Ποιος παράγοντας θα καθορίσει την κόντρα Ιταλίας - ΕΕ για τον προϋπολογισμό

Βρυξέλλες και Ρώμη βρίσκονται σε διαρκή και εντεινόμενη διαμάχη για τον ιταλικό προϋπολογισμό του 2019, ωστόσο αναλυτές αναφέρουν ότι ένας είναι ο παράγοντας που θα παίξει τον πιο καθοριστικό ρόλο στην έκβαση αυτής της κόντρας: οι αγορές. Αξιωματούχοι της ΕΕ και της Ιταλίας έχουν φτάσει σε αδιέξοδο μετά τις προβλέψεις της Κομισιόν ότι η ιταλική οικονομία θα επιβραδύνει την επόμενη διετία περισσότερο από ό,τι θεωρεί η Ρώμη. Η Ρώμη από την πλευρά της, κατηγόρησε την ΕΕ για ανεπαρκή και τμηματική ανάλυση των σχεδίων δαπανών της ιταλικής κυβέρνησης. Το αδιέξοδο φάνηκε ξεκάθαρα και κατά τη χθεσινή συνάντηση του Ιταλού ΥΠΟΙΚ, Τζιοβάνι Τρία, με τον επικεφαλής του Eurogroup, Μάριο Σεντένο. Ο Σεντενο τόνισε ότι ΕΕ και αγορές αναμένουν τον αναθεωρημένο προϋπολογισμό της Ιταλίας για τον 2019, με τον Τρία να ξεκαθαρίζει ότι τα βασικά στοιχεία δεν πρόκειται να αλλάξουν, ενώ χαρακτήρισε «αυτοκτονία» τη μείωση του ελλείμματος. Ο πρόεδρος του Eurogroup σε μια προσπάθεια να ρίξει τους τόνους, δήλωσε ότι η επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Ιταλίας δεν βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην ατζέντα. Από την πλευρά του, με συνέντευξή του στο Politico, ο αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης, Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος βλέπει τη δύναμή του να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο, τονίζει ότι «ο προϋπολογισμός 2019 δεν πρόκειται να αλλάξει» και προσθέτει ότι αυτό αποτελεί τη βασική «κόκκινη γραμμή» για τον ίδιο και την ιταλική κυβέρνηση. Νωρίτερα ωστόσο ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε ότι η ΕΕ εξετάζει την εκκίνηση της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος. Η αμετακίνητη θέση την οποία φαίνεται πως διατηρεί η Ιταλία, πυροδότησε μια νέα αύξηση του ιταλικού σπρεντ. Oι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων σημείωσαν τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία άνοδο του μήνα, φθάνοντας το 3,414% την Παρασκευή, καθώς μετρά αντίστροφα ο χρόνος για την απάντηση της ιταλικής κυβέρνησης στην Κομισιόν σχετικά με την αναθεώρηση του προϋπολογισμού 2019. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου έχει ενισχυθεί κατά 12 μονάδες βάσης αυτή την εβδομάδα. Από τις αρχές της χρονιάς έχει αυξηθεί κατά 172 μονάδες βάσης. Αναλυτές αναφέρουν στο CNBC, ότι η διαμάχη ΕΕ – Ιταλίας φαίνεται πως θα συνεχιστεί και ότι οι Ευρωπαίοι στρώνουν τον δρόμο που τελικά θα οδηγήσει σε κυρώσεις, αν και μέχρι σήμερα καμιά χώρα της ΕΕ δεν έχει υποβληθεί σε ποινές για παραβίαση των ορίων δαπανών. Σε κάθε περίπτωση, το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσουν οι αγορές σε όλη