Τα νούμερα των Ταμείων πριν την τελική ευθεία

Πληθαίνουν τα αδιέξοδα, καθώς και τα δημοσιονομικά κενά έχουν μείνει ανοιχτά, αλλά και η χρηματοδότηση του Ασφαλιστικού εκ των πραγμάτων δείχνει ότι δεν μπορεί να υποστηριχθεί αν δεν πληγούν οι συντάξεις. Το ερώτημα είναι πού θα μπουν οι κόκκινες γραμμές σε μια τέτοια εξέλιξη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο αριθμός των συντάξεων που είναι πάνω από τα 1.500 ευρώ ανέρχεται στις 340.000.

Την ίδια ώρα, τα πρώτα στοιχεία για την πορεία των ασφαλιστικών ταμείων τη χρονιά που πέρασε δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος από την πλευρά των εισπράξεων παρά τις ρυθμίσεις των 100 δόσεων.

Συγκεκριμένα, στο ΙΚΑ τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές είναι στα 5,2 δισ. και οι μεταβιβάσεις από τον τακτικό προϋπολογισμό 4 δισ. ευρώ. Ποσό μόλις 510 εκατ. ευρώ έχει εισπραχθεί από ρυθμίσεις. Οι μεταβιβάσεις από ΑΚΑΓΕ ανέρχονται στα 150 εκατ., η απόδοση περιουσίας στα 660 εκατ. και οι διαφορές στις εισπράξεις υπέρ Δημοσίου και τρίτων στα 730 εκατ. ευρώ. Το κονδύλι των συντάξεων ανέρχεται στα 10,84 δισ. ευρώ.

Αντίστοιχα για τον ΟΑΕΕ, που είναι το Ταμείο των ελεύθερων επαγγελματιών, τα έσοδα από εισφορές είναι 1,2 δισ., οι μεταβιβάσεις από τον προϋπολογισμό 1,59 δισ. και οι εισπράξεις από ρυθμίσεις οφειλών στα 290 εκατ. ευρώ. Οι συντάξεις ανήλθαν σε 3,376 δισ.

Τέλος, στον ΟΓΑ τα έσοδα από εισφορές είναι μόλις 351 εκατ., με τις μεταβιβάσεις από τον προϋπολογισμό στα 3,2 δισ. και το σύνολο των συντάξεων στα 3,66 δισ. ευρώ. Αυξημένα από το 2012, σημαντικά μειωμένα από τα 537 εκατ. του 2011.

Οσον αφορά την κατανομή των εισοδημάτων, συγκεντρωτικά στοιχεία των ελεύθερων επαγγελματιών δείχνουν ότι 80% δηλώνει μέχρι 18.000 ευρώ τον χρόνο, που αντιστοιχεί στο 23,75% του συνολικού εισοδήματος που δηλώνουν σε ετήσια βάση. Αυτό σημαίνει ότι το υπόλοιπο 76,25% του εισοδήματος παράγεται από το 20%. Το σύνολο των εισοδημάτων που δηλώνεται αντιστοιχεί σε 1,57 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,2 δισ. παράγονται από το 20% των επαγγελματιών.

Το ερώτημα εδώ είναι πόσες ασφαλιστικές εισφορές αλλά και φορολογικά έσοδα αποδίδουν οι δύο αυτές ευρύτερες κατηγορίες, όταν μάλιστα οι ρυθμίσεις που έχουν γίνει έχουν πολύ περιορισμένα αποτελέσματα γιατί ακριβώς όσοι ρυθμίζουν ή επιχείρησαν να κάνουν χρήση των 100 δόσεων δεν μπόρεσαν να είναι συνεπείς στις τρέχουσες οφειλές τους εξαιτίας του ύψους τους - τουλάχιστον σε σημαντικό ποσοστό.

Το σχέδιο για μειώσεις στα χαμηλά εισοδήματα είναι ρεαλιστικό και μπορεί να αποδώσει για εκείνα που κυμαίνονται από 12.000 μέχρι 18.000 ευρώ, και βέβαια αφορά ειλικρινείς και καλοπροαίρετους ασφαλισμένους. Τα όσα ακούγονται σε σχέση με το ότι μπορεί να βασιστεί η κάλυψη των ελλειμμάτων του ΟΑΕΕ από την επιστροφή στο σύστημα ασφαλισμένων που δηλώνουν μέχρι 10.000 ευρώ μπορεί να κριθεί τουλάχιστον υπεραισιόδοξο, γιατί αφορά είτε ανθρώπους που από τα 600 ευρώ που τους μένουν τον μήνα θα σκεφτούν το πολύ να βάλουν τα 110 ευρώ για εισφορές, είτε τους συστηματικούς φοροφυγάδες.

Πιο σύνθετο είναι το ζήτημα για τις αυξήσεις που ζητά η κυβέρνηση στις εισφορές των υψηλών εισοδημάτων, καθώς κινδυνεύει να εξαντλήσει τους συνεπείς επαγγελματίες, οι οποίοι, όπως φαίνεται, είναι και εκείνοι που χρηματοδοτούν το σύστημα. Η λογική «οι λίγοι που βγάζουν πολλά» δεν υπολογίζει επίσης τις υψηλές φορολογίες με τις προκαταβολές, αλλά και τις υποχρεώσεις απέναντι στο χρηματοπιστωτικό σύστημα που έχουν κατά κανόνα οι ενεργοί επαγγελματίες.
To πρόβλημα που δημιουργήθηκε από το 2010 έως το 2015 δείχνει ότι από τα Ταμεία έλειψαν 8,1 δισ., αφού τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές και ρυθμίσεις υποχώρησαν στα 12,4 δισ. από 20,6 δισ. ευρώ. Τούτου δοθέντος, καθίσταται προφανές ότι η πελαγοδρόμηση της οικονομίας τους τελευταίους 12 μήνες με έντονα υφεσιακά στοιχεία επιδεινώνει αντί να διευκολύνει την όποια προσπάθεια και η απόπειρα για κάλυψη των αναγκών του συστήματος δεν θα έχει το προϋπολογισθέν λογιστικό αποτέλεσμα καθόσον η ανάκαμψη θα υπονομεύεται από ατυχείς πολιτικούς χειρισμούς.

Οταν όμως ένας νοικοκύρης σου λέει «έβαλα τον γιο μου που έχει ΙΚΑ για λογαριασμό μου στο μαγαζί και έπαψα να είμαι ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ γιατί δεν θα πάρω σύνταξη», γίνεται αντιληπτό ότι η αγορά έχει ουσιώδεις αμφιβολίες για την επιτυχή αναδιάρθρωση του Ασφαλιστικού.