το ξεπούλημα του εθνικού πλούτου με τις χαμηλότερες πραγματικές τιμές στην ιστορία της χώρας.

Στην πραγματικότητα, υπάρχουν περιθώρια για αλλαγή της πολιτικής, με στόχο την τόνωση της ρευστότητας, την ενίσχυση της παραγωγής, αλλά και την προστασία των πιο ευάλωτων κοινωνικών στρωμάτων και της μεσαίας τάξης. Είναι βέβαια ανάγκη τα όποια βήματα να γίνουν μέσα στο πλαίσιο της Eυρωζώνης διότι, πέρα από τους περιορισμούς που θέτει η σχέση δανειστή - οφειλέτη ανάμεσα σε Ελλάδα και Eυρωζώνη, τα προβλήματα έχουν και έναν ευρύτερο ευρωπαϊκό χαρακτήρα, ο οποίος απαιτεί αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Στο ενδεχόμενο εθνικού νομίσματος, όσο κι αν θεωρητικά έχει σοβαρά πλεονεκτήματα, δύσκολα μπορούν να υπολογιστούν οι συνέπειες ενός τέτοιου εγχειρήματος τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη. Αλλωστε, παρόλο τον θόρυβο που προκάλεσαν οι αποκαλύψεις για τα σχέδια περί Grexit το 2012, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο ότι οι επιπτώσεις μιας ευρω-εξόδου ήταν τότε κάτι που ουδείς μπορούσε να υπολογίσει και ελάχιστοι -οι πιο ακραίοι- ήταν διατεθειμένοι να αναλάβουν ένα τέτοιο ρίσκο. Εάν παραμένει ζωντανή η πιθανότητα για κάτι τέτοιο, τότε το ίδιο ζωντανές είναι και οι επιφυλάξεις.

Αλλωστε το 2014 το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι πια μόνο η Ελλάδα, αλλά και η Ιταλία, όπου αναμένονται με ενδιαφέρον τα ποσοστά του «αντιευρωπαϊστή» Μπέπε Γκρίλο. Το κρίσιμο ερώτημα, λοιπόν, είναι εάν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα δώσει έναυσμα για αναπροσαρμογές τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στην Ευρώπη. Είναι πράγματι αρκετοί οι περιορισμοί για αλλαγή της ευρωπαϊκής πολιτικής, αλλά το βέβαιο είναι ότι εάν στις ευρωεκλογές δεν καταγραφεί η αμφισβήτηση των ψηφοφόρων, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ελλάδα, οι ευρωπαϊκές ηγεσίες θα πάρουν το μήνυμα ότι οι ίδιες πολιτικές μπορούν να συνεχιστούν αφού ο κόσμος τις αποδέχεται.

Blogger Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου