Σε ευθεία σύγκρουση η Ρώμη με Βρυξέλλες και αγορές

της Χριστίνας Ρωμηού

Σε εκτίναξη των ιταλικών αποδόσεων και ισχυρές απώλειες στο Χρηματιστήριο του Μιλάνο οδήγησε η χθεσινή συμφωνία της κυβέρνησης της Ιταλίας να θέσει ως στόχο στον προϋπολογισμό του 2019, έλλειμμα στο 2,4% του ΑΕΠ. Η απόδοση της ιταλικής 10ετίας εκτοξέυθηκε στο 3,25% ενώ ο FTSE MIB χάνει πάνω από 3%.

Οι λαϊκιστές της κυβέρνησης συνασπισμού τη Ιταλίας κέρδισαν χθες το βράδυ την πρώτη μάχη για την κατάρτιση ενός προϋπολογισμού που ουσιαστικά προβλέπει τη χρηματοδότηση ενός δαπανηρού σχεδίου που θα δώσει σάρκα

Μετά από επίπονες και μακρόχρονες διαπραγματεύσεις που απείλησαν τη θέση του υπουργού Οικονομικών, αλλά και γενικότερα την πολιτική σταθερότητα της Ιταλίας, οι αντιπρόεδροι της κυβέρνησης, Σαλβίνι και Ντι Μάιο, ανακοίνωσαν θριαμβευτικά ότι υπήρξε συμφωνία για στόχο ελλείμματος στο 2,4% για την επόμενη τριετία - πάνω δηλαδή από τις επιταγές της Κομισιόν για έλλειμμα 2% του ΑΕΠ, αλλά και από το 1,6% και στη συνέχεια το 1,9% που επεδίωκε ο μεγάλος χαμένος της διαπραγμάτευσης, Τζιοβάνι Τρία.

Τα νούμερα στο έγγραφο του ιταλικού προϋπολογισμού που ανακοινώθηκαν χθες Πέμπτη «δεν είναι γραμμένα σε πέτρα», σχολίασε πάντως ο οικονομικός σύμβουλος της Λέγκας, Κλαούντιο Μπόργκι. Μιλώντας στην Corriere della Sera, είπε ότι «ο στόχος είναι να παρουσιαστεί ένας προϋπολογισμός που σέβεται αυτό που δεσμευτήκαμε ότι θα κάνει», για να προσθέσει ότι η Ιταλία δεν θα γίνει «αιχμάλωτος» των αγορών.

Σε κάθε περίπτωση ο στόχος που τέθηκε αποτελεί «ήττα» για τον Ιταλό ΥΠΟΙΚ και τον πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα, που από τον περασμένο Ιούνιο που σχηματίστηκε η κυβέρνηση προσπαθούσαν να μετριάσουν τις ακραίες θέσεις των Ντι Μάιο και Σαλβίνι.

Υπενθυμίζεται ότι ο Τρία όλο το προηγούμενο διάστημα επέμενε πως το έλλειμμα δεν θα έπρεπε να ξεπεράσει το 2% του ΑΕΠ προκειμένου να μην υπάρξουν αντιδράσεις όχι μόνο από την ΕΕ αλλά και από τις αγορές και τους επενδυτές.

Πρόκειται ξεκάθαρα για μια ήττα του Τρία, σχολιάζει ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins της Μπολόνια, Erik Jones. «Το χρέος θα αυξηθεί σε σχέση με το ΑΕΠ και η κυβέρνηση θα βρεθεί υπό πίεση καθώς καταρτίζει το προσχέδιο του προϋπολογισμού.

Ήδη υπήρξε και η πρώτη αντίδραση από την πλευρά της Κομισιόν. Ο Επίτροπος Νομισματικών και Οικονομικών Υποθέσεων , Πιερ Μοσκοβισί, σχολιάζοντας τη συμφωνία είπε ότι η Ιταλία δεν σέβεται τους κανόνες της ΕΕ και ότι πρέπει να μειώσει το υπέρογκο χρέος της.

Παράλληλα, σημείωσε ότι θα είναι σε θέση να απαντήσει σχετικά με τις προτάσεις του ιταλικού προϋπολογισμού μετά τις 15 Οκτώβρη που θα υποβληθεί το προσχέδιο από την ιταλική κυβέρνηση προς έγκριση. Υπενθυμίζεται ότι ο σε δηλώσεις του στην ιταλική La Stampa ο Μοσκοβισί έχει τονίσει ότι το ιταλικό έλλειμμα θα πρέπει να είναι χαμηλότερο του 2%.

