ΡΑΕ: Σχέδιο προληπτικής δράσης για την ασφάλεια εφοδιασμού

Στην έγκριση του Σχεδίου Προληπτικής Δράσης σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο προχώρησε τις τελευταίες μέρες η ΡΑΕ.

Η Ρυθμιστική Αρχή, μέσω του Σχεδίου, φιλοδοξεί να ορθώσει ένα «τείχος προστασίας» έναντι διαφόρων κινδύνων ή έκτακτων καταστάσεων που μπορούν να επηρεάσουν την ομαλή τροφοδοσία της ελληνικής αγοράς,

Πέραν της καταγραφής των υφιστάμενων μέτρων, στο πλαίσιο του Σχεδίου εξετάζονται νέες προληπτικές δράσεις που σχετίζονται με την αύξηση της χρήσης των υφιστάμενων

υποδομών φυσικού αερίου, την ενίσχυση διαθεσιμότητας ΥΦΑ (LNG) σε περιόδους αυξημένης επικινδυνότητας, και την αύξηση του βαθμού ετοιμότητας των Διαχειριστών και των λοιπών εμπλεκομένων μερών για την αντιμετώπιση κινδύνων ή διαταραχών εφοδιασμού.

Τι θα μετρήσει η ΡΑΕ

Για τη διενέργεια της Εκτίμησης Επικινδυνότητας που αφορά την περίοδο 2020-2022, η ΡΑΕ «μέτρησε» τις σημαντικές αλλαγές που έχουν επέλθει σε διεθνές και εθνικό επίπεδο και οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν την ενεργειακή αγορά και την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας. Αυτές οι αλλαγές σχετίζονται με:

-την επιτευχθείσα συμφωνία μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και ΕΕ σχετικά με τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Trans Balkan,
-την αύξηση της αδιάλειπτης δυναμικότητας στο σημείο διασύνδεσης Kulata (BG) – Sidirokastron (EL), με κατεύθυνση από Ελλάδα προς Βουλγαρία,
-τη λειτουργία νέου Σημείου Εισόδου στα σύνορα Βουλγαρίας-Τουρκίας,
-την πανδημία του Covid-19 και τα περιοριστικά μέτρα που τέθηκαν σε ισχύ.

Με βάση τα παραπάνω, η ΡΑΕ περιέγραψε και εξέτασε τους κινδύνους, που απειλούν πραγματικά ή δυνητικά την ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας, ανέλυσε με τη μέθοδο της προσομοίωσης 59 σενάρια διαταραχής της προσφοράς ή/και ζήτησης, εκτίμησε τις πιθανές συνέπειες στους προστατευόμενους καταναλωτές, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τη λειτουργία των βιομηχανικών μονάδων, αποτιμώντας το βαθμό επικινδυνότητας κάθε σεναρίου.

Ακόμη, για την κατάρτιση του Σχεδίου η ΡΑΕ συνεργάστηκε με το υπουργείο Ενέργειας, τον ΔΕΣΦΑ, τον ΑΔΜΗΕ, καθώς και με τις αρμόδιες Αρχές Βουλγαρίας και Ρουμανίας καθώς και τους αντίστοιχους Διαχειριστές του Συστήματος φυσικού αερίου των δύο χωρών Bulgartransgaz EAD και Transgaz S.A.

Όπως τονίζεται σχετικά, το φυσικό αέριο που καταναλώνεται στην Ελλάδα εισάγεται είτε μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων, είτε μέσω βραχυπρόθεσμων συμφωνιών αγοράς φορτίων LNG ή αερίου από αγωγούς. Το 2019, η σημαντική μείωση των τιμών του ΥΦΑ στην αγορά οδήγησε σε ριζική μεταβολή του μίγματος τροφοδοσίας, με τη συμμετοχή του ΥΦΑ να κυμαίνεται στο 54% επί της συνολικής εισαγόμενης ποσότητας ΦΑ και το αντίστοιχο ποσοστό ΦΑ από Ρωσία να περιορίζεται στο 30% περίπου. Σήμερα αυτά τα ποσοστά έχουν διαφοροποιηθεί.

Τα μέτρα και οι συνέπειες της πανδημίας

Όσον αφορά τα μέτρα, χωρίζονται σε προληπτικά, όπως η βελτίωση του ρυθμιστικού πλαισίου για την αύξηση της χρησιμοποίησης των υφιστάμενων υποδομών φυσικού αερίου και η ενίσχυση της διαθεσιμότητας ΥΦΑ (LNG) σε περιόδους αυξημένης επικινδυνότητας. Παράλληλα εισάγονται και δραστικά μέτρα, όπως η ρύθμιση για έκτακτη προσφερόμενη ποσότητα από τον Διαχειριστή σε συνδυασμό με τη βελτίωση του πλαισίου του προγραμματισμού εκφορτώσεων, καθώς καιτ η χρήση της Ρεβυθούσας για διατήρηση εποχικού αποθέματος ΥΦΑ.

Σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας τονίζεται ότι έχει επηρεάσει και την αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού πλην όμως δεν έχει προκαλέσει οποιοδήποτε πρόβλημα σχετικό με την ασφάλεια εφοδιασμού. Σε αυτό, όπως αναφέρεται, έχει συντελέσει αφενός η ετοιμότητα των Διαχειριστών και των βασικών προμηθευτών και αφετέρου η σημαντικά χαμηλή ζήτηση λόγω της γενικευμένης αναστολής των επιχειρήσεων και των ήπιων καιρικών συνθηκών. Παρόλα αυτά, η έντονη αβεβαιότητα σχετικά με την εξέλιξη του φαινομένου, ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο (2020 – 2021) αλλά και η έκταση της οικονομικής ύφεσης καθιστά αναγκαία τη λήψη μέτρων από φορείς με ιδιαίτερα κρίσιμο ρόλο στην ασφάλεια εφοδιασμού για τη διασφάλιση, σε κάθε περίπτωση, της συνέχειας της ομαλής επιχειρησιακής τους λειτουργίας.

Έτσι, η ΡΑΕ κρίνει σκόπιμη την καθιέρωση κατάλληλων Συστημάτων Επιχειρησιακής Συνέχειας (ΣΕΣ) ιδιαίτερα στους Διαχειριστές αερίου και ηλεκτρισμού και τους κατόχους άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Στο Σχέδιο επισημαίνεται ότι η ιδιαίτερα σημαντική και αυξανόμενη συμμετοχή του ΦΑ στο ισοζύγιο πρωτογενούς ενέργειας του τομέα ηλεκτροπαραγωγής, καθιστά αναγκαία την θέσπιση περαιτέρω κανόνων και υποχρεώσεων με στόχο την ασφάλεια εφοδιασμού των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας.

Η έλλειψη καυσίμου σε αυτές τις μονάδες μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος, να επηρεάσει τη μεταφορά του αερίου και την τροφοδοσία με ΦΑ οικιακών καταναλωτών και μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, καθότι για τη λειτουργία των συστημάτων θέρμανσης χώρων ή ζεστού νερού είναι απαραίτητη η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας.

Ανάμεσα στα μέτρα,- και ανάλογα με την ένταση μιας κρίσης-, θεωρείται απαραίτητη η συνέχιση λειτουργίας των μονάδων αερίου έστω με το εναλλακτικό καύσιμο.

Με βάση τα στοιχεία, από τις 12 μονάδες με καύσιμο φυσικό αέριο παράγοντας συνολικό 4.982,3 MW. Από αυτές όμως μόνο,οι 5 έχουν δυνατότητα λειτουργίας με εναλλακτικό καύσιμο (diesel), δίνοντας μόνο 1794, 62 MW.