αυτή την αναταραχή. «Οι συνεχιζόμενες πιέσεις από πλευράς ΕΕ, περαιτέρω υποβαθμίσεις και υψηλότερα σπρεντ, θα αναγκάσουν τη Ρώμη να μετριάσει τις πολιτικές της όσο χρειάζεται τους επόμενους μήνες, ώστε να μην πυροδοτηθεί άμεσα μια κρίση χρέους», αναφέρει οικονομολόγος της Berenberg, Florian Hense. Σύμφωνα με τον Lorenzo Codogno της LC Macro Advisors , οι πραγματικοί θεματοφύλακες της δημοσιονομικής πειθαρχίας θα είναι, ως συνήθως, οι χρηματαγορές. Οι αυξανόμενες αποδόσεις θέτουν ρίσκα για την ιταλική οικονομία. Όχι μόνο θα έχει δυσκολίες η κυβέρνηση να βρει χρηματοδότηση απο τις αγορές, αλλά θα ασκηθούν και πιέσεις στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα. Οι ιταλικές τράπεζες έχουν στην κατοχή τους περί το 10% των κρατικών ομολόγων και μια αύξηση στις αποδόσεις σημαίνει ότι θα δουν μειωμένα κέρδη από ιταλικά ομόλογα, θέτοντας έτσι τους κατόχους ομολόγων σε κίνδυνο. Ο ιταλικός τραπεζικός δείκτης έχει υποχωρήσει κατά περίπου 36% από τα υψηλά της 24ης Απριλίου. Όπως εκτιμά ο David Roche, στρατηγικός αναλυτής της Independent Strategy, η Ιταλία θα συνεχίσει να τραβά το σκοινί μέχρι να φτάσει πολύ κοντά στην έξοδο από την ευρωζώνη. Τότε, όπως λέει, οι λαϊκιστές της κυβέρνησης θα πρέπει να ρωτήσουν τους ψηφοφόρους αν θέλουν να φύγουν, και θεωρώ ότι οι Ιταλοί δεν θέλουν να αποχωρήσουν από το ευρώ, αναφέρει. Η Ιταλία έχει δυο κρίσιμες ημερομηνίες μπροστά της. Έως την Τρίτη 13 Νοεμβρίου, θα πρέπει να στείλει στην Κομισιόν το αναθεωρημένο δημοσιονομικό της σχέδιο για το 2019, κάτι που έχει αρνηθεί ότι θα κάνει. Ακολουθεί η 21η Νοεμβρίου όταν και αναμένεται η τελική κρίση της Κομισιόν επί του ιταλικού προϋπολογισμού, η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην εκκίνηση της διαδικασίας του υπερβολικού ελλείμματος; Το βασικό σενάριο λέει πως ΕΕ – Ιταλία θα τα βρουν διότι δεν συμφέρει καμία από τις δύο πλευρές να τραβήξει το σκοινί τόσο ώστε αυτό τελικά να σπάσει. Το κόστος – πολιτικό και οικονομικό - θα είναι τεράστιο και για τις δύο πλευρές. Πρόκειται όμως για μια «λογική» που αρχίζει ολοένα και περισσότερο να αμφισβητείται στην Ευρώπη. Είναι προφανές πως ενόψει των ευρωεκλογών του Μαΐου, με τις ευρωσκεπτικιστές, εθνικιστικές και ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις να ενισχύονται σε όλη την Ευρώπη, η Κομισιόν δεν είναι διατεθειμένη να κάνει καμία παραχώρηση στην ιταλική κυβέρνηση, της οποίας οι επικεφαλής αμφισβητούν την πορεία που ακολουθεί η ΕΕ. Από την πλευρά τους Σαλβίνι και Ντι Μάιο γνωρίζουν ότι οι αντιστάσεις τους απέναντι στην ΕΕ έχουν ένα όριο, καθώς έχουν δεσμευτεί ότι δεν επιθυμούν την έξοδο της Ιταλίας από το ευρώ, και αντιλαμβάνονται ότι δεν θα μπορέσουν να επιμείνουν στη δική τους πολιτική ατζέντα εάν οι αγορές γυρίσουν εναντίον τους.