Από την πλευρά της η Κομισιόν, τηρεί χαμηλούς τόνους αναφέροντας ότι θα είναι σε θέση να απαντήσει στις προτάσεις της Ιταλίας για τον προϋπολογισμό μετά τις 15 Οκτωβρίου, καθώς τότε θα αξιολογηθούν όλα τα προσχέδια των χωρών της Ευρωζώνης..

Σε ό,τι αφορά πάντως τον Ιταλό υπουργό Οικονομικών, όπως αναφέρουν δημοσιεύματα στον ιταλικό Τύπο παρά την «ήττα» του δεν πρόκειται να υποβάλλει την παραίτηση του από τη θέση του.

Όπως αναφέρεται στον ιταλικό Τύπο, ο Τρία, μετά τη χθεσινοβραδινή συμφωνία, υποστήριξε ότι θα παραμείνει στη θέση του για το καλό της πατρίδας, καθώς φέρεται να εκτίμησε πως τυχόν αποχώρηση του από τη θέση του ΥΠΟΙΚ θα ήταν μια κίνηση με πολύ βαθύτερες συνέπειες από την αύξηση του ποσοστού του ελλείμματος, καθώς θα οδηγούσε την Ιταλία στο χάος.

Σαλβίνι: Οι αγορές θα αποδεχθούν τον προϋπολογισμό

Οι αγορές θα αποδεχθούν τον προϋπολογισμό της Ιταλίας για το 2019 δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, υπουργός Εσωτερικών και επικεφαλής της Λέγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι, ενώ για τον Τρία είπε ότι η θέση του δεν κινδυνεύει και ότι παραμένει μέλος της κυβέρνησης Κόντε.

Ντι Μάιο: Δεν ανησυχούμε για την αντίδραση των αγορών

«Δεν ανησυχούμε για την αντίδραση της αγοράς και του spreads. Θα συναντήσουμε τους επενδυτές σύντομα» δήλωσε από την πλευρά του ο έτερος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και επικεφαλής των 5 Αστλερων Λουίτζι Ντι Μάιο. Αναφερόμενος, στον Ευρωπαίο Επίτροπο, Πιέρ Μοσκοβισί, επεσήμανε ότι «οι ανησυχίες του είναι θεμιτές αλλά η Ιταλία θέλει να τον πείσει ότι η ανάπτυξη θα μας επιτρέψει να αποπληρώσουμε το χρέος». Παράλληλα, τόνισε ότι ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει επενδύσεις 15 δισ. ευρώ, ενώ η πρόβλεψη για την ανάπτυξη είναι άνω των εκτιμήσεων. «Ο πρϋπολογισμός του 2019 σχεδιάστηκε για να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη» τόνισε.

Οι αγορές πάντως ακολουθούν τη δική τους πορεία, προφανώς «κωφεύοντας» στις διαβεβαιώσεις Σαλβίνι και Ντι Μάιο. Η απόδοση του 10ετούς ιταλικού ομολόγου έχει εκτοξευθεί στο 3,253%, ενώ οι απώλειες στο χρηματιστήριο του Μιλάνο ξεπερνούν στις μεσημεριανές συναλλαγές το 3,2%.

Limit down σημείωσαν τραπεζικές μετοχές, με αποτέλεσμα να ανασταλεί η διαπραγμάτευση σε Intesa, ΒPER και Unicredit. Πριν ανασταλεί η διαπραγμάτευση, η Banco BPM έφτασε να υποχωρεί 8,9%, ενώ απώλειες περί το 7% σημείωναν Unicredit και Intesa Sanpaolo.

Οι χθεσινοβραδινές αποφάσεις προεξοφλείται ότι θα εκτινάξουν το spread, που ήδη είχε αυξηθεί κατά 175 μονάδες βάσης από τον Απρίλιο μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου, ενώ στο άκουσμα των τελευταίων νέων και το ευρώ υποχωρεί.

Τι «βλέπουν» οι επενδυτικοί οίκοι

Ζοφερές είναι οι εκτιμήσεις διαφόρων οίκων για το τι μέλλει γενέσθαι με τα ιταλικά ομόλογα.

Στην εκτίμησή της ότι η απόδοση του 10ετούς ιταλικού ομολόγου θα εκτοξευθεί στο 3,5% έως τα τέλη του 2018, εμμένει η Capital Economics μετά τη συμφωνία για τον προϋπολογισμό του 2019.

Η Mizuho εκτιμά ότι το spread των 10ετών ομολόγων θα φτάσει στις 300 μονάδες βάσης κατά τις επόμενες εβδομάδες, αν και έχει περιοριστεί λόγω της παραμονής του Τρία στην κυβέρνηση, ενώ κρίσιμης σημασίας θεωρεί την αντίδραση της Κομισιόν.

