Τι γίνεται με το Brexit;

Το 2017 ξεκίνησε και η πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τερέζα Μέι, έχει μόλις τρεις μήνες για να επικαλεστεί το Άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, η πρώτη ενέργεια που θα πυροδοτήσει την έναρξη των διαδικασιών για το «διαζύγιο» με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σε τι φάση βρίσκεται αυτή τη στιγμή το Brexit και γιατί αργεί τόσο πολύ να υλοποιηθεί; Τo Bloomberg αποπειράται να απαντήσει με 10 ερωταπαντήσεις.

1. Γιατί αργεί τόσο πολύ;

Αν και το βρετανικό δημοψήφισμα

διεξήχθη τον Ιούνιο, η Μέι καθυστέρησε να ξεκινήσει τις διαδικασίες καθώς χρειαζόταν χρόνο για να προετοιμάσει την διαπραγματευτική τακτική της. Άλλωστε, η Ε.Ε. έχει ήδη κρατήσει «σκληρή γραμμή», τονίζοντας ότι δεν πρόκειται να εμπλακεί ούτε καν σε ανεπίσημες διαπραγματεύσεις πριν το Λονδίνο ενεργοποιήσει το Άρθρο 50.

2. Ποιος είναι ο αρμόδιος να ενεργοποιήσει το Άρθρο 50;

Υπάρχει πολλή συζήτηση γύρω από το θέμα αυτό. Η Βρετανίδα πρωθυπουργός δηλώνει ότι η ίδια είναι η αρμόδια, ωστόσο, τον Νοέμβριο βρετανικό δικαστήριο απεφάνθη ότι το βρετανικό κοινοβούλιο είναι αυτό που θα αποφασίσει. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι η Μέι θα πρέπει να φέρει το σχετικό νομοσχέδιο προς έγκριση στη Βουλή.

3. Τι θα αποφασίσει το Κοινοβούλιο;

Αν και οι βουλευτές της αντιπολίτευσης, ακόμα και μέλη της κυβέρνησης, έχουν ασκήσει κριτική στην Μέι, οι πιθανότητες είναι ότι κανείς δεν θα αμφισβητήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.

4. Πόσο καιρό θα διαρκέσουν οι διαπραγματεύσεις;

Το Άρθρο 50 αναφέρει ρητά ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν περιθώριο δύο ετών, αν και η προθεσμία θα μπορούσε να επεκταθεί αν συμφωνήσουν και τα 28 κράτη – μέλη της Ε.Ε.

5. Ποιο θα είναι το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων;

Η Βρετανία θα πρέπει να διαπραγματευτεί εκτός από τον τρόπο εξόδου από την Ε.Ε. και την μορφή της νέας εμπορικής σχέσης με την Ένωση. Σύμφωνα με το Bloomberg, ο Μισέλ Μπαρνιέ, ο Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για το Brexit, θα επικεντρωθεί πρώτα στα διαδικαστικά της εξόδου και μετά στη μορφή των εμπορικών σχέσεων.

6. Τι θα συμβεί στα δύο χρόνια από την ενεργοποίηση του Άρθρου 50;

Με τη λήξη της προθεσμίας η Βρετανία παύει να είναι μέλος της Ε.Ε. ανεξαρτήτως αν έχει εξασφαλίσει ή όχι μια εμπορική συμφωνία με το ευρωπαϊκό μπλοκ.

7. Τι νομοθετικό πλαίσιο θα ισχύσει τότε;

Και οι δύο πλευρές φαίνεται να συμφωνούν σε μια μεταβατική περίοδο έως ότου επισημοποιηθεί η νέα σχέση μεταξύ τους. Αυτό θα είναι μια ευχάριστη εξέλιξη για τις εταιρείες και τις τράπεζες (και των δύο πλευρών) που σίγουρα δεν θέλουν την αβεβαιότητα αλλά ούτε και τους δασμούς που θα ισχύσουν αν δεν υπάρξει εμπορική συμφωνία. Ένα από τα πιθανά σενάρια μάλιστα είναι να υπάρξει μια διμερής συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών να μην επιβληθούν τελωνειακοί δασμοί μέχρι στη διακίνηση προϊόντων μέχρι να υπάρξει μια πιο οριστική συμφωνία.

8. Ποια είναι τα εμπόδια για την νέα εμπορική συμφωνία;

Η Βρετανία θέλει τη μέγιστη δυνατή πρόσβαση στην ενιαία αγορά προϊόντων και υπηρεσιών, ωστόσο, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι προτεραιότητά της είναι ο περιορισμός της μετανάστευσης. Από την άλλη, η Ε.Ε. δεν είναι διατεθειμένη να αφήσει τη Μέι να «διαλέξει» τα ευρωπαϊκά προνόμια που τη συμφέρουν γιατί κάτι τέτοιο θα πυροδοτήσει παρόμοια αιτήματα κι από άλλες χώρες. Έτσι διατείνεται ότι η πρόσβαση στην ενιαία αγορά προϋποθέτει και την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων. Με αυτές τις επιπλοκές, η διαμόρφωση μιας εμπορικής συμφωνίας είναι πιθανό να καθυστερήσει πάνω από δύο χρόνια.

9. Τι μορφή θα μπορούσε να έχει αυτή η εμπορική συμφωνία;

Αν και η Μέι κάνει λόγο για μια ειδική συμφωνία, οι εμπορικές σχέσεις που έχει η Ε.Ε. με την Ελβετία, τον Καναδά, την Τουρκία και τη Νορβηγία, αποτελούν ένα μοντέλο προς μίμηση. Ένα «ήπιο Brexit» (όπως το χαρακτηρίζουν οι αναλυτές) προβλέπει ακριβώς αυτό, μια συμφωνία τύπου Νορβηγίας, με βάση την οποία το Λονδίνο θα παραμείνει στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά με κάποιες παραχωρήσεις στο θέμα της μετανάστευσης. Στην περίπτωση ενός «σκληρού Brexit» το Λονδίνο θα πρέπει να επαναφέρει τους δασμούς και να προσπαθήσει να πετύχει μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου σε δεύτερο χρόνο.

10. Τι μορφή θα έχει το εμπόριο με τις χώρες που δεν είναι μέλη της Ε.Ε.;

Ως μέλος της τελωνειακής ένωσης, η Βρετανία δεν μπορεί να πραγματοποιήσει εμπορικές διαπραγματεύσεις ως χώρα. Ορισμένα μέλη της βρετανικής κυβέρνησης εκτιμούν ότι η Βρετανία θα πρέπει να φύγει από την Ένωση άμεσα και να ξεκινήσει διμερείς διαπραγματεύσεις με τις υπόλοιπες χώρες (όπως τις ΗΠΑ). Άλλοι προειδοποιούν ότι μια τέτοια προσέγγιση θα έχει μεγάλη γραφειοκρατία και μεγάλο κόστος. Μια συμβιβαστική λύση είναι να παραμείνει στην τελωνειακή ένωση για ορισμένα μόνο προϊόντα και κλάδους της οικονομίας, αν και είναι αμφίβολο αν η Ε.Ε. θα συμφωνήσει με κάτι τέτοιο, σχολιάζει το Bloomberg.

11. Τι διαπραγματευτική δύναμη έχει η Βρετανία;

Η Μέι δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να πληρώσει την Ε.Ε. ώστε να επιτρέψει σε ορισμένους κλάδους και βιομηχανίες την παραμονή στην ενιαία αγορά. Η Βρετανία συμβάλλει με μεγάλο ποσοστό στον προϋπολογισμό της Ε.Ε., ο οποίος θα δεχθεί πλήγμα από την έξοδό της.