Στέλιος Σκαρίμπας (Elvida Foods): Ο πρωτοπόρος του γύρου

Ποια είναι η εταιρεία που πρώτη βιομηχανοποίησε τον γύρο και το σουβλάκι πριν από περίπου 18 χρόνια και τα νέα ανοίγματα σε μια αγορά 500 εκατ.

του Στέλιου Μορφίδη

Γερμανικές και πολωνικές εταιρείες έχουν γεμίσει την ευρωπαϊκή αγορά με προϊόν που το ονομάζουν «γύρο». Μόνο που αυτό δεν έχει καμία σχέση με τον γύρο. Μέσω του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Επεξεργασίας Κρέατος γίνονται προσπάθειες να προστατευτεί η ετικέτα

Οι Ελληνες τρώνε πολύ γύρο! Τόσο που η ετήσια κατανάλωσή του ξεπερνά πλέον τους 110.000 τόνους και η αγορά τζιράρει 400-500 εκατ. ευρώ... Μάλιστα μπορεί να θεωρηθεί και ο απόλυτος βασιλιάς του έτοιμου φαγητού στα χρόνια της κρίσης, αφού μέσα σε μία επταετία οι συνολικές πωλήσεις έχουν εκτοξευτεί 30%! «Το ενδιαφέρον του κόσμου μέσα στην κρίση μετατοπίστηκε από το πιο ακριβό έτοιμο φαγητό στο γύρο και το σουβλάκι. Είναι ένα πλήρες, γευστικό και οικονομικό γεύμα», λέει στο «business stories» ο κ. Στέλιος Σκαρίμπας, διευθύνων σύμβουλος της Elvida Foods, της πρώτης εταιρείας που βιομηχανοποίησε τον γύρο και το σουβλάκι πριν από περίπου 18 χρόνια, γνωστή με το σήμα Ελληνικός Γύρος (Hellenic Gyros), το όνομα με το οποίο είχε ιδρυθεί το 2001.

Εξάλλου από τότε πολύ νερό κύλησε στο αυλάκι. Η αγορά αναπτύχθηκε στρεφόμενη προς τη λύση του βιομηχανοποιημένου προϊόντος, μπήκαν και άλλοι παίκτες στην αγορά, με αποτέλεσμα σήμερα οι μεγάλες βιομηχανίες του κλάδου να εκτιμάται ότι ελέγχουν το 40% της συνολικής αγοράς και το υπόλοιπο 60% να το μοιράζονται οι μικροί παίκτες, τα κρεοπωλεία αλλά και τα ίδια τα ψητοπωλεία.

Η Elvida Foods, που ιδρύθηκε το 2001 ως Ελληνικός Γύρος Α.Ε., από την οικογένεια Νίκα και τον Χάρη Δαυίδ, με αρχικό σκοπό να τροφοδοτεί την αλυσίδα Πίτα Παν, ήταν ο πρωτοπόρος αυτής της μεταστροφής και σήμερα θεωρείται ένας από τους ηγέτες της αγοράς. Το 2006, όταν η Global Finance του κ. Αγγελου Πλακόπητα, που στο μεταξύ είχε εξαγοράσει την αλλαντοβιομηχανία Νίκας, πούλησε την Ελληνικός Γύρος Α.Ε. στον Θωμά-Αλέξανδρο Ζύμνη, έναν Χιώτη επιχειρηματία μεγαλωμένο και με έντονη δραστηριότητα στην Αργεντινή, ήταν μια εταιρεία με πωλήσεις 4 εκατ. ευρώ. Το 2017 ο τζίρος ξεπέρασε τα 20 εκατ. ευρώ και φέτος βάζει πλώρη για τα 23 εκατ.

«Ημασταν οι πρώτοι σε αυτόν τον χώρο. Ανοίξαμε την αγορά και αυτό, όπως καταλαβαίνετε, είχε πολλές δυσκολίες», σημειώνει ο κ. Σκαρίμπας που όλα αυτά τα χρόνια παραμένει ο σταθερός παρονομαστής στην εταιρεία. Από την ίδρυσή της και τη θέση του τεχνικού συμβούλου που κατείχε μέχρι τα τελευταία χρόνια, κατά τα οποία έχει αναλάβει την ευθύνη της διοίκησης της Elvida Foods, όπως μετονομάστηκε η εταιρεία. Μια αλλαγή που κρίθηκε απαραίτητη προκειμένου να καλύψει το νέο άνοιγμα της εταιρείας και σε άλλα προϊόντα που απευθύνονται σε εστιατόρια, ξενοδοχεία αλλά και τη λιανική, όπου γίνεται προσπάθεια μέσω της ετικέτας Nosti Most. Από προϊόντα σπιτικής κουζίνας και ψητοπωλείου έως είδη για finger food. Παρ’ όλα αυτά ο γύρος παραμένει ο κυρίαρχος στις πωλήσεις της εταιρείας με το σουβλάκι να ακολουθεί.

Τα περισσότερα προϊόντα γίνονται αυτοματοποιημένα, ενώ εκεί όπου ακόμα είναι απαραίτητα τα εργατικά χέρια, κυρίως στην παρασκευή του γύρου και του σουβλακίου, όλα τα προϊόντα έχουν ταυτότητα. Η εταιρεία μέσω ενός ηλεκτρονικού συστήματος με barcodes καταγράφει ποιος παρασκεύασε τι!

«Φανταστείτε ότι όλα αυτά τα κατασκευάσαμε μόνοι μας. Τα μηχανήματα, το λογισμικό... Ολα. Ημασταν οι πρώτοι και, όπως καταλαβαίνετε, φτιάξαμε έναν ολόκληρο κλάδο. Οι πρώτοι που στήσαμε δίκτυο πωλητών κ.ο.κ. Τώρα πλέον πάνω στις πατέντες μας φτιάχτηκαν ειδικά μηχανήματα που χρησιμοποιούν όλοι οι ανταγωνιστές μας, αναπτύχθηκαν εργαλεία και άνοιξαν δρόμοι οι οποίοι απλώς ακολουθήθηκαν απ’ τους νέους παίκτες. Ακόμα και το εργοστάσιο το χτίσαμε μόνοι μας το 2004», λέει ο κ. Σκαρίμπας.
Τώρα το εργοστάσιο αυτό στο Περιστέρι των 5.500 τ.μ. είναι πολύ μικρό για να υποστηρίξει την ανάπτυξη της εταιρείας. «Ψάχνουμε να βρούμε ένα μεγαλύτερο έξω απ’ τον αστικό ιστό στο οποίο θα επενδύσουμε την περαιτέρω ανάπτυξη της εταιρείας», σημειώνει ο κ. Σκαρίμπας αν και μέχρι στιγμής δηλώνει απογοητευμένος απ’ τις φτωχές υποδομές που προσφέρονται.

Επενδύσεις και στοίχημα

Ο στόχος του, όμως, πέραν της κτιριακής -και όχι μόνο- επένδυσης είναι διπλός: Το άνοιγμα της λιανικής αγοράς αλλά και οι μαζικότερες εξαγωγές με όπλο την προσπάθεια που γίνεται από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών Επεξεργασίας Κρέατος (ΣΕΒΕΚ) ο γύρος να γίνει το πρώτο ελληνικό προϊόν ΕΠΙΠ (Εγγυημένο Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν) στην Ευρώπη. Μια διαδικασία που χρειάζεται χρόνο και με την οποία ουσιαστικά για να ονομάζεται ένα προϊόν «γύρος» (ή gyros στα αγγλικά) θα πρέπει να έχει συγκεκριμένες προδιαγραφές στην παρασκευή του.

Σύμφωνα με τον κ. Σκαρίμπα, η κίνηση αυτή θα βοηθήσει πρώτα απ’ όλα να τεθεί εκτός μάχης ο αθέμιτος ανταγωνισμός που υπάρχει από εταιρείες του εξωτερικού. «Το ξέρετε ότι υπάρχουν γερμανικές και πολωνικές εταιρείες που έχουν γεμίσει την ευρωπαϊκή αγορά με προϊόν που το ονομάζουν "γύρο";» λέει ο κ. Σκαρίμπας. «Μόνο που δεν έχουν σχέση με τον γύρο, ούτε από άποψη υλικών, ούτε από άποψη παρασκευής. Το πουλάνε, όμως, και μάλιστα σε πολύ φθηνές τιμές, γεγονός που καθιστά σχεδόν αδύνατη οποιαδήποτε προσπάθεια παράκαμψής τους. Δυστυχώς το έχουμε επιτρέψει αυτό και οι κινήσεις που κάνουμε σήμερα μέσω του ΣΕΒΕΚ για να προστατευτεί η ετικέτα “ελληνικός γύρος” έπρεπε να τις είχαμε κάνει προ δεκαετίας. Στο μεταξύ, πάντως, φροντίσαμε ως κλάδος, με την αναμόρφωση του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών που συντελέστηκε την τετραετία 2011-2014, να θέσουμε συγκεκριμένες προδιαγραφές για την παρασκευή του γύρου. Καθορίστηκε, λ.χ., ότι πρέπει να αποτελείται από ευγενή αυτοτελή κομμάτια κρέατος. Επίσης προσδιορίστηκε ο τρόπος που θα ψήνεται. Γενικά περιγράφεται αναλυτικά όλη η διαδικασία. Αυτό ζητάμε να γίνει τώρα και στην Ευρώπη. Εφόσον το καταφέρουμε μέσω του χαρακτηρισμού ΕΠΙΠ και επιβάλλουμε τον τρόπο παρασκευής στα προϊόντα του γύρου, τότε αυτό θα μας δώσει αυτομάτως τον χώρο να κινηθούμε στον ευρωπαϊκό χώρο», συνεχίζει.

Παράλληλα όμως αυτό θα προστατεύσει και το καταναλωτικό κοινό από τους επιτήδειους που μπορεί να εισάγουν από την αλλοδαπή προϊόν με ετικέτα γύρος και που όμως δεν έχουν καμία σχέση με τον ελληνικό γύρο. Ενα θέμα που άπτεται και της ασφάλειας των τροφίμων, μια και οι ξένες εταιρείες που σήμερα δεν ακολουθούν τον ελληνικό Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, χρησιμοποιούν και φωσφορικά άλατα για την παρασκευή του προϊόντος που πουλάνε ως «γύρο». «Στην παραγωγή γύρου στην Ελλάδα από χοιρινό κρέας ή κοτόπουλο δεν χρησιμοποιούνται ποτέ φωσφορικά άλατα. Τα προϊόντα αυτά προστατεύονται από τον Ελληνικό Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, ο οποίος απαγορεύει τη χρήση τέτοιων προσθέτων», σημειώνει ο κ. Σκαρίμπας.

Ο ίδιος, πάντως, δεν διστάζει να παραδεχθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος του γύρου που παρασκευάζεται στην Ελλάδα είναι από εισαγόμενο κρέας. «Η εγχώρια παραγωγή απλώς δεν αρκεί. Φανταστείτε ότι το σύνολό της μετά βίας μπορεί να καλύψει ένα οκτάμηνο λειτουργίας της δικής μας εταιρείας και όχι όλο τον κλάδο!».

Τα σούπερ μάρκετ

Σε ό,τι αφορά τη λιανική, ο στόχος της Elvida Foods είναι να ξεκλειδώσει την εγχώρια αγορά των σούπερ μάρκετ. Οχι μόνο με τον γύρο αλλά και με την ευρεία γκάμα των προϊόντων που σήμερα παράγει. «Εχουμε ετήσια απόδοση σε αυτό άνω του 100%, αλλά είναι μια αγορά που προσπαθούμε να ανοίξουμε. Προσφέρουμε μια εύκολη αλλά ποιοτική λύση στους εργαζόμενους», προσθέτει ο κ. Σκαρίμπας ο οποίος, όπως λέει, θέλει «να ξεκλειδώσει η κατηγορία των προϊόντων, όμως με τίμιες τιμές». Γι’ αυτό και καλεί τους καταναλωτές να μην εστιάζουν μόνο στην τιμή. «Αν κάτι είναι πολύ φθηνό πρέπει να τους δημιουργεί αμφιβολίες».

Στόχος επίσης είναι τόσο η ευρωπαϊκή λιανική αγορά, όπου η εταιρεία έχει παρουσία κυρίως στις περιοχές με έντονο ελληνικό στοιχείο, όσο και κάποιες αραβικές χώρες . Υπό διερεύνηση, σύμφωνα με τον κ. Σκαρίμπα, είναι και οι αγορές του Καναδά και των ΗΠΑ, ένα εγχείρημα ωστόσο δύσκολο αφού η εκεί νομοθεσία απαιτεί τη δημιουργία τοπικής μονάδας.

Σήμερα το μερίδιο του τζίρου της Elvida Foods από τη λιανική είναι μόλις 10%. Το ίδιο περίπου και οι εξαγωγές. Το υπόλοιπο 80% προέρχεται από τα σημεία μαζικής εστίασης και γενικά απ’ το HORECA. Οι συνολικές πωλήσεις, με βάση τον τελευταίο δημοσιευμένο ισολογισμό που αφορά τη χρήση 2017, αυξήθηκαν στα 20 εκατ. ευρώ με τα κέρδη μετά από φόρους να διαμορφώνονται στα 233.623 ευρώ. Τα βραχυπρόθεσμα δάνεια ήταν 1,98 εκατ. ευρώ και τα μακροπρόθεσμα 1,5 εκατ. Οι απαιτήσεις της εταιρείας από πελάτες, χωρίς τις προβλέψεις απομείωσης, έφτασαν τα 7 εκατ. ευρώ.

Θωμάς-Αλέξανδρος Ζύμνης: Ο Χιώτης μεγαλομέτοχος από την Αργεντινή

Από το 2006 η τότε Ελληνικός Γύρος Α.Ε. πέρασε στα χέρια του Θωμά-Αλέξανδρου Ζύμνη, ενός επιχειρηματία με καταγωγή από τη Χίο ο οποίος μεγάλωσε, σπούδασε και... μεγαλουργεί στην αγορά κρέατος της Αργεντινής! Γιος του Αλέξανδρου Ζύμνη και συγγενής με την εφοπλιστική οικογένεια των Βαφειάδων, έχει καταφέρει να επεκτείνει τη μεγάλη επιχείρηση που είχε δημιουργήσει ο παππούς του, όταν με τον παππού του Χάρη Βαφειά, Χαράλαμπο, έφυγαν από τη Χίο στην Αργεντινή αναζητώντας την τύχη τους.

Από τη δεκαετία του 1930 η οικογένειά του εξάγει αργεντίνικο βόειο κρέας στις ευρωπαϊκές αγορές, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδος. Τα τελευταία χρόνια ένωσε δυνάμεις με μια άλλη γνωστή επιχειρηματική οικογένεια της Αργεντινής, αυτή των Αλεχάντρο και Ενρίκε Ντουχάου ανοίγοντας μια τεράστια μονάδα στην περιοχή Αζούλ και προσφέροντας εργασία σε 500 άτομα. Μια επένδυση που προσέλκυσε το προσωπικό ενδιαφέρον του προέδρου της χώρας Μαουρίσιο Μάκρι, ο οποίος και την επισκέφθηκε πλέκοντας το εγκώμιο των επενδυτών. Η Devesa, όπως λέγεται η εταιρεία, έχει σχέσεις με την Elvida Foods, αφού η τελευταία διαθέτει στην ελληνική αγορά τα προϊόντα της. Ο κ. Ζύμνης, πάλι, που είναι πρόεδρος της Elvida Foods, κινείται μεταξύ Αθήνας και Μπουένος Αϊρες.