Η συμφωνία που επετεύχθη για το έλλειμμα δεν είναι καλό σημάδι δεδομένου ότι είναι υψηλότερο από ό,τι αναμένεται, αναφέρει η ΑΧΑ ΙΜ. Όλη η προσοχή θα μετατοπιστεί στους οίκους αξιολόγησης. Εν τω μεταξύ, είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι οι ιταλικές μετοχές θα υπεραποδώσουν, σημειώνει.

Οι ευρωσκεπτικιστές μετρούν τις δυνάμεις τους

Αναμφισβήτητα, η ψήφιση του προϋπολογισμού θα αποκαλύψει πόσο ισχυρές έχουν γίνει οι ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις στην Ιταλία, την ώρα που ακροδεξιές δυνάμεις επιτείνουν στις επιθέσεις τους στις μετριοπαθείς κυβερνήσεις, πιέζοντας για μεγαλύτερη εθνική κυριαρχία και αυστηρότερους όρους στη μετανάστευση.

Το Κίνημα των 5 Αστέρων, αμέσδως μετά τη συμφωνία για το έλλειμμα έλαβε αμυντική στάση. «Δεν φοβόμαστε τις αγορές. Επιτέλους η κυβέρνηση ανταποκρίνεται στα αιτήματα των πολιτών» είπε χαρακτηριστικά ο Στέφανο Πατουανέλι, επικεφαλής των 5 Αστέρων στη Γερουσία.

Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, υπουργός Εσωτερικών και ηγέτης της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι χαιρέτισε τη συμφωνία, δηλώνοντας ότι ο νέος προϋπολογισμός φέρνει «μείωση του φορολογικού συντελεστή στο 15% για τουλάχιστον ένα εκατομμύριο Ιταλούς εργαζόμενους, θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος για τουλάχιστον 400.000 άτομα και δημιουργία άλλων τόσων θέσεων εργασίας για τους νέους μας με το ξεπέρασμα του νόμου Φορνέρο. Επενδύσεις για τα σχολεία, τους αυτοκινητόδρομους και τους δήμους. Καμία αύξηση του ΦΠΑ».

Σε ανάλογο ύφος και οι δηλώσεις του έτερου αντιπροέδρου της κυβέρνησης, υπουργού Εργασίας και επικεφαλής του Κινήματος των 5 Αστέρων, και Λουίτζι Ντι Μάιο: «Φέραμε τον προϋπολογισμό του λαού, που πρώτη φορά στην ιστορία αυτής της χώρας καταργεί την φτώχεια, χάρη στο επίδομα του πολίτη, για το οποίο θα διατεθούν 10 δισ., ενώ επανεκκινουμε την αγορά εργασίας και με τη μεταρρύθμιση των κέντρων εύρεσης εργασίας. Δίνουμε μέλλον σε 6,5 εκατ. ανθρώπους. Ανοίγουμε το δρόμο και για την σύνταξη του πολίτη ενώ με το ξεπέρασμα του νόμου Φορνέρο όποιος έχει εργαστεί για μία ζωή θα μπορεί επιτέλους να συνταξιοδοτείται, απελευθερώνοντας θέσεις εργασίας για τους νέους μας που δεν θα ναι πια υποχρεωμένοι να αφήνουν τη χώρα μας για να βρουν ευκαιρίες».

Ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε έκανε λόγο για προϋπολογισμό «επεξεργασμένο, λογικό και θαρραλέο», αντίθετα στελέχη του αντιπολιτευόμενου κόμματος Φόρτσα Ιτάλια, μιλούν για «προϋπολογισμό της ανευθυνότητας» και για «ελληνικό σενάριο».

Σε κάθε περίπτωση, με τη χθεσινοβραδινή συμφωνία η ιταλική κυβέρνηση φαίνεται να μπαίνει σε τροχιά σύγκρουσης με την ΕΕ, καθώς ένα έλλειμμα 2,4% μπορεί να οδηγήσει σε νέα άνοδο το υπέρογκο κρατικό χρέος, αναφέρει σε σημείωμά του ο αναλυτής της Eurasia Group, Federico Santi.

Επίσης υπάρχει το ενδεχόμενο η ΕΕ μπορεί να μπλοκάρει τον προϋπολογισμό όταν η Ρ'ωμη υποβάλλει το προσχέδιο τον Οκτώβριο.

Επίσης, υπάρχει ο κίνδυνος εάν υπάρξει μια ευθεία απόρριψή του από την Κομισιόν, να έρθει και μια ή περισσότερες υποβαθμίσεις του αξιόχρεου της Ιταλίας, γεγονός που θα προσθέσει πίεση στα ιταλικά